کتاب دوره سواد رسانه ای در کشورهای در حال توسعه (ترکیه) نوشتۀ حنیفی کرت، با دیدگاهی انتقادی که عموماً در مطالعات ارتباطات وجود دارد، به رسانه های تدوین شده ای که در درس سواد رسانه ای دورۀ متوسطه در کشور ترکیه آموزش داده می شود، می پردازد و راهنمایی برای معلمان به شمار می رود.

امروزه که رسانه های جمعی در تمام بخش های زندگی ما گسترده و اثرگذار شده اند، اهمیت سواد رسانه ای در جهان و در کشورهای در حال توسعه مانند ترکیه افزایش یافته است. رسانه نه تنها با استفاده از فناوری های ارتباطی، در حال ارتقای حوزۀ فعالیت خود می باشد؛ بلکه شروع به توزیع اطلاعات متنوع و بیش از اندازه ای نموده است.

درس سواد رسانه ای که قرار است کارکردهایی مانند دستیابی به "حقیقت" با تجزیه و تحلیل اطلاعات رسیده از میان این اطلاعات بیش از اندازه و ارزیابی آن ها داشته باشد، وارد برنامه درسی دانشکدۀ ارتباطات در ترکیه نیز شده و ارائۀ آن به عنوان درس اختیاری در برنامۀ درسی دورۀ متوسطه، از سال تحصیلی 2008-2007 آغاز شده است. حنیفی کرت (Hanifi Kurt) در کتاب دوره سواد رسانه ای در کشورهای در حال توسعه (ترکیه) (Acritical Review to the Media which Constructed in Media Literary Course in Secondary Education)، به بررسی مفاهیم این درس می پردازد.

می توان گفت سواد رسانه ای که هدفش افزایش دانش و آگاهی افراد نسبت به محتوای رسانه است و تأثیرش به تدریج و با افزایش توسعۀ تکنولوژی های رسانه های جمعی شناخته می شود، دو کارکرد مهم دارد. اول، توسعۀ دیدگاه انتقادی افراد در برابر محتوای رسانه ای که فرد را غنی می سازد و مجهز به توانایی و دانش برای فیلتر پیام ها می کند؛ مورد دوم، کسب توانایی انتقال پیام به دیگران با تولید رسانه ای خود فرد است.

این می تواند بیانگر موقعیت های نشانگر انتقاد به عنوان نتیجه فقدان رسانه و عدم پردازش در روش خواسته شده حال حاضر باشد؛ بنابراین، باید تأکید شود که این موقعیتی قابل فهم از مقدمه مفهوم سواد رسانه ای است و مرتباً توسط نظریه های انتقادی رسانه به آن اشاره شده است. در ترکیه، وقتی روش های دورۀ سواد رسانه ای را که در آموزش متوسطه آموخته می شود در نظر می گیریم، می بینیم اطلاعات ارائه شده، اقتباس از اجرای ارزش های موجود است، که کودکان را حفاظت و پیشگیری می کند.

در بخشی از کتاب دوره سواد رسانه ای در کشورهای در حال توسعه (ترکیه) می خوانیم:

امروزه، سواد رسانه ای با مفهوم انتقادی برگرفته شده از رسانه ای مطرح شده که خود مولد واقعی این رشته، موقعیت اجتماعی و کیفیت محتوای تولید شده آن است. دیدگاه انتقادی به رسانه به طور کلی کسب رضایت صاحبان سرمایه های کلان در بازارهای اقتصادی از متون رسانه ای فرض می شود که موجودیت آن ها، حقانیت آن ها و پس از آن طبقه های غالب و تابع طبقات وابسته در جامعه را بازتولید می کنند (بینارک و بک، 2010:47)؛ بنابراین، همان طور که تئوری های رسانه ای لیبرال مدعی هستند، رسانه، که فاصله مساوی با همه طبقات اجتماعی دارد و حوزه ای نیست که کلیه طبقات خود را در آن ابراز کنند، خود را مانند یک ابزار ایدئولوژیکی می بیند که تحت کنترل طبقه حاکم جامعه است.

مخاطبان/مشتریانی که پیام های منتشر شده رسانه را که تحت کنترل طبقه حاکم است را دریافت می کنند، می توانند این پیام ها را به روش های متنوعی، بسته به تجارب متفاوتی که در زندگی دارند، تفسیر کنند. به هر حال تولید معنی از این متون، کار مخاطبان/مشتریان است؛ این امر این حقیقت را از بین نمی برد که متون رسانه ای درون ساختار نهادی روابط بازار تولید می شوند (بینارک و بک، 2010:47-48).

در این شرایط سواد رسانه ای انتقادی برای ایستادن در برابر تغییر، اطلاعات غلط و آگاهی ناصحیح از رسانه ضروری است؛ آگاهی که با توجه به ماهیتش واقعیت را به همه روش های (موجود) منتقل نمی کند، بلکه آن را با شکل دهی/ساخت بازتاب واقعیت در درون خود انتقال می دهد. اکنون، مسئله مهم (توجه به) مزایای رسانه به عنوان یک وسیله آموزشی یا آموزش فنی آن نیست، بلکه ممکن است ثبات ساختار یا مدل دموکراتیک و هوشیاری مشارکتی در مقابل ذات مداخله گر رسانه مدنظر باشد.

صفحات کتاب :

کنگره :

‏‫P96‭‬ ‭/س92ت4‏‫‭ 1397

دیویی :

‏‫‭302/230956

کتابشناسی ملی :

5518761

شابک :

978-622-6198-79-0

سال نشر :

1397