رساله حقوق امام سجاد (ع) با قلم شیوا و روان کاوس روحی برندق با محتوای ارزیابی سندی تحلیل انتقادی به رشته تحریر درآمده است. انتشارات رساله حقوق امام سجاد نیز چاپ و نشر بین الملل می باشد و این کتاب را در دسترس علاقه مندان به کتاب های موفقیت و سبک زندگی قرار داده است.
امام علی بن حسین، زین العابدین (ع)، با صحیفه سجادیه شناخته شده است، اما آثار مکتوب به جامانده از امام سجاد (ع) در صحیفه خلاصه نمی شود، بلکه احادیث فراوان از ایشان به یادگار مانده است و در میان این احادیث نام «رساله حقوق» درخشش ویژه دارد.
رساله حقوق امام سجاد (ع) در بردارنده دستور العمل های حیات بخش در زمینه های مختلف زندگی و به ویژه وظایف و حقوق اجتماعی و برنامه ای جامع و فراگیر برای تنظیم سبک زندگی اسلامی است. رساله حقوق از این نظر که حقوق، تکالیف و وظایف اصلی انسان را یکجا و در کنار هم گرد آورده است، روایتی منحصر به فرد است، زیرا حقوقی که در این رساله مطرح شده، محدود به حقوق اجتماعی نیست، بلکه گستره حقوق در اخلاق اسلامی بسیار وسیع است و شامل چهار قلمرو می باشد: ۱) حق خدا و ماوراء طبیعت بر انسان؛ ۲) حق انسان بر خود؛ ۳) حق دیگران بر انسان و ۴) حق طبیعت بر انسان.
اگر علاقه مند به کتاب هایی هستید که در راستا و محتوای سبک و «حقوق» زندگی اسلامی نگاشته شده؛ کتاب رساله حقوق امام سجاد (ع)، گزینه ای مناسب برای تحقق اهداف شما مخاطب گرامی می باشد.
شرح رساله حقوق امام سجاد را نیز گروه و نویسندگانی نیز به نگارش درآورده اند که می تواند بهره خواننده را از این گنجینه ی گران بها دوچندان کند.
کتاب رساله حقوق امام سجاد (ع) در صدد است اولاً: از نظر سبک و روش کار، با تمرکز بر متن رساله حقوق و ژرف اندیشی در ظرایف کلام زین العابدین (ع)، در حد توان، پرده از زوایای پنهان سخنان آن حضرت بردارد و ثانیاً: اشاره های توحیدی امام سجاد (ع) را در حد فهم نویسنده نشان دهد. بدین ترتیب، توجه اصلی نگارنده در این شرح، به استخراج نکات و ظرایف سخن امام سجاد به ویژه نکات توحیدی معطوف خواهد بود.
این کتاب در دو فصل سامان یافته است؛ در فصل نخست، به شرح متن رساله حقوق و در فصل دوم، به روش شناسی بررسی سند و متن روایات به طور عام و ارزیابی سند و تحلیل تطبیقی انتقادی نسخه های رساله حقوق پرداخته شده است.
ساختار شناسی رساله حقوق: اگرچه رساله حقوق دارای ساختاری منسجم بوده و ترتیب مطالب آن بسیار چشمگیر است، با این حال از آنجا که برخی موارد آن به ظاهر نامرتب است و یا با وجود جامعیت این حدیث، برخی حقوق بسیار اساسی در آن ذکر نشده است، ضروری است این چالش ها در یک بحث تخصصی مطرح و پاسخ آن ها ارائه گردد.
ساختار رساله حقوق و تعداد حق های مذکور در آن: مجموع حقوقی که در رساله حقوق بنا بر نسخه کتاب «من لا یحضره الفقیه» و «الخصال» آمده ۵۱ حق و بنا بر نسخه کتاب «تحف العقول» با حذف حق حج ۵۰ حق می باشد.
حق الله
«حَقُّ اللهُ الْأَکْبَرُ عَلَیْکَ أَنْ تَعْبُدَهُ وَلَا تُشْرِکَ بِهِ شَیْئاً، فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِکَ بِإِخْلَاصِ جَعَلَ لَکَ عَلَی نَفْسِهِ أَنْ یَکْفِیَکَ أَمْرَ الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ.»
بزرگ ترین حق خدا بر تو این است که تنها او را بپرستی و به او شرک نورزی. اگر با اخلاص چنین کنی، خدا بر خود لازم دانسته که امر دنیا و آخرت تو را کفایت کند.
