کتاب کودکان استثنایی: راهنمایی برای والدین نوشته ی زهره سادات معینی، به معرفی کودکان استثنایی از جهت انواع، تشخیص و شناسایی آن ها، اختلالات روانی در آن ها، سلامت روانی و نیازهای خانواده هایشان می پردازد و در نهایت راهکارهایی مفید برای کاهش فشارهای روانی والدین کودکان استثنایی ارائه می دهد.

یکی از موضوع های مطرح در علم روانشناسی، بحث در خصوص کودکان استثنایی است؛ کودکانی که متفاوت از سایر انسان ها به دنیا آمده اند و تحقیقات علمی نشان داده که از هر ده انسان یک نفر شناخته و یا ناشناخته با معلولیت و کمبودی درگیر است و نزدیک به پنج درصد کودکان، دچار نقص جسمی و حسی و یا ذهنی هستند که درصد قابل توجهی از این گروه، نیاز به آموزش خاص و مراقبت ویژه دارند. نیاز این هدیه های الهی به آموزش و مراقبت خاص، مولف را بر آن داشت تا با توجه به رشته تحصیلی خویش، به تالیف کتابی در زمینه کودکان استثنایی بپردازد و تا جای ممکن، در این کتاب، اصول و فنون برخورد با اینگونه کودکان را برای والدین آن ها جمع آوری و ارائه نماید.

بر این اساس، کتاب کودکان استثنایی: راهنمایی برای والدین که حاصل تلاش چندین ساله مولف می باشد، دارای نه فصل است. در فصل اول کتاب، به معرفی کودکان استثنایی از جهت انواع، تشخیص و شناسایی آن ها، اختلالات روانی در آن ها، سلامت روانی و نیازهای والدین، خواهر و برادر کودکان استثنایی و در نهایت، ارائه راهکارهایی مفید برای کاهش فشارهای روانی والدین کودکان استثنایی پرداخته شده است. فصل دوم، به آموزش و یادگیری در کودکان استثنایی اختصاص داده شده است. در فصل سوم، پرخاشگری در کودکان استثنایی مورد بحث قرار گرفته است.

فصل چهارم، به مهارت های اجتماعی کودکان استثنایی اختصاص داده شده است. در فصل پنجم، انزواطلبی در کودکان استثنایی از نظر ریشه ها و علل بروز انزواطلبی، انواع حالت های انزواطلبی در کودک و... مطرح شده است. در فصل ششم، اضطراب و ترس در کودکان استثنایی مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل هفتم، مطالبی پیرامون دلبستگی در کودکان استثنایی ارائه شده است. در فصل هشتم، مباحث مربوط به غریزه جنسی در کودکان استثنایی آورده شده است و در نهایت، در فصل نهم، به نقش موسیقی در سلامت روانی کودکان استثنایی پرداخته شده است.

در بخشی از کتاب کودکان استثنایی: راهنمایی برای والدین می خوانیم:

طبق تعریف، بازی عبارت است از هرگونه فعالیتی که برای تفریح و خوشی و بدون توجه به نتیجه نهایی، صورت می گیرد. انسان به طور داوطلبانه به این فعالیت می پردازد و هیچ نیروی خارجی و یا اجباری در آن دخیل نیست (اسلامیه و ملائیان، 1394).

تفاوت ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪن ﺑﯿﻦ ﺑﺎزی واﻗﻌی ﮐﻮدﮐﺎن و ﺗﻮان ﺑﺎﻟﻘﻮه آن ها ﺑﺮای ﺑﺎزی، اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدی دارد. در ﺑﺴﯿﺎری اوﻗﺎت ﮐﻮدک در ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﻟﮕﻮﻫﺎی ﺑﺎزی ﻧﺎﭘﺨﺘه ای را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣی دﻫﺪ و در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ دﯾﮕﺮی ﮐﺎﻣﻼ ﻃﺒﯿﻌی ﺑﺎزی ﻣی ﮐﻨﺪ، در ﻣﻮرد ﮐﻮدﮐﺎن دارای ﻧﺎﺗﻮاﻧی اﯾﻦ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺣﯿﺎﺗی اﺳﺖ. زﯾﺮا ﻣﺤﯿﻂﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑی و اﺟﺘﻤﺎﻋی ﮐه اﯾﻦ ﮔﻮﻧه ﮐﻮدﮐﺎن در آن ﻗﺮار دارﻧﺪ اﻏﻠﺐ ﭼﻨﺪان ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﮐه آن ها ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻮاﻧﺎﯾی ﺧﻮد را ﻧﻤﺎﯾﺶ دﻫﻨﺪ (پیترهیوز، 18 ترجمه گنجی، 1395).

