امتیاز
5 / 0.0
خرید الکترونیکی (TEXT)
مطالعه در اپلیکیشن فراکتاب
ت 10,000
نظر شما چیست؟

معرفی کتاب بررسی هرمنوتیک قوانین جزایی 

نوشته ی کبری بدلی، محمدرضا سلطانی و مهدی رضایی، با بررسی تطبیقی بین دو مکتب تفسیری هرمنوتیک گادامر و مضییق روشن می کند که آیا با وجود تعارضات ظاهری بین این دو مکتب، امکان استفاده از هرمنوتیک در اصل تفسیر مضییق قوانین جزایی وجود دارد یا خیر.

لازمه عدالت آن است که صاحبان تفسیر در کمال بی طرفی به تفسیر قانون بپردازند. چگونگی تفسیر صحیح از قانون مشروط به دانستن اصول، شرایط، موارد و ماهیت تفسیر است.

اگر عبارت قانون به حدی صریح باشد که یک نگاه برای فهمیدن قانون گذار کافی باشد این جستجو برای کشف مراد مقنن به کار نرفته است.

یک نگاه ساده را نمی توان تفسیر قانون نامید و نام این کار در شرع تفسیر اجتهادی نیست.

گرایش به تبعیت محض از اراده قانون گذار گرایش غالب در تاریخ حقوق بوده است.

با پیشرفت جوامع و تکامل نیاز بیش از پیش به نظم و قانون و به تبع تکامل امر تقنین لازم است. برای رسیدن به این منظور رویکردهای تفسیری مختلفی ارائه شده است که مهم ترین آن ها در حوزه ی قوانین کیفری تفسیر مضیّق و در حوزه ی فلسفه هرمنوتیک گادامر است.

تفسیر مضیّق که از نتایج اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها است، در غالب موارد به صورت تفسیر به نفع متهم ظهور می یابد. اصولی چون «لزوم تفکیک قوا» «حفظ حقوق فردی» از اهم مبانی تفسیر مذکور هستند. در تفسیر مضیق موارد مشکوک را باید به گونه ای تفسیر کرد که نتیجه آن مجاز باشد.

 به علاوه تفسیر محدود در مفهوم اولیه آن موجب جمود و کهنگی قوانین و تخلف آن ها از وقایع در حال فزونی و تنوع اجتماعی می شود و به تعبیر دیگر به عقیم ماندن قانون و خفگی استدلالات حقوقی می انجامد.

در این میان آنچه بی دفاع می ماند نظم و امنیت عمومی و حقوق قربانیان رفتارهای ضد اجتماعی است.

به همین دلیل این شیوه تفسیر بیشتر به نفع تبهکاران است تا قربانیان. برخلاف تفسیر مضییق، در هرمنوتیک فلسفی گادامر، مفسر متن قانونی را با توجه به زمان تفسیر و نیازهای جامعه کنونی تفسیر می کند و اینکه اگر یک متن قانونی مبهم یا مجمل است مفسر نباید صرفاً به یافتن مراد مقنن از وضع این متن قانونی اکتفا کند زیرا در موارد بسیاری قوانین آنچنان قدیمی هستند که نتیجه ای از این روش حاصل نخواهد شد.

بی شک حوزۀ روزافزون زندگی مدنی آدمی، جز به مدد قانون نظم و نسق نمی یابد. قانون باید تار و پود روابط اجتماعی بشر را در قالبی عادلانه و انسانی سامان دهد. قیمت و فضیلت یک جامعه سخت در گرو جایگاه و منزلت قانون در میان شهروندان آن جامعه است.

اما، روند برق آسای تحولات در ساحت زندگی اجتماعی انسان باعث می گردد که علی رغم تحولات و تغییراتی که در قوانین به وجود می آید، هرگز قانون گذار نتواند نسبت به همه حوادث حقوقی چاره اندیشی کند. 

این واقعیت و عواملی همانند آن توجیه گر ضرورت مبادرت به تفسیر قانون اند. در مقام انجام این مهم مفسر باید با هنرمندی و خردورزی بتواند بین دو امر به ظاهر ناهمگون همزیستی ایجاد نماید.

اساس تفسیر قوانین جزایی آن است که مضیق و بسته به منطوق صریح قانون باشد.

این روش در ابتدای پیدایش اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها موافقان بسیاری داشته است، به عنوان مثال بکاریا معتقد بود که قضات محاکم کیفری مجاز نیستند قوانین جزایی را به طور گسترده تفسیر کرده و به موارد و نظایری که صریحا در قانون پیش بینی نشده است توسعه دهند.

گادامر با معرفی الگوی دیالوگ برای جریان فهم و تفسیر متون، معنا را وابسته به امتزاج افق مفسر با افق متن می داند و به این ترتیب، موقعیت کنونی مفسر را در معنا دخیل می داند.

 بنابراین گادامر در تفسیر یک متن قانونی، وضع جامعۀ کنونی و نیازهای جامعه را بیش از بیش دخیل می داند و توجهی به سابقۀ قانون گذاری ندارد، به دیگر سخن گادامر کاربرد «کنونی » الفاظ را نیز جزوی از معانی آن الفاظ به شمار می آورد و در واقع کاربرد مزبور را جزو همان افقی می داند که خواننده یا مفسر از درون آن به فهم و تفسیر مشغول است.

گزیده کتاب بررسی هرمنوتیک قوانین جزایی

تفسیر هرمنوتیک از دیدگاه کاربردی آن به دو دسته «هرمنوتیک متن» و «هرمنوتیک فلسفی» قابل طبقه بندی است. «هرمنوتیک متن» هرمنوتیک شلایرماخر است که به «تفسیر متن» می پردازد و کارکرد «هرمنوتیک» را در حوزۀ متن می بیند.

«هرمنوتیک فلسفی» هرمنوتیک هایدگر است که «هرمنوتیک» را در ساحت وجودشناسی به کار می گیرد و از آن برای تفسیر هستی بهره می برد.

لکن در این طبقه بندی باید از اقسام دیگری از هرمنوتیک نیز نام برد مانند «هرمنوتیک روش شناسانه» که هرمنوتیک دیلتای است و کاربردی روش شناسانه دارد.

«هرمنوتیک گادامر» نیز آمیزه ای از روش شناسی و وجودشناسی است و در واقع تلاشی برای به ثمر رساندن هرمنوتیک روش شناسانۀ دیلتای و هرمنوتیک فلسفی هایدگر محسوب می شود.

از یک سو، رو به «حقیقت» دارد و هرمنوتیک هایدگر را دنبال می کند و از سوی دیگر به «روش» می پردازد و کار دیلتای را تکمیل می نماید. از این رو هرمنوتیکی که گادامر از آن بحث می کند در بسیاری از موارد متفاوت از هرمنوتیکی است که پیش از وی درباره آن صحبت شده است. در فصل حاضر هرمنوتیک گادامر و ویژگی های آن مورد بررسی قرار می گیرد.

کتابشناسی ملی :
5690841
شابک :
‫‬‭978-622-229-055-9
سال نشر :
1398
صفحات کتاب :
145
کنگره :
‏‫‬‭‬‭KMH3800
دیویی :
‏‫‬‭345/55

کتاب های مشابه بررسی هرمنوتیک قوانین جزایی