دعای ابوحمزه ثمالی

ابوحمزه از برخی امامان دعاهای متعددی آموخته است. شیخ طوسی در مصباح المتهجّد، به نقل از ابوحمزه، دعایی از امام سجاد(ع) آورده که در سحرهای ماه رمضان خوانده می‌شود و به دعای ابوحمزه ثمالی مشهور است و شرح‌هایی نیز بر آن نوشته شده است. این دعای نسبتاً طولانی مضامین اخلاقی و عرفانی والایی دارد و خواندن آن در بین شیعیان متداول است.
ابوحمزه با امام سجاد علیه السلام انس خاصی داشته و دعای شریف او که طولانی‌ترین دعای سحر ماه مبارک رمضان است، از طریق او روایت شده‌است و به همین علت به نام او نام گذاری شده‌ است.

در ادامه مطلب می خوانید:

معرفی دعای ابوحمزه ثمالی

 خلاصه دعای ابوحمزه ثمالی

برشی از متن دعای ابوحمزه ثمالی

دعای ابو حمزه ثمالی از کیست؟

دعای ابو حمزه ثمالی صوتی 

معرفی دعای ابوحمزه ثمالی

در میان تمام ائمه معصوم(ع) که همه از اهل عبادت بسیار و آموزگاران دعا و نیاش هستند امام سجاد(ع)، به دعا و نیایش شهرت دارد و کتاب صحیفه سجادیه از ایشان، شاهد این ادعا است. دعای ابو حمزه ثمالی یکی از دعاهای مشهوری است که شیخ طوسی در مصباح المتهجد به نقل از ابو حمزه از امام زین العابدین(ع) آورده است.
دعای اَبوحمزه ثمالی شامل صفات خداوند، اسم اعظم و همچنین شامل مفاهیمی مانند سنگینی بار گناهان، لزوم اطاعت و پیروی از پیامبر اکرم(ص) و خاندان معصوم او، دشواری های قبر و قیامت است. در این دعا راه های تضرع به درگاه خداوند، توبه و راه و رسم پرهیزگاری ذکر شده است. یکی از مهمترین ویژگی‌های این دعا این است که شیوه راز و نیاز انسان با پروردگارش را به خوبی نشان داده ‌است.
دعای ابوحمزه در حوزه‌های گوناگون اسلامی حرف برای گفتن دارد. این دعا را در استفاده‌های کلامی، استشهادهای فقهی و اصولی، الگوی رفتار زاهدانه همچون منبعی الهام ‌بخش و دست‌مایه‌ای برای روشن‌ فکران دینی دانسته‌اند.
دعای ابوحمزه در بسیاری از شهرهای شیعه‌نشین به‌صورت جلسات بزرگ و کوچک در شب‌ها یا سحرهای ماه مبارک رمضان خوانده می‌شود. گفته شده در گزارش‌های رسیده شده تا قرن یازدهم قمری، از این دعا با نام «دعای سحر» یاد می‌شد و عنوان «دعای ابوحمزه» از قرن دوازدهم قمری به بعد مطرح شده است.
چرا خواندن دعای ابوحمزه ثمالی در ماه مبارک رمضان سفارش شده است؟
در کتاب «مصباح» شیخ طوسی به نقل از ابو حمزه ثمالی آمده است: که حضرت امام زین العابدین(ع) در ماه رمضان بیشتر شب را به نماز می ایستاد و چون سحر می رسید این دعا را می خواند.

سند دعای ابو حمزه ثمالی

سید ابن طاووس (۵۸۹-۶۶۴ق) در کتاب اِقبالُ الاَعمال به سند خود از هارون بن موسی تَلَّعُکْبَری به اِسناد حسن بن محبوب زَرّاد،از ابوحمزه ثمالی روایت کرده که امام زین‌العابدین(ع) در شب‌های ماه رمضان بیشتر شب را به نماز می‌پرداخت و هنگام سحر این دعا را می‌خواند.
این دعا را شیخ طوسی در مصباح المتهجد، ، علامه مجلسی در زاد المعاد و بحارالانوار، کفعمی در البلد الامین و المصباح و شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان نقل کرده‌اند. آیت‌الله جوادی آملی معتقد است که سند این دعا مورد اعتماد است.

