در کتاب فرهنگ داستان های عاشقانه در ادب فارسی، 1389 داستان عاشقانه، اعم از نظم و نثر که صرفا در ادب فارسی سروده یا نوشته شده، ذیل 715 عنوان اصلی معرفی شده است. محدوده زمانی این اثر از پیش از اسلام تا دوره معاصر را دربر میگیرد. ملاک انتخاب داستانها، عاشقانه بودن آنها است.
به عبارت دیگر، آثاری در این فرهنگ معرفی شده که دست کم دارای ساختار یک داستان عاشقانه باشند و در آنها دو شخصیت اصلی (عاشق و معشوق) ایفای نقش کنند. علاوه بر این، داستانهایی در این فرهنگ آمده که مکتوب شدهاند و روایات شفاهی و غیر مکتوب که اغلب در گویشهای محلی و منطقهای رایج است، ذکر نشده است.
در زبان و ادبیات فارسی که ریشه ای کهن و پیشینه ای چند هزار ساله دارد نیز این به عنوان «مشی و مشیانه» موضوع دیده می شود. در روایات اساطیری ایران، داستان نخستین جفت بشر آمده است؛ اما از قدیمی ترین داستان های عاشقانۀ ایرانی داستان های است که مربوط به دوره مادهاست و از «زرینیا و ستریانگایوس» و «زریادرس و اداتیس» آن تنها نام و نشان مختصری به دست ما رسیده است. پس از آن تنها اثر مدونی که در
است که در ضمن آن به «کارنامۀ اردشیر بابکان » آن داستان های عاشقانه آمده، کتاب ماجرای عشق اردشیر بابکان، پایه گذار سلسلۀ ساسانی اشاره شده است؛ البته این بدان معنا نیست که داستان های عاشقانۀ دیگری وجود نداشته است؛ وجود پانزده داستان عاشقانه در شاهنامۀ فردوسی که وی آن ها را بر اساس مآخذ کهن سروده است نشان از وجود داستان های عاشقانه و ذکر آن ها در منابع و متون پیش از اسلام دارد.