کتاب طراحان فرودگاه ها نوشته ی مارکوس بینی، به بررسی طرح و ساختمان ترمینال های فرودگاهی می پردازد.
ترمینال های فرودگاهی زیادی در دهه ی 1990 ساخته شدند که بزرگ، بلند پروازانه و زیبا بودند. مارکوس بینی (Marcus Binney) در کتاب طراحان فرودگاه ها (Airport builders) به دلایل خوبی اشاره می کند تا باور کنید ترمینال های این دهه در تاریخ هوانوردی ماندگار خواهند شد. از دیدگاه معماری، باید این دهه را عصر ترمینال های فرودگاهی نامید. دوره های قبلی را عصر راه آهن یا عصر کلیسا نامیده اند زیرا هر یک از آن ها با ایده ها، موقعیت ها و فرم های خاص همراه بوده اند.
مشخصاً بسیاری از ترمینال ها قبل از قرن نوزدهم ساخته شده اند و بعضی از آن ها به رویدادهای معماری نسبت داده می شوند: اول، دو ترمینال آمریکایی توسط اِرو سارینن - ترمینال تی. دابلیو. آ، فرودگاه جان. اف. کندی، نیویورک (1956 - 1962) و ترمینال دالس واشنگتن (1958 - 1963) طراحی شد. تاریخ معماری ترمینال هفتاد ساله است، ولی با آزمایشات و ابداعات زیاد در زیرساخت ها، ساخت ها و طراحی های فرودگاه همراه بوده است.
بدون شک، آزمایشات و ابداعات امروزی کمتر از گذشته هستند. ترمینال فرودگاه بین المللی کانسای در اوزاکا تحقق پروژه ی هنری جی. گیلو و ادوار آز. آرمسترانگ در سال 1930 برای ساخت یک جزیره برای هواپیماها و پروژه ی آندور لورکات در سال 1932 برای فرودگاه ساین است. همین طور، قرار گرفتن ترمینال های ماهواره ای (مجزا) در وسط مسیرهای حرکت هواپیما بر روی زمین و دسترسی به آن ها از طریق راه های زیرزمینی به مثابه تنوع معقولی از پروژه ی ساخت یک فرودگاه زیرزمینی با هواپیماهای رو زمینی است.
از نظر شرایط عملی و عملکردی، در دهه ی 1960 بود که بیشتر پیشرفت ها رخ داد. فرودگاه های لس آنجلس، تامپا، هوستون و تانزاس سیتی براساس طرح های جدید بودند که با انتقاداتی روبرو شدند. تحقیقاتی درباره ی فضا، توپولوژی و غیره انجام شد تا مورد استفاده ی ایده ها و فلسفه های معماران بعدی قرار بگیرد. چنین تحقیقاتی امروزه کمتر انجام می شود. در واقع، طرح های واقعی روز به روز کمتر می شوند.
کانون توجه تغییر کرده است. اکنون اندازه پروژه ی ترمینال و هماهنگی بین ساختمان ها و ایده ها مورد توجه هستند. ترمینال ها به روندهای فکری پاسخ می دهند: مرجع های تاریخی و جغرافیایی، روابط تجاری و فرهنگی، فضا، زمان، ایدئولوژی تغییر و حس مکان. امروزه اهمیت ترمینال ها بیشتر از مکان های فرهنگی از قبیل موزه ها یا تئاترها است زیرا مکان آن ها محل تجمع هواپیماهای مدرن و حس پرواز است.
از نظر معماران اهمیت ترمینال های فرودگاهی به ویژه در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته به مثابه ی دروازه های کشورها به جهان پهناور است. فرودگاه ها به جامعه ی مدرن، سفر، پرواز، موفقیت اقتصادی و توسعه تعلق دارند. ده سال اخیر با دوره ی سال های 1250 تا 1280 میلادی قابل مقایسه است که جرج دوبی آن را دوران طلایی عصر کلیسا می نامد. بدون شک چنین مقایسه ای در کتاب حاضر وجود دارد.
مایلم نتیجه بگیرم که معماری ترمینال همانند کلیساهای قرن سیزدهم قربانی عدم ابداع و نوآوری نخواهد شد. در سال 1250 میلادی در سنت دنیس، معمار فرانسوی، پییر دو منترویل فقط اصلاحات داشت و نه ابداع و نوآوری. من امیدوارم که معماران امروزی به زیبایی و ابداع و نوآوری های خود در آینده ادامه دهند و به اصلاحات صرف بسنده نکنند.
در بخشی از کتاب طراحان فرودگاه ها می خوانیم:
فرودگاه سوتهمپتون کوچک است و ورودی ها و خروجی های آن در سطح زمین قرار دارندو هیچ گونه پل هوایی وجود ندارد. مسافران به طرف پارکینگ هواپیماها می روند. پیش آمدگی های بام سرپناه باران و آبروی بام را فراهم می کنند. تیرهای فولادی در بالای جناحین پنج متر کوتاه تر از ناحیه ی مرکزی هستند. بار به لوله های فولادی منتقل می شود و حس نور طبیعی را ایجاد می کنند.
سالن پذیرش مسافر و بار، فروشگاه ها، بانک، کافه، بار و ماشین کرایه ای در یک طرف و سالن استراحت خروجی، سالن ورودی ها و مغازه های بدون مالیات در طرف دیگر قرار دارند.
فرودگاه ایستلی توسط شرکت سویمهپتون در سال 1932 خریداری شد و در سال 1960 به نات سومرز فروخته شد و به یک مزرعه تبدیل شد. سومرز یک باند 1720 متری را در این مزرعه ساخت. در سال 1989، این فرودگاه توسط کنرسیولی به ریاست پیتر دوساواری خریداری شد و در سال 1990 به شرکت فرودگاه های بریتانیا فروخته شد.
ترمینال قبلی سوتهمپتون از راحتی مسافران، فواصل کوتاه و آسان تا نواحی پذیرش مسافر و بار، پارکینگ فراوان و ایستگاه راه آهن در فاصله ی 50 متری برخوردار بود. این ویژگی ها در ترمینال جدید تکرار شده اند تا یک سفر بدون استرس با دیوارهای شیشه ای و نمای هواپیماهای مسافران فراهم شود. از نماپوش صفحه ای موجدار فولادی با روکش نقره ای و کف های موزاییکی مرمر نمای خاکستری در نماها استفاده شده است.
کنگره :
NA۶۳۰۰/ب۹الف۶ ۱۳۹۷
شابک :
978-600-96539-9-7