کتاب نساجی سنتی ایران نوشته حسین یاوری به تاریخچه و ویژگی‌های این هنر ایرانی می‌پردازد که از دورزمان در ایران مورد توجه هنرمندان و اندیشمندان ایرانی بوده است. نساجی یکی از مهم‌ترین صنایع دستی رایج در ایران است. نساجی در ایران از گذشته نه‌تنها تأمین کننده لباس مردم بوده بلکه بخشی از نیاز اصلی مردم را هم رفع می‌کرده هم‌چنین عرصه‌ای برای بروز ذوق و هنر مردم هم بوده و به عنوان یک هنر برای ایرانیان بسیار محبوب بوده. در بررسی‌هایی که از پارچه‌های ایرانی شد پارچه‌های لطیف پشمی پیدا شد با زری‌ دوزی‌های دوران هخامنشی، پارچه های با طرح‌های متقارن و بسیار ظریف. این پارچه ها از دوران طلایی نساجی در ایران خبر می‌دهد. در این کتاب سعی شده است این هنر را از دیرباز تا به امروز بررسی کند و جزئیات و تصاویر مفیدی در اختیار خواننده قرار دهد.

تا به امروز جایگاه ویژه و والایی در فرهنگ بومی، معنوی و در گستره‏ی هنر مقدس سرزمینمان داشته است. نساجی سنتی (دستبافی) از جمله حِرَف و صنایعی است که از قدمت طولانی و پیشینه‏یی کهن برخوردار است و از زمان تاریخ مدوّن ایران و حتی روزگارانی پیشتر، می‏توان به سوابق روشن و درخشانی از آن دست یافت.

نساجی سنتی، طی قرون و اعصار متمادی نه تنها تأمین کننده‏ی البسه و پوشاک - به عنوان بخش مهمی از نیازهای اولیه ‏ی مردم ایران - بوده بلکه خود عرصه‏یی برای بروز ذوق و هنر و خلاقیت صنعتگران شایسته و هنرمند این مرز و بوم بوده و هست.

گزیده کتاب نساجی سنتی ایران

نساجی سنتی (دستبافی)، فراورده هایی است که با کمک دستگاه های ساده ی بافندگی از نوع دووَردی، چهاروَردی، هشت وَردی و ... تا ژاکارد دستی، تولید می شود. زری، مخمل، ترمه، دارایی، جاجیم و نظایر آن و نیز سایر پارچه های دستباف پنبه یی، پشمی و ابریشمی که در مناطق شهری، روستایی و عشایری کشور تولید می شود، در زمره ی نساجی سنتی ایران قرار دارد.

نساجی سنتی یکی از قدیمی ترین هنرها و حِرف سنتی ایران محسوب می شود و مروری بر پیشینه ی تولید محصولات دستباف، صحت این ادعا را به اثبات می رساند. وسایلی که متعلق به حدود 6000 سال ق.م است و در غار کمربند (نزدیکی بهشهر) به دست آمده، گواه خوبی است بر اینکه مردم آن زمان از فن ریسندگی و تبدیل پشم به نخ اطلاع داشته اند ولی دلیلی که نشان دهنده ی استفاده از این نخ ها در صنعت بافندگی باشد، در دست نیست.

«هِرُدوت» مورخ معروف یونانی، از نساجی ایران در ادوار قبل از میلاد تعریف کرده و «فردوسی» شاعر بلند مرتبه از «جمشید» به عنوان مخترع دستگاه بافندگی یاد می کند.

اگرچه بر اساس مستندات تاریخی مردم ساکنِ فلات ایران پیش از آشنایی با ریسندگی و بافندگی، لباس خود را از پوست حیوانات تهیه می کردند، ولی با توّجه و بررسی روی مجسمه هایی که از روزگاران پیش به جای مانده چنین استنباط می شود که از حدود 4200 سال ق. م. دیگر مردم فلات ایران-->