مفهوم واژه حق در رساله حقوق
واژه «حق» متضاد با واژه «باطل» در لغت به معنای «واجب» است و در رساله حقوق نیز که واژه «حق» در موارد متعدد به کار رفته و اساساً بدین لحاظ، به نام «رساله حقوق» نامیده شده، با اندک توسعه، در معنای تکلیف به کار رفته است و شامل تکالیف واجب و مستحب می شود. بنابراین، مراد از حق خدا و اعضا و جوارح و امور دیگر که در این رساله ذکر شده، مجموعه تکالیفی که در رابطه با خدا و اعضا و جوارح و امور دیگر، متوجه انسان است و این تکالیف اعم از تکالیف واجب و مستحب می باشد.
عبودیت؛ بزرگ ترین حق خداوند بر انسان
به عنوان اولین حق و تکلیف، امام سجاد (ع) افزون بر آن که حق خدا بر بنده را بزرگ ترین حق به شمار آورده است، آن را عبارت از بندگی و شرک نورزیدن در عبادت خدا می داند و در ادامه شرط رعایت و شرک نورزیدن را، اخلاص معرفی نموده و در پایان، دستاورد آن را عهده دار شدن امور دنیا و آخرت بنده توسط خدا بر شمرده است. به نظر می رسد دلیل اینکه امام سجاد (ع) در آغاز رساله حقوق، حق خدا بر بنده را عنوان نموده و آن را بزرگ ترین حق برشمرده، این است که توحید، مقدم ترین تکلیف است و هیچ تکلیفی بدون آن، صحیح و پذیرفته نیست و یا به لحاظ اینکه دایره آن تمامی عرصه های زندگی انسان را شامل می شود و عرصه های غیر عبودی هم در اثر صبغه توحیدی که انسان به اعمال بعدی داده، از آن تأثیر می پذیرد. برای شرح این بند نکاتی به صورت مسلسل در ادامه تقدیم می گردد.
مفهوم شناسی و مراحل عبادت
واژه «تعْبُدَ» از ریشه «ع . ب . د» برگرفته شده است و معنای متناسب این ریشه با عبارت مورد بحث عبارت از «نرمی و خواری» است و «عبودیت» به معنای «اظهار ذلت و خاکساری»، بلکه معنای دقیق آن «نهایت خاکساری» می باشد. بر این اساس، عبادت خدا عبارت از اظهار نهایت خاکساری در پیشگاه اوست، که خود دارای سه مرحله است:
مرحله نخست: پرستش خداوند، به معنای اعتقاد به اینکه خداوند تنها معبود شایسته پرستش است، این باور، توحید در اعتقاد است و با شرک، به معنای پرستیدن خدایان دیگر در عرض خدا و یا در حوزه و زمینه خاص، منافات دارد و به این گونه شرک، شرک جلیّ گفته می شود.
مرحله دوم: به جا آوردن انواع عبادت ها، طاعات و مناسک خاص دینی که شرط انجام آن ها، قصد و نیت قربت است، مانند نماز، روزه و حج، با نیت غیر خدایی و به قصد ریاء و سُمعه، که شرک خفیّ به شمار می آید و انجام آن ها با نیت غیر خدایی موجب بطلان آن ها خواهد بود. به این امور، امور تعبّدی گفته می شود؛ در برابر امور توصّلی مانند پرداخت هزینه زندگی همسر و فرزند، که عبارت از تکالیفی هستند که در انجام آن ها نیاز به قصد قربت نیست، اگر چه قصد قربت موجب ارتقای آن ها می شود.
مرحله سوم: عبودیت و بندگی خداوند، به معنای قصد و نیت قربت در انجام تمامی امور، حتی امور عادی که نیاز به قصد قربت ندارد.
نسخه چاپی رساله حقوق امام سجاد (ع) را می توانید از طریق سایت و یا نرم افزار فراکتاب خریداری کنید و پس از دریافت کتاب از محتوای ارزشمند آن بهره وافی و کافی ببرید.
مشخصات رساله حقوق امام سجاد (ع) در جدول زیر آورده شده است:
مشخصات | |
ناشر: | چاپ و نشر بین الملل |
نویسنده: | کاوس روحی برندق |
تعداد صفحه: | 311 |
موضوع: | سبک زندگی اسلامی، اسلام و معارف، اعتقادی، اخلاق، رساله و احکام |
قالب: | چاپی |