کتاب لشکر اول پیاده نظام، نوشته جان باتیست (فرمانده وقت لشکر یک پیادهنظام ارتش آمریکا) میباشد که با ترجمه محمدمهدی جدیدی در کتابستان معرفت منتشر شده است.
سیاست خارجی و حضور سیاسینظامی یک کشور در ورای مرزهایش، نیازمند معرفت و شناخت صائب و واقعبینانه از محیط کنشگری جامعۀ مقصد است. معرفت چراغ یک بازیگر و کارگزاران آن در درون و بیرون مرزهای ملی است. از همین رو، بازیگران و کنشگران قدرتمند جهانی که همواره سودای توسعهطلبی در سر دارند، پروژههای شناختی از محیط عملیاتشان را در دستور کار دارند. این پروژهها از سطوح راهبردی آغاز شده و به سطوح تاکتیکی برای سربازان نظامی و مدیران خرد تسری مییابد. آنچه پیش روی شماست، یکی از طرحهای شناختافزایی وزارت دفاع آمریکا برای ارتقای سطح آگاهی نیروهای نظامی عملکنندۀ این کشور در عراق است: کتاب لشکر اول پیاده نظام (راهنمای سربازان آمریکایی در اعزام به عراق) آنگونه که از محتوایش فهمیده میشود، در سال 2004 میلادی منتشر شده است. ژنرال جان باتیست، فرمانده وقت لشکر یک پیادهنظام ارتش آمریکا، در مقدمۀ اثر مأموریت سربازان اعزامی را تثبیت صلح و توسعۀ دمکراسی و آزادی در عراق تعریف کرده است.
عملیاتها در ارتش آمریکا، در غیاب نگاه الهی، برای سربازان مأموریتی بشردوستانه تعریف میشود که در روحیۀ جنگی او بسیار مؤثر است. برای موفقیت در انجام چنین مأموریتی، بر روحیۀ سلحشوری و فهم فرهنگی جامع از محیط نبرد تأکید میشود. این بدان معناست که بهرهمندی از آموزشهای رزمی بدون اشراف بر مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعۀ هدف و محیط عملیات، نهتنها ممکن است مفید نباشد، که شاید تبعات و پیامدهای سختی به همراه داشته باشد. به سرباز آمریکایی آموزش داده میشود که تعامل با غیرنظامیان عراقی ممنوع نیست و حتی برای موفقشدن مأموریت، باید وارد تعامل مثبت شوند و احترام و اعتمادشان را جلب کنند. این را با نگاه حاکم بر سازمانهای خودی مقایسه کنید که از اساس تعامل با مردم را مأموریت نهادهای فرهنگی میدانند و کمترین تعامل میان جامعۀ نظامی عملکننده در کشورهای بحرانزدۀ منطقه را با بدنۀ مردمی با اکراه میپذیرد. از نگاه قوۀ عاقلۀ مستقر در پنتاگون، شناخت سربازان آمریکایی از آداب و رسوم و اطلاعات کلان جامعۀ عراق، سلاحی برنده است که پیروزی در فاز نظامی بهشدت به تجهیز به آن وابسته است. ازاینرو، سرفصلهای مهم و البته فشردهای در این کتاب گنجانده شده است. آشنایی با جهان عرب، آشنایی با قومیتهای عراق، آشنایی با اسلام و مذاهب شیعه و سنی، رسوم و عادات فرهنگی و اجتماعی، کلمات و جملات کاربردی عربی معرفی استانها و شهرهای کلیدی، معرفی گروهها و جریانهای سیاسی، گیاهان و حیوانات خطرناک عراق، آشنایی با درجههای نظامی و سلاحهای کاربردی در عراق، سازمانهای مردمنهاد و مسئلۀ بسیار مهم نحوۀ تعامل با رسانهها در میدان نبرد از این جمله است.
امید است که دستگاهها و نهادهای سیاسینظامی کشور با بهرهگیری از تجارب موجود بشری، مقولۀ بسیار مهم و راهبردی شناختافزایی نیروهایشان را در مأموریتهای خارج از کشور بیشازپیش جدی بگیرند و از این راه، تبعات دامنهدار اعزام نیروی ناآگاه به محیط فرهنگی و اجتماعی کشور هدف را به کمترین میزان ممکن کاهش دهند.
عربهای عراق به دو دسته تقسیم میشوند: اکثریت شیعه در جنوب عراق و اقلیت سنی در مناطق مرکزی. دو گروه از اعراب جدا از مردم عراق زندگی میکنند. گروه اول اعراب هور هستند که ساکن مناطق پاییندست دلتای دو رودخانۀ دجله و فرات بودند. تا اینکه دولت عراق (در پی قیام مردمی اوایل دهۀ ۱۳۷۰ شمسی) هور را خشک کرد و بیشتر مردم این گروه به ایران فرار کردند. گروه دوم اعراب بادیهنشین که در شهرهای بیابانی پرسه میزنند. 75درصد جمعیت در مناطق ساحلی رودخانهای زندگی میکنند که فقط یکچهارم اراضی عراق محسوب میشود. نزدیک به 70درصد مردم در شهرها ساکناند و بغداد بزرگترین شهر عراق است.