کتاب «نشوز زوجین در فقه و نظام حقوقی ایران» نتیجه تلاش علمی فرجالله هدایتنیا میباشد که در انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.
حقوق و وظایف متقابل زوجین عمدتاً همان اموری هستند که ازدواج به سبب آن صورت میگیرد و زندگی مشترک بدون آن دوامی نخواهد داشت؛ مثل اینکه یکی از زوجین به نیازهای جنسی طرف مقابل پاسخ ندهد، یا شوهر به همسرش نفقه نپردازد. در این قبیل موارد، اگر نتوان به طریقی همسر ممتنع یا ناشز را به وظایف شرعی یا قانونی ملزم ساخت، لاجرم باید راه انحلال نکاح را برای آنان هموار ساخت؛ زیرا خانواده در حال نشوز زوج یا زوجه و اصرار آنان بر این حالت، کاکردهای خود را از دست داده است و در این صورت زوجین برای یکدیگر غیرقابل تحمل هستند. با این بیان اهمیت مبحث نشوز و مسائل مربوط به آن از اسباب، موانع، آثار و راهکارهای پیشگیری روشن میشود.
اختصاص دو آیه از قرآن کریم به نشوز زوجین نشاندهنده اهمیت موضوع و اهتمام قرآن کریم به تبیین مسائل خانوادگی و تنظیم حقوق و وظایف همسری است. تشدید اختلافات خانوادگی و آمار رو به تزاید آن در محاکم قضائی، مسئله نشوز را در کانون توجه قرار داده و مسائل جدیدی را فراروی ما قرار داده است.
کتاب «نشوز زوجین در فقه و نظام حقوقی ایران» مفهوم نشوز، شرایط، مصادیق، موانع و آثار مدنی، قضائی جزائی آن را از منظر فقه و حقوق مورد مطالعه قرار داده است و روشهای پیشگیری از آن را بررسی میکند. در فصل نخست، ابتدا مفهومشناسی و سپس روششناسی تحقیق مورد بررسی قرار میگیرد. در فصل دوم، مصداقهای نشوز اعم از مصداقهای نشوز زوج و زوجه مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. موانع نشوز مبحث دیگری است که در فصل سوم بررسی خواهد شد. فصل چهارم به بررسی آثار نشوز زوجین اختصاص مییابد و در آن آثار و پیامدهای مدنی، قضائی و جزائی نشوز زوجین بررسی خواهد شد. در فصل پایانی با توجه به منشأ و ماهیت مشکلات خانواده، راهکارهای مدیریت مشکلات خانواده و راهبردای پیشگیری از نشوز زوجین مورد بحث قرار میگیرد.
واژه تمکین غالباً در کنار نشوز و همراه با ان به کار میرود. ابتدا معنی واژه تمکین و سپس مفهوم آن در فقه و حقوق تبیین و در ادامه نسبت تمکین با نشوز بررسی میشود. واژه تمکین در لغت مصدر باب تفعیل از ریشه «م. ک. ن» است و در معنی تواناساختن، امکانبخشیدن و مسلط ساختن کسی بر خویشتن به کار میرود. این واژه در قرآن کریم ذکر شده است و مفسران آن را به اسکان دادن، مسخرگردانیدن، یا سلطهدادن معنی کردهاند. بعضی درباره این واژه نوشتهاند: تمکین آن است که به دیگری چیزی عطا شود که با آن بتواند فعلی را انجام دهد؛ زیرا فعل همانطور که به قدرت نیاز دارد، به آلت و دلالت و سبب نیز نیازمند است؛ همانطور که نیازمند رفع مانع نیز میباشد و تمکین همه امور است.
نظر دیگران //= $contentName ?>
جا داشت در ادامه بحث نشوز مفهومی مثل شقاق را بیان میکرد...