کتاب آرای اخلاقی ملاصدرا، اثر سیدعبدالرحیم حسینی؛ به بررسی و بازاندیشی مفاهیم بنیادین و پایهای، مسائل اساسی حکمت اخلاق صدرایی، مبانی معرفتی و هستیشناختی، مبانی شکلگیری ارادهی اخلاقی، مقاصدی که اخلاق متعالیه در پی دستیابی به آنهاست، مطالعهای منظم و منطقی از دیدگاههای ملاصدرا را ارائه میکند تا زمینه بهرهمندی تحقیقات و مطالعات اخلاقی معاصر از اندیشههای ایشان پدید آید.
آرای اخلاقی صدرالدین محمد شیرازی مشهور به ملاصدرا، از جمله نظریات بنیادین در حوزه حکمت عملی_اخلاقی است که ضمن بازشناخت عناصر اساسی اخلاق و مبانی نظری آن، متمایز از نظریههای اخلاقی حکیمان پیشین، آموزههای اخلاقی خود را بر سه رکن «وحی»، «عرفان» و «برهان» استوار ساخته است.
۲-۲-۲. معیار حق
میزان حق و سنجهای که معرف آن باشد، از مسائل دیرینهی حوزةاندیشه فلسفی در دنیای اسلام است که، مروری به سرگذشت مقوله حق، به عنوان نظریهای که مراحل تطوّر و مراتب تحول گوناگون را پشت سر نهاده؛ فواید ارزندهای در بر دارد. اگر چه بحث از معیار حق، از جمله مسائل با سابقه در فلسفه اسلامی است؛ در حکمت سینوی به شکل جدیتری مطرح گشته است.
ابنسینا بر این باور است: «الوجود والحقیه هما متساوقان» و بالاترین مقصود از این اعتقاد فلسفی، در تجلی افعال واجبالوجود نمایان است که حق محض و جامع معانی گوناگون آن میباشد. وی در این باره میگوید: حقی که در برگیرندهی همهی معانی حقیت باشد، واجبالوجود است؛ زیرا حق بودن هر موجودی به وجودی است که برای آن ثابت است و بر این اساس، هیچ حقی از واجبالوجود با حقیقتتر نیست.
وی در ادامه به معنای دیگری از حق اشاره کرده که گویای اعتقادی و اعتباری بودن معنای آن است و آن را به گویندهای نسبت میدهد که گفته است: حق آن است که اعتقاد به وجود آن صادق است. طبق این دیدگاه، موجودی بیشترین بهره را از حق دارد که علاوه بر اعتقاد صادق به وجود آن، صدق آن دانمی و دوام صدقش لذاته باشد، نه لغیره».. .