کتاب معناشناسی شناختی قرآن pdf

معرفی کتاب معناشناسی شناختی قرآن

کتاب معناشناختی قرآن نوشته علیرضا قائمی نیا است که در انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به چاپ رسیده است.

معناشناسی شناختی قرآن به یک معنا، تلاش برای دست یافتن به نقشه ی شناختی این کتاب آسمانی است. هدف نگارنده، بررسی ساختار اطلاعاتی است که پایه و اساس تعابیر قرآنی قرار گرفته اند. این نقشه می تواند به نشان دهد که قرآن در توصیف موقعیت های گوناگون، چگونه مفهوم سازی می کند؟ آیا اصول مشترکی بر این مفهوم سازی ها حاکم است؟ و در صورت وجود این اصول، چگونه باید آن ها را در فهم آیات به کار بگیریم؟ پر واضح است که تهیه ی چنین نقشه ای، اهمیت فوق العاده دارد و هدف از آن بسی فراتر از تفسیر قرآن می رود.

نزول قرآن، پدیده ی بی نظیری در تاریخ بشر بوده است. خدا گام به گام در سفر و حضر، شب و روز، در جنگ و صلح و در شرایط گوناگون اجتماعی با پیامبر سخن می گفت. این پدیده، میراث بزرگی برای مسلمانان شد و همواره نشانه ی حضور خدا برای آنان بوده است؛ میراثی که محور همه ی فعالیت های دینی در اسلام شد. امروزه با انبوه شگفت آوری از کتاب های تفسیر رو به رو هستیم که هر یک از آن ها دایرةالمعارفی از مباحث گوناگون را تشکیل می دهند و در ذیل آیات قرآن، مباحث متنوع بسیاری را مطرح کرده اند. بی تردید، بازسازی دانش های اسلامی، به خصوص تفسیر، در پرتو دانش های جدید، یکی از مهم ترین آرمان های اندیشمندان مسلمان در عصر جدید بوده است. برای همۀ آنان این پرسش مطرح بوده است که آیا می توان به کمک این دانش ها، دریچه ای جدید به متون دینی گشود و روش تازه ای برای فهم این متون از آن ها به دست آورد؟ محصول این مطالعات، دو اثر مستقل، ولی مرتبط با هم بوده است: بیولوژی نص و معناشناسی شناختی قرآن. اثر اخیر همراه با بیولوژی نص، کل برنامه و روش تفسیری نگارنده را در بر می گیرد.

گزیده کتاب معناشناسی شناختی قرآن

بررسی تلفیق مفهومی و تفکیک فضاهای ورودی، اطلاعات سودمندی از آیات می تواند به دست دهد. این بحث همه ی مباحث زبان شناختی را پوشش می دهد و در تمامی زمینه ها  کارآیی دارد. در واقع، این بحث نگاه شناختی جدیدی به تعبیرهای زبانی را امکان پذیر می سازد. در معنا شناسی قرآن هم می توانیم از این ابزار در تحلیل معنای آیات کمک بگیریم و در واقع قلمرو آن، تحلیل همه ی آیات را در بر می گیرد به عبارت دیگر، می توانیم از این ابزار در تحلیل همه ی آیات سود بجوییم.

ما دو مورد از کاربرد های تلفیق مفهومی را در تحلیل آیات نشان می دهیم:

1. تفاوت آیات مشابه در تلفیق مفهومی.

2. تحلیل استعاره ها.