کتاب آسیب شناسی روانی زندگی روزمره (چاپی و pdf)

برای خوانندگان مبتدی که می خواهند با روانکاوی و بویژه نظریات زیگموند فروید آشنا شوند، کتاب آسیب شناسی روانی زندگی روزمره می تواند بهترین گزینه محسوب شود، زیرا این کتاب کمتر به مسائل نظری محض می پردازد و بیشتر با ارائه مثال های بی شماری که کمابیش در زندگی هر کدام از ما اتفاق می افتند و بسیار عینی و همه فهم هستند، سعی در تبیین نظریات روانکاوی دارد.

فروید در کتاب آسیب شناسی روانی زندگی روزمره (Psychopathology Of Everyday Life) با تحلیل موارد گوناگونی از کنش پریشی، ما را با عرصه ناخودآگاه روان آدمی آشنا می سازد. منظور فروید از کنش پریشی همان اشتباهاتی است که خواه بیماران روان رنجور و خواه افراد بهنجار و سالم در زندگی روزمره مرتکب می شوند؛ از جمله می توان فراموشی ها (برای مثال فراموشی موقت و زودگذر اسامی خاص)، لغزش های زبان، خطاهای خواندن و نوشتن، اعمال ناشیانه، گم کردن و شکستن اشیا را نام برد، یعنی تمام آن اعمالی که ما معمولا دلیلی روانی برای آن ها قائل نمی شویم و خیلی ساده آن ها را نتیجه حواس پرتی و شانس و اتفاق می دانیم.

در این کتاب، بحث برسرخطاها و اشتباهاتی است که ما ناخواسته و بطور ناخودآگاه مرتکب آن ها می شویم. هرچه بر تلاش و دقت مان در راستای بی اشتباه بودن می افزاییم، بیشتر و بیشتر دچار خطاهایی از این دست می شویم، انگار نیروی دیگری به غیر از نیروی اراده در ما حکم فرماست و توجهی به خواست و اراده آگاهانه ما ندارد. ما این کنش پریشی ها را خطا و اشتباه می دانیم زیرا با اراده و تصمیم های آگاهانه ما در تضاد قرار دارند، امّا اگر خواست و اراده ناخودآگاه را در نظر آوریم، هیچ خطا و اشتباهی در میان نیست. همان خطایی که شعورآگاه ما آن را خطا دانسته، درواقع اجرای کاملاً صحیح و موفقیت آمیز دستوری است که از ضمیر ناخودآگاه صادر شده است.

به نظر زیگموند فروید (Sigmund Freud) هیچ کدام از این کنش پریشی ها اتفاقی و تصادفی نبوده و در پس پشت آن ها انگیزه ای روانی وجود دارد. برای مثال هنگامی که مطلبی فراموش می شود این امر نشانگر وجود مقاومتی است در ضمیر خودآگاه در مقابل به خاطر آوردن آن، زیرا که مطلب فراموش شده تداعی کننده خاطره ای دردناک است که با مطلب فراموش شده ارتباطی محتوایی یا آوایی دارد.

در بخشی از آسیب شناسی روانی زندگی روزمره می خوانیم:
هنگامی که خاطرات یک فرد را تحلیل می کنیم، به راحتی می بینیم که هیچ تضمینی در مورد درست و دقیق بودن این خاطرات وجود ندارد. بعضی از خاطرات بی گمان تغییر شکل یافته و ناقص هستند یا دستخوش جابجایی ای در زمان و مکان شده اند. اظهارات اشخاص تحت آزمون مبنی بر اینکه اولین خاطرات کودکی شان برای مثال، به دو سالگی مربوط می شود، بی شک قابل اطمینان نیست. ما به سهولت علل و انگیزه هایی را کشف می کنیم که تغییر شکل و جابجایی عناصر خاطرات را سبب شده اند و همچنین وجود این انگیزه ها حاکی از این است که اشتباهات حافظه نتیجه ضعف یک حافظه غیرقابل اعتماد نیست.