نوشته ی فیروزه شاه حیدری، ماهیت حقوقی نام و نشان (برندها) را مورد بررسی قرار می دهد. شناخت کیفیت کالاهای تجاری و حق تولید کنندگان آن برای خریداران اعم از واسطه ها و مصرف کنندگان، امری بس دشوار است. جهت تامین چنین شناختی در بازار تجارت از دیرباز استفاده از نام تجاری و علامت تجاری مرسوم شده است.

در حقوق ایران حق استفاده علامت تجاری فقط برای کسانی است که علامت خود را به ثبت برسانند و طبق قانون ثبت علائم تجاری، شرکت حق منحصر به فردی دارد که به وسیله آن می تواند از ارائه کالاهای مشابه توسط اشخاصی که علامت تجاری آن ها به صورت واضح یا به طریق گمراه کننده ای مشابه علامت تجاری دیگر کالاها باشد، ممانعت کند.

در نهایت حقوق ایران موضوع اجرا را بسیار محدود پیش بینی نموده است و به علت عدم ترسیم و شفاف سازی مصادیق نقض و تصریح آن، بالطبع ضمانت اجراهای موثر و بازدارنده ای جهت حمایت کار آمد از صاحبان این حقوق به عمل نیامده است. با توجه به گستره تکنولوژی و فناوری های پیشرفته نوین، لازم است تا موارد و مستندات احتمالی نقض حق، حداقل در موارد تکنولوژی و فناوری های جدید در این قانون پیش بینی و تصریح می شد تا رویه های قضائی و ضمانت اجراهای نقض این حقوق نیز منطبق با قوانین مقرره ترسیم و تصمیمات و آراء مستنداً و بدون اعمال سلایق صادر می گردید.

گزیده ای از کتاب ابطال علائم تجاری

یکی دیگر از مواردی که زوال حقوق انحصاری ناشی از ثبت علامت تجاری را به دنبال دارد موضوع عدم استفاده از علامت ثبت شده در ظرف مدت معین است که این ظرف زمانی با توجه به قانون ملی کشورها تعیین و می تواند متفاوت باشد. در قوانین بسیاری از کشورها این مدت معمولاً پنج سال است. بدین توضیح که چنانچه مدعی اثبات کند که صاحب علامت تجاری ثبت شده از علامت خود به مدت پنج سال متوالی قبل از تاریخ ادعا استفاده نکرده باشد این امر می تواند از موجبات زوال حقوق انحصاری ناشی از ثبت علامت تجاری باشد، البته به شرطی که این استفاده، همانطور که گفتیم متوالی و واقعی باشد، به این معنا که به عنوان مثال صرف استفاده از علامت در آگهی های تجاری نمی تواند استفاده به معنایی باشد که منظور نظر مقنن است. همچنین عدم استفاده از علامت تجاری ثبت شده در صورتی می تواند موجب زوال حق مذکور گردد که عدم استفاده مبتنی بر عذرهای قانونی و موجه نباشد. بنابراین چنانچه صاحب علامت تجاری اثبات کند که عدم استفاده از علامت به لحاظ عذرهای قانونی یا اوضاع و احوالی بوده که از توان او خارج بوده است این امر می تواند از زوال حق او جلوگیری کند.

به عنوان مثال اگر بتواند ثابت کند که عدم استفاده از علامت به لحاظ جنگ در کشور و ممنوع کردن کالاهایی بوده است که علامت تجاری برای آن ها به ثبت رسیده است یا اینکه کالاها و خدماتی که علامت برای آن ها به ثبت رسیده است قبلاً دارای ارزش فراوان بوده و فعلاً تولید آن ها به لحاظ اوضاع و احوال کشور و تحولات اقتصادی صورت گرفته به صرفه و اقتصادی نیست. اما اگر صاحب علامت ادعا کند که عدم استفاده او از علامت به خاطر نداشتن منابع کافی بوده این عذر پذیرفته نیست و نمی تواند توجیه کننده عدم استفاده او از علامت باشد.
خلاصه اینکه استفاده از علامت در قالب شرایطی که بیان شد برای ادامه و حفظ اعتبار آن ضروری است، و این امر حتی در رابطه با علائم دفاعی نیز صادق است یعنی در رابطه با علامت یاد شده نیز تا حدودی باید استفاده واقعی باشد تا اعتبار علامت حفظ و استمرار پیدا کند. در رابطه با علائم مشهور این قدر استفاده هم ضرورت ندارد، زیرا حتی عدم استفاده از علامت مشهور در برخی کشورها مانع حمایت از آن نمی باشد و چنین حمایتی برای اجتناب از گمراه شدن آحاد مردم ضرورت دارد.

شابک :

978-622-229-086-3

سال نشر :

1398

صفحات کتاب :

169

کنگره :

‏‫‬‭‭T307

دیویی :

‏‫‬‭‬‭602/75

کتابشناسی ملی :

5912919