کتاب انسان کامل (چاپی و pdf)

معرفی کتاب انسان کامل

کتاب انسان کامل مجموعه ای است مشتمل بر سیزده جلسه سخنرانی که در سال 1353 شمسی ایراد شده است. استاد شهید مطهری در این سخنرانی ها برای آنکه آشکار سازند اسلام یک دین جامع است و انسانِ اسلام انسانی است چند بعدی که همه دستورات این مکتب الهی را به طور هماهنگ به مورد اجرا می گذارد، و برای آنکه جوانان مسلمان را از نگرش تک بعدی به اسلام مصون بدارند این بحث را مطرح کردند.

البته نظر سایر مکاتب درباره «انسان کامل» نیز از جمله مکتب سوسیالیسم، مکتب اگزیستانسیالیسم، مکتب عرفان، مکتب عقل و... مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. مطالعه کتاب انسان کامل از نظر شناخت انسان نمونه و ایده آل اسلام که انسانی است که ارزش های انسانی را در حد اعتدال و بدور از افراط و تفریط داراست، برای همه زمان ها مفید و ضروری است.

گزیده کتاب انسان کامل

تعبیر «انسان کامل » تعبیر «انسان کامل» در ادبیات اسلامی تا قرن هفتم هجری وجود نداشته است. امروز در اروپا هم این تعبیر خیلی زیاد مطرح است، ولی برای اولین بار در دنیای اسلام این تعبیر در مورد انسان به کار برده شده است. اولین کسی که در مورد انسان تعبیر «انسان کامل» را مطرح کرد عارف معروف، محیی الدین عربی اندلسی طایی است. محی الدین عربی پدر عرفان اسلامی است؛ یعنی تمام عرفایی که شما از قرن هفتم به بعد در میان تمام ملل اسلامی سراغ دارید و از جمله عرفای ایرانی فارسی زبان، از شاگردان مکتب محیی الدین هستند. مولوی یکی از شاگردان مکتب محیی الدین است. او با این همه عظمت، در مقابل محیی الدین از نظر عرفانی چیزی نیست.

 محیی الدین مرد عربی نژاد از اولاد حاتم طایی و اهل اندلس بود. همه مسافرتهای او در کشورهای اسلامی بود و در شام از دنیا رفت. قبر محیی الدین اندلسی شامی - که به اعتبار مدفنش به او شامی» می گویند - در دمشق است. او شاگردی به نام صدرالدین قونوی دارد که بعد از محیی الدین، بزرگترین عارف شمرده می شود. اینکه عرفان اسلامی به صورت علمی، آنهم علم بسیار بسیار غامض در آمده است، محصول کار محیی الدین و شروح صدرالدین قونوی است. صدرالدین قونوی که اهل قونیه در ترکیه است، پسر زن محیی الدین بود؛ یعنی محیی الدین هم استادش بود و هم شوهر مادرش، مولوی معاصر صدرالدین قونوی است.

 صدرالدین در مسجدی امام جماعت بود و مولوی میرفت و به او اقتدا می کرد. افکار محیی الدین به وسیله صدرالدین قونوی به مولوی انتقال پیدا کرده است؟ یکی از مسائلی که این مرد طرح کرد مسئله «انسان کامل» بود، ولی البته او از دیدگاه عرفان آن را طرح کرده است. مخصوصا یکی از سؤالاتی که از محمود شبستری معروف، صاحب منظومه بسیار بسیار عالی و نفیس ادبی و کم نظیر گلشن راز شده است در مورد انسان کامل است که او هم با دید عرفانی جواب داده است. پس اولین کسی که با لفظ انسان کامل این مسئله را طرح کرد و با دید خاص عرفانی این مطلب را بیان کرد، محیی الدین عربی است. دیگران هم انسان کامل را به هر کسی از دید خود - به شکلی بیان کرده اند. ما می خواهیم ببینیم که انسان کامل از دید قرآن چگونه انسانی است...