کتاب جلوه های نمایشی جنگ

معرفی کتاب جلوه‌های نمایشی جنگ 

 نویسنده در کتاب جلوه های نمایشی جنگ در چندین فصل به خلاقیت‌های نمایشی در رفتار، گفتار و نوشتار رزمندگان به ویژه در هشت سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران می‌پردازد و چندین مثال و شاهد میآورد. هنر نمایش با همه فرازها و فرودهایش در کشورمان، دارای جایگاه ویژه و تأثیرگذاری است که هرچه تلاش‌های مربوط به آن عمیق‌تر باشد، نتایج بهتری به دست می‌آید. مانند سایر هنرها، هنر نمایش هر چه بر پایه و بنیان پژوهش‌های به‌روز و عمیق و مسئله‌محور پیش رود، تأثیرات بیشتری ایجاد کند. از جمله مسایلی که هنوز ظرفیت‌هایش برای تقویت هنر در کشور، ــ به ویژه نمایش ــ کشف و کارشناسی عمیق نشده، تجربه هشت سال دفاع مقدس در دهه نخست انقلاب اسلامی است که رخدادی منحصر به فرد در تاریخ این سرزمین به حساب می‌آید.

در راستای استفاده از تجربه دفاع مقدس در جهت تقویت هنر، پژوهش حاضر تلاشی است برای نشان دادن ظرفیت‌های موجود و نهفته در  جنگ هشت‌ساله که پژوهشگر توانسته با تابش نور به گفتار، رفتار و رویکرد نمایشی و زوایای پنهان تعامل رزمندگان در جبهه‌ها با یکدیگر، ماده خام بیشتری برای توسعه تئاتر دفاع مقدس فراهم سازد. این پژوهش پیوند موفقی است میان هنر و گنجینه دفاع مقدس که پژوهشگر  اثر خود شخصاً حضور در عرصه جنگ را تجربه کرده است. به بیان دیگر، این کار روایتی دست اول از ظرفیت‌های عناصر نمایشی در هشت سال دفاع مقدس است که می‌تواند مورد استفاده عموم پژوهشگران، کارگردانان و نویسندگان نمایش کشور قرار گیرد.

گزیده کتاب جلوه‌های نمایشی جنگ 

پدیده‌ها و حوادث بزرگی همچون جنگ می‌تواند شکل‌ها و جلوه‌های تازه‌ای از فرهنگ و هنر با خود به همراه بیاورد. به تعبیر دیگر، جوامع با گذار از فراز و نشیب‌های تاریخی خود، هنر ویژه‌ی خود را می‌آفرینند. جنگ هشت‌ساله‌ی عراق علیه ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، اما متأسفانه هنوز نتوانسته تأثیرات خود را در شاخه‌های مختلف هنر و ادبیات از قبیل سینما، نقاشی، شعر، داستان‌نویسی و هنرهای نمایشی نشان دهد. تنها در ده دوره‌ی جشنواره‌ی سراسری دفاع مقدس، بیش از سیصد ‌و پنجاه نمایش اجرا شده است.  

اگرچه در این جشنواره‌ها نمایش‌هایی درخور توجه‌ دیده‌ایم، اما به اعتراف برگزارکنندگان، منتقدان، هنرمندان و نویسندگانی که خود در این عرصه تجربیاتی داشته‌ و دارند، تئاتر جنگ هنوز نتوانسته به جایگاه شایسته‌ی خود دست پیدا کند و بر تئاتر کشور تاثیر بگذارد؛ چیزی که از آن انتظار می‌رفت و می‌رود. 

جدا از دلایلی که به سیاست‌گذاری‌های فرهنگی متولیان جامعه مربوط می‌شود، یکی از دلایل آن شاید به عدم شناخت ما از جنگ، فرهنگ جبهه و رزمندگان برگردد. کسی که در این عرصه قلم می‌زند، یا خود باید جنگ را تجربه کرده و با فنون و تکنیک‌های درام آشنا باشد یا اینکه با مطالعه دقیق فرهنگ جبهه، به مکان‌ها، زمان‌ها، موقعیت‌ها و شخصیت‌های آن نزدیک شود. در این صورت، نه فقط با تأثیر از جنگ‌های دیگر به نشان‌دادن جنبه‌های ویران‌کننده جنگ توجه کند و آثاری به اصطلاح ضد جنگ به وجود بیاورد (آثاری که معمولاً پایانی یاس‌آور و تلخ دارند، رنگ و بوی سیاسی به خود گرفته‌اند و به پایمردی‌ها و دفاع مظلومانه‌ی رزمندگان بی‌توجه‌اند) و نه از سویی دیگر با خلق و خویی شعارگرا، نسبت به همه‌ی شعارهایی که به نام ضدیت با جنگ سر داده شده است، تنفر خود را اعلام کنند. با شناخت آدم‌هایی که هشت سال با جنگ و در جنگ زندگی کرده‌اند و با تأمل در رفتار، گفتار و نوشتار آنان می‌توان به تئاتر ناب دفاع مقدس نزدیک شد و آثاری درخور شأن تئاتر این کشور خلق کرد.

معرفی نویسنده کتاب جلوه‌های نمایشی جنگ 

غلامحسین دریانورد، متولد سال 1342 از بندر گناوه و دارای مدرک کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی است.  وی در حال حاضر، مدیر مسوولی انتشارات دریانورد را برعهده دارد. از جمله آثار وی می‌توان به "از درس و مشق شیدایی..."، " از ع‍ش‍ق‌ و ن‍ی‍م‍ک‍ت‌ه‍ای‌ خ‍ال‍ی؛‌ ه‍م‍راه‌ ب‍ا ش‍ه‍ی‍دان‌ دان‍ش‌آم‍وز ب‍ن‍در گ‍ن‍اوه‌"، "ره‌آورد آورد"، "تا ساحل سپید سعادت" و "فانوس‌های ساحلی" اشاره کرد.