کتاب «گفتمان جهانی مهدویت و آینده بشر» به قلم قنبرعلی صمدی است که از سوی انتشارات جمکران منتشر شده است.
گفتمان جهانی مهدویت، اندیشه فرجامشناسانهای اسلامی با رویکرد گفتمانی است که به تبیین فرایند تحولات آینده بر پایه اصول، اهداف و کارکردهای نظریه قرآنی مهدویت میپردازد و با فراخواندن انسان معاصر به ارزشهای متعالی و تمدّنساز دین، رویکرد فراگیر به گفتمان مهدویت را ضامن سعادت و نجات بشر و نویدبخش ظهور منجی موعود (عج) برای تحقق جامعه آرمانی میداند. در حقیقت «گفتمان جهانی مهدویت» بیانگر شیوهای گفتمانی انتقال پیام جهانی آموزه مهدویت به مخاطبان و تعامل دوسویه با آنان برای رسیدن به هدف متعالی و مشترک، یعنی رشد مادی و معنوی و تعالی همگانی در همه حیطههای زندگی است.
صمدی در کتاب «گفتمان جهانی مهدویت و آینده بشر»، به بیان آیندهپژوهی و فرجامشناسی در قرآن و همچنین منابع دیگر ادیان پرداخته است. این پژوهش در پی آن است که مبانی و مولفههای آیندهنگری اسلامی را بر پایه نظریه قرآنی مهدویت به عنوان یک ایده جهانی نجاتبخش، تبیین کند؛ و چون قرآن کریم آینده تاریخ را به روشنی پیشبینی کرده و از فراگیر شدن دین اسلام در آینده خبر داده است، این انگاره قرآنی، پایه و اساس آیندهنگری اسلامی و نظریه مهدویت است. کتاب «گفتمان جهانی مهدویت و آینده بشر» در سه بخش به بررسی این موضوع پرداخته است. در بخش نخست کتاب، به تبیین اصطلاحات معطوف به آینده و تشابهات و تفاوتهای آن پرداخته شده است، در بخش دوم با نگاه مقایسهای به بررسی آینده بشر از در تئوریهای فرجامشناسانه مکاتب بشری و آیندهنگری اسلامی مبتنی بر اندیشه مهدویت پرداخته شده است و در بخش سوم مبانی، ویژگیها و کارکردهای گفتمان جهانی مهدویت، مورد توجه قرار گرفته است.
از این رو، شهید صدر معتقد است که دگرگونسازی و ایجاد تغییر بنیادی در حرکت تاریخ از نظر قرآن کریم، دارای دو بعد نرمافزاری و سختافزاری است. به همین دلیل، نقش دگرگونساز پیامبراکرم(ص) در تغییرات بنیادی جامعه اسلامی را معلول دو چیز میداند:
الف) دستورها، روشها و قوانینی که عمل تغییر و دگرگونسازی جامعه را هموار میسازد. این بعد از تحول و تغییر، بعد الهی و آسمانی دگرگونسازی است که در قالب «دین و مکتب» نمایان میشود و از ناحیه خداوند به پیامبرش ارسال شده است و با نزول آن، تمام سنتها و قوانین مادی تاریخ را به رویارویی و مبارزه فرا خوانده است؛ زیرا این دین و مکتب از شرایطی که در آن نازل شد، از محیط و اجتماعی که در آن قرار گرفت و از شخصی که موظف به تحمل رنجها و دشواریهای تبلیغ آن شد، بزرگتر، برتر و فراتر بود.
ب) عمل تغییر و دگرگونسازی در قالب یک اقدام عملی از طرف گروهی از مردم که متشکل از پیامبر(ص) و صحابه و یاران آن حضرت بودهاند؛ این بخش از تغییر و دگرگونسازی باید در قالب یک اقدام عملی در مواجهه با موجهای گوناگون اجتماعی و درگیر با انواع مبارزهها، رقابتها و نبردهای ایدئولوژیک، اجتماعی، سیاسی و نظامی بررسی شود. در چنین نگرشی، پیامبر و یاران و صحابهاش را مردمی همانند دیگر مردمان خواهیم یافت که سنتهای تاریخی حاکم بر سایر جمعیتها و گروهها و تودهها در گذر زمان، بر آنان نیز حاکم و غالب بوده است.