کتاب بررسی تحلیلی روایات تفسیری امام رضا علیه السلام (جلد4)
معرفی کتاب بررسی تحلیلی روایات امام رضا علیه السلام (جلد 4)
در طرح کلان پژوهشی «بررسی و تحلیل روایات تفسیری امام رضا(ع)» که در ۸ جلد سامان یافته است، گروهی از دانشجویان فاضل دانشگاه علوم اسلامی رضوی انتخاب شدند و زیر نظر اساتید عالم و برجستۀ این دانشگاه، به تتبع و احصای روایات تفسیری امام رضا (ع) در ذیل تمام آیات قرآن پرداختند و با بررسی منابع روایی معتبر و با بهره‌گیری از روش‌های نرم‌افزاری و غیر آن، به گردآوری این روایات همت گماشتند. در مرحلۀ بعد، به بررسی محتوایی این روایات پرداخته شد و در آن، ارتباط هر روایت با آیه تبیین گردید، واژگان مشکل هر روایت توضیح داده شد و روایات تفسیری، با نگاهی به دیگر روایات، آیات و تفاسیر مختلف تحلیل شدند.
در کتاب حاضر کوشش شده است تا به سؤالات زیر، در حد امکان و توان پاسخ داده شود:
1. در ذیل چند آیه از قرآن، از امام رضا (ع) روایت وارد شده است؟
2. روایات تفسیری امام رضا (ع) چه کمیّتی دارند؟
3. روایات تفسیری امام رضا (ع) به چه موضوعاتی می‌پردازند؟
4. نحوۀ ارتباط احادیث تفسیری امام رضا (ع) با آیات چگونه است و ایشان به چه شکلی تفسیر فرموده‌اند؟
5. حضرت رضا (ع) از چه قواعدی در برداشت از آیات استفاده کرده‌اند؟
6. احادیث امام رضا (ع) تا چه میزان در رسیدن به مراد اصلی آیات راه‌گشایند؟
7. آیا می‌توان نکات تاریخی، اخلاقی، اعتقادی یا سیاسی خاصی را از روایات تفسیری امام رضا (ع) دریافت؟
8. در صورت تعارض میان روایات یا ناسازگاری روایات امام رضا (ع) با مبانی دینی و مذهبی، چه باید کرد؟
اهداف کتاب «بررسی و تحلیل روایات تفسیری امام رضا(ع)» چنین خواهد بود:
الف. احصای کامل روایات تفسیری امام رضا در ذیل آیات؛
ب. ایجاد بستری مطلوب در راستای آشنا ساختن افراد با معارف ناب رضوی در تفسیر قرآن؛
ج. شناخت تفسیر صحیح آیات و رسیدن به فهم مراد الهی از مسیر بیانات امام رضا(ع)؛
د. توضیح سخنان حضرت، با پیدا کردن حلقۀ اتصال بین احادیث و آیات و بررسی دلالی و فقه‌الحدیثی روایات؛
ه . مهیا شدن بستری شایسته برای تولید دیگر آثار برای فارسی‌زبانان و غیر فارسی‌زبانان، با توجه به بین‌المللی بودن زائران رضوی.
حجج‌اسلام والمسلمین دکتر علی جلائیان‌اکبرنیا، جواد ایروانی، محمد میرزایی، سیدعلی دلبری، سیدمحمود مرویان حسینی، سیدعلی سجادی‌زاده، رضا حق‌پناه، علی‌اکبر رستمی، محمدابراهیم روشن‌ضمیر، حسن خرقانی و علی خیاط از اعضای هیئت علمی و استادان دانشگاه علوم اسلامی رضوی در شمار نویسندگان این اثر فاخر هشت جلدی هستند.
گزیده کتاب بررسی تحلیلی روایات امام رضا علیه السلام (جلد 4)
واژه «حنطه» به معنای گندم است. با اینکه گندم درخت ندارد، ولی در این روایت، از آن تعبیر به «شجره» شده است. ظاهراً این تعبیر به دلیل تفاوت درختان بهشتی با درختان این عالم است، چه نوع درختان بهشتی قابلیت تنوع در جنس دارند و یک درخت بهشتی می‌تواند در یک درخت، هم انگور باشد و هم گندم، لذا از گندم تعبیر به شجره شده است، چنان‌که در حدیثی از امام‌رضا (ع) نیز به این تنوع و چندگانگی محصول در یک درخت اشاره می‌شود. هرچند این وجه، اعتبار چندانی ندارد، چرا که طبق روایات، بهشت آدم، باغی از نشئه دنیا بود نه بهشت موعود، بااین‌حال، اگر از بوته، تعبیر به درخت شود، چیز تازه‌ای نیست، زیرا در قرآن نمونه دارد، مانند آن‌جا که از بوته کدو تعبیر به شجره شده است.