 
خلاصه دعای ابوحمزه ثمالی

دعای ابوحمزه ثمالی مفهوم، وجود خیر در پیشگاه الهی، شناخت خداوند به وسیله خداوند، مقابله به مثل نکردن خداوند با بدی‌ها و کاستی‌های بندگانش، درخواست از خداوند و خلوت کردن با او بدون نیاز به واسطه و اینکه، خواری و ذلت نتیجه واگذار شدن به غیر خدا، را می رساند.
در این دعا می خوانیم که، خداوند تنها عامل نجات و رهایی از مصائب است و از دیگر فضایل این دعا، نزدیک بودن مسافت سیر الی الله برای سالک، درخواست از خداوند با اعتماد به کَرَم او، راهیابی به خداوند با معرفت و محبت، داشتن خوف و رجا در دعا و درخواست از خداوند متعال، حلم و پرده پوشی خداوند عامل جرأت یافتن بر ارتکاب گناه، بی ارزش بودن اعمال و طاعات بنده در برابر نعمت‌های الهی، می باشد.
درخواست عفو الهی به میزان امید داشتن به او، جود و کَرَم الهی عامل پافشاری برخواستن از خداوند و تملق و ستایش از او، درخواست زیارت خانه خدا و قبر پیامبراکرم(ص)، شکایت از نداشتن حال مناجات و نماز خواندن با توجه، اعتراف به کاستی‌ها و گناهان و اشتباهات و تقصیرات، تقرب به پیشگاه الهی با محبت پیامبر(ص)، از دیگر فیوضات این دعاست.
می توان با خواندن این دعا، به درخواست گریه بر از دست دادن فرصت‌های عمر و تضییع آنها، گریه بر سختی‌های انتقال از دنیا و حوادث پس از مرگ، درخواست رحمت و مهر الهی در تاریکی قبر و سختی‌های قیامت، درخواست بیشترین بهره‌مندی از خیرات نازل شده در شب قدر، درخواست لقای الهی همراه با آرامش، گشایش و کرامت، درخواست ایمانِ قلبی خاص و یقین به مقدرات الهی، دست یافت.
 

برشی از متن دعای ابوحمزه ثمالی

در واقع فراز هایی از دعای ابوحمزه ثمالی
إِلٰهِی لَاتُؤَدِّبْنِی بِعُقُوبَتِکَ، وَلَا تَمْکُرْ بِی فِی حِیلَتِکَ، مِنْ أَیْنَ لِیَ الْخَیْرُ یَا رَبِّ وَلَا یُوجَدُ إِلّا مِنْ عِنْدِکَ ؟ وَمِنْ أَیْنَ لِیَ النَّجاةُ وَلا تُسْتَطاعُ إِلّا بِکَ ؟ لَا الَّذِی أَحْسَنَ اسْتَغْنیٰ عَنْ عَوْنِکَ وَرَحْمَتِکَ، وَلَا الَّذِی أَساءَ وَاجْتَرَأَ عَلَیْکَ وَلَمْ یُرْضِکَ خَرَجَ عَنْ قُدْرَتِکَ، یَا رَبِّ یَا رَبِّ یَا رَبِّ [آنقدر بگوید تا نفس قطع گردد]خدایا، مرا به کیفرت ادب نکن و با نقشه‌ با من چاره‌اندیشی نداشته باش، پروردگارا از کجا برایم خیری هست، درحالی‌که جز نزد تو یافت نمی‌شود و از کجا برایم نجاتی است، درحالی‌که جز به تو فراهم نمی‌گردد، نه آن‌که نیکی کرد از کمک و رحمتت بی‌نیاز شد و نه آن‌که بدی کرد و بر تو گستاخی روا داشت و تو را خشنود نساخت از عرصه قدرتت بیرون رفت؛ پروردگارا، پروردگارا، پروردگارا؛بِکَ عَرَفْتُکَ وَأَنْتَ دَلَلْتَنِی عَلَیْکَ وَدَعَوْتَنِی إِلَیْکَ، وَلَوْلا أَنْتَ لَمْ أَدْرِ مَا أَنْتَ . الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی أَدْعُوهُ فَیُجِیبُنِی وَ إِنْ کُنْتُ بَطِیئاً حِینَ یَدْعُونِی، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی أَسْأَلُهُ فَیُعْطِینِی وَ إِنْ کُنْتُ بَخِیلاً حِینَ یَسْتَقْرِضُنِی، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی أُنادِیهِ کُلَّما شِئْتُ لِحاجَتِی وَأَخْلُو بِهِ حَیْثُ شِئْتُ لِسِرِّی بِغَیْرِ شَفِیعٍ فَیَقْضِی لِی حاجَتِی؛تو را به تو شناختم و تو مرا بر هستی خود راهنمایی کردی و به‌سوی خود خواندی و اگر راهنمایی تو نبود، من نمی‌دانستم تو که هستی، خدا را سپاس که می‌خوانمش و او پاسخم را می‌دهد، گرچه هنگامی که او مرا می‌خواند سستی می‌کنم و خدا را سپاس که از او درخواست می‌کنم و او به من عطا می‌نماید، گرچه بخل می‌ورزم هنگامی که از من قرض بخواهد و خدا را سپاس که هرگاه بخواهم برای حاجتم صدایش کنم و هر جا که برای رازونیاز با او بخواهم بی‌پرده خلوت می‌کنم و او حاجتم را برآورد؛
  

