کتاب مجموعه مقالات دومین همایش مطالعات تطبیقی در حوزه های فلسفه، کلام، ادیان و عرفان pdf

یکی از مسائلی که در باب شناخت مطرح می شود این است که ادراکات انسان چگونه شکل می گیرند و فرآیند شکل گیری آن ها مادی است یا مجرد و اگر ترکیبی از این دو است تا کجا مادی و تا کجا مجرد است.

فیلسوفان اسلامی به طور عمده قائل به سه نوع تصورات یا ادراکاتند:
ادراکات حسی،
ادراکات خیالی
و ادراکات عقلی.
آن ها اگرچه تقریباً بر سر تجرد ادراکات عقلی اتفاق نظر دارند اما در باب تجرد ادراکات حسی و ادراکات خیالی هم نظر نیستند.

ملاصدرا در حکمت متعالیه قائل به تجرد هر سه نوع ادراکات است. از نظر او در ادراکات حسی تمام فرآیند مادی، تنها زمینه را برای ادراک حسی فراهم می کند، چنانکه پس از حصول صورت حسی در اندام حسی، نفس انسانی صورتی مجرد از آن خلق کند.

به عنوان مثال، پس از ارتسام تصویر در شبکیه چشم، نفس یک تصویر بصری مجرد از آن برمی سازد. بنابراین، تصورات حسی مجردند.