یافتهﻫﺎی ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺮرﺳی ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣی دﻫﺪ ﮐه اوﻻ ﮐﻮدﮐﺎﻧی ﮐه ﻧﻘﺺ ذﻫﻨی دارﻧﺪ در ﻇﺎﻫﺮ وﺳﺎﯾﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻣﻨﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﭘﺎزلﻫﺎ و ﺑﺎزی ورق را ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣی دﻫﻨﺪ. در ﺣﺎﻟی ﮐه ﮐﻮدﮐﺎن ﻃﺒﯿﻌی ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺳﻦ ﻋﻘﻠی وﺳﺎﯾﻞ ﺑﺎزی ﻧﺎﻣﺤﺪود و ﺑی ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺜﻞ ﻟﻮازم ﻫﻨﺮی را اﻧﺘﺨﺎب ﻣی ﮐﻨﻨﺪ ﮐه ﺑه آن ها اﺟﺎزه ﻣی دﻫﺪ آﻓﺮﯾﻨﻨﺪه و ﺧﯿﺎل پرداز ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺛﺎﻧﯿﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺷﯿﺎء در ﺑﺎزی از ﺳﻮی ﮐﻮدﮐﺎﻧی ﮐه ﺑه ﻟﺤﺎظ ذﻫﻨی ﻣﻌﻠﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ﮐﻮدﮐﺎن ﻃﺒﯿﻌی اﺳﺖ.

ﮐﻮدﮐﺎن ﻃﺒﯿﻌی ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزی اﺷﯿﺎء را ﮔﺮد ﻫﻢ ﻣی آورﻧﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣی ﮐه ﺑﺎ ﻗﻄﻌه ﻫﺎی ﺧﺎﻧه ﺳﺎزی ﭼﯿﺰی را ﻣی ﺳﺎزﻧﺪ. ﺑه ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻓﻨﺠﺎنﻫﺎ را ﺑﺎ ﻧﻌﻠﺒﮑی ﻫﺎ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﻣی ﮔﺬارﻧﺪ و ﻏﯿﺮه ﮐﻮدﮐﺎن دارای ﻧﺎﺗﻮاﻧی اﺣﺘﻤﺎل ﮐﻤﺘﺮی دارد ﮐه اﯾﻦ ﮔﻮﻧه ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑه ﻟﻤﺲ ﮐﺮدن ﺑی ﻫﺪف اﺳﺒﺎبﺑﺎزیﻫﺎی ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮل ﻣی ﺷﻮﻧﺪ (کاکاوند، 1393).

ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﻣی ﭘﻨﺪارﻧﺪ ﮐه ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﻌﻠﻮل ﺑه وﯾﮋه آن هاﯾی ﮐه ﻧﺎﺗﻮاﻧی ذﻫﻨی دارﻧﺪ ﺑه راﻫﻨﻤﺎﯾی ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮای ﺑﺎزی ﮐﺮدن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﻧﺪ. ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎﯾی ﺧﯿﺮﺧﻮاﻫﺎﻧه ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﻣی ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺰاﺣﻤﺖ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕی و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎزی را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ. ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان درﯾﺎﻓﺘه اﻧﺪ ﮐه ﻣﯿﺰان ﺑﺎزی در ﮐﻼسﻫﺎی ﮐﻮدﮐﺎن ﻋﺎدی ﺳه ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﮐﻮدﮐﺎن اﺳﺘﺜﻨﺎﯾی اﺳﺖ. ﻣﺎدرﻫﺎی ﮐﻮدﮐﺎن دارای ﻧﺸﺎﻧﮕﺎن داون ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﺎدرﻫﺎی ﺳﺎﯾﺮ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻣﺰاﺣﻢ ﺑﺎزی ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد ﻣی ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺰاﺣﻤﺖﻫﺎی ﻣﺎدراﻧه ﺑﺎ ﮐﻮﺗﺎه ﺷﺪن ﻣﺪت ﺑﺎزی در ارﺗﺒﺎط است (پیترهیوز، ترجمه گنجی، 1395).

صفحات کتاب :

152

کنگره :

‏‫‬‭HQ773/5‏‫‭/م6ک9 1397

دیویی :

‏‫‬‭649/155

کتابشناسی ملی :

5306913

شابک :

‫‬‭978-600-309-412-3

سال نشر :

1397