دعای ابو حمزه ثمالی از کیست؟

ابو حمزه ثابت بن دینار ثمالی معروف به ابوحمزه ثمالی، راوی و محدث و مفسر امامی قرن دوم، یکی از ثابت قدمان و از اصحاب خاص امام سجاد علیه السلام می‌باشد. جمیع بزرگان علما رجال او را مورد اعتماد و ثقه دانسته‌اند.
بزرگانی چون شیخ صدوق درباره وی گفته اند: ابو حمزه، ثابت بن دینار الثمالی، ثقه و عدل بود و چهار نفر از امامان شیعه را ملاقات کرده بود، علی بن الحسین علیه السلام، محمد بن علی علیه السلام، جعفر بن محمد علیه السلام و موسی بن جعفر علیه السلام.
بر اساس روایتی امام جعفر صادق علیه السلام به او فرمود: من هر گاه تو را می‌ببینم احساس آرامش می‌کنم.
 

دعای ابو حمزه ثمالی صوتی 

برای دریافت رایگان کتاب صوتی دعای ابوحمزه ثمالی می توانید به سایت و اپلیکیشن فراکتاب مراجعه کنید و آن را به صورت رایگان دانلود کرده و از برکات معنوی آن فیض و بهره ببرید.
  

دانلود دعای ابو حمزه ثمالیpdf

برای دانلود رایگان کتاب الکترونیکی دعای افتتاح می توانید به سایت و اپلیکیشن فراکتاب مراجعه کنید و بعد از دانلود، آن را در اپلیکیشن مطالعه بفرمایید.
  

دعای ابو حمزه ثمالی برای حاجت

آیت‌الله محمدحسین احمدی فقیه یزدی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم در تفسیر فرازهایی از دعای ابوحمزه ثمالی با بیان اینکه نخستین شرط برای دعا کردن آن است که انسان همه وجود خود را از ناحیه خدا بداند و شکرگذار نعمت‌های الهی باشد، گفت: هرگز نباید غیر از خدا را بخوانیم، چراکه غیر از او چیزی برای انسان حاصل نمی‌شود.
وی در ادامه با اشاره به فراز «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَدْعُوهُ فَیُجِیبُنِی وَ إِنْ کُنْتُ بَطِیئا حِینَ یَدْعُونِی» از دعای ابوحمزه ثمالی، افزود: حمد و سپاس برای خدایی است که وقتی او را می‌خوانیم فورا جواب می‌دهد، حتی اگر در دعا کردن کوتاهی کنیم، اما خداوند جواب ما را می‌دهد و از خدائیت خود دست برنمی‌دارد.
ایشان ادامه می دهد: امام سجاد‌‌(ع) در این دعا می‌فرمایند «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَسْأَلُهُ فَیُعْطِینِی» یعنی سپاس آن خدایی را که وقتی از اودرخواستی داریم، عطا می‌کند، اینجا مشخص می‌شود که وظیفه ما درخواست کردن است و خداوند هم عطا کردن.
این استاد اخلاق حوزه با بیان اینکه نوع درخواست‌هایی که از خدا می‌شود متفاوت است، گفت: وقتی از خداوند متعال طلب توبه می‌کنیم می‌گوییم «استغفرالله و اتوب الیه» یعنی ما خودمان توبه می‌کنیم و گاهی، مرتبه را به خدا واگذار می‌کنیم و می‌گوییم «استغفرالله و اسأله التوبه» که از او طلب توبه می‌کنیم.
وی گفت: همواره نیاز به شفیع نیست و خداوند بدون شفاعت هم حاجت بنده را برآورده می‌کند، اما این لطفی است که خدا در اختیار ما قرار داده تا با اذن او، برای خود شفیع قرار دهیم؛ خداوند هم شفاعت را می‌پذیرد و هم اگر بخواهیم واقعا کار را به خدا واگذار کنیم، جواب می‌دهد و حاجت ما را برطرف می‌کند.

مشخصات فایل را در جدول زیر مشاهده می کنید: