درباره طبیعت و زبان٬ یکی از آثار متاخر «نوآم چامسکی است» که سال ۲۰۰۲ منتشر شد و سه سخنرانی وی که در سال ۱۹۹۹ در ایتالیا ایراد شدند را دربر میگیرد.
فصل نخست این کتاب، مقدمهای است بر نظریة زبانی و مروری بر سرگذشت رشتة زبانشناسی. این پیشدرآمد برای فهم بعضی از مسائل نظری مطرحشده در فصول بعد ضروری است.
فصل دوم به یک رویداد خاص میپردازد. سُخنرانی چامسکی در سیه نا مصادف بود با بیستمین سالگرد دیدار او از «اسکولا نورمال سوپریور» در پیزا که رویکرد اصول و پارامترها را معرفی نمود. فصل دوم، تحت عنوان «چشماندازهایی در زبان و ذهن» سرنخ ایدههای محوری زبانشناسی امروزی و علومشناختی نوین را در اندیشههای کلاسیک میجوید و نکته ها و نمونه هایی آموزنده و عبرت آمیز را که به کار پژوهش های آتی می آید شرح می دهد.
فصل سوم بر رابطة پژوهش زبانی با مطالعات مغز و اعصاب تمرکز دارد؛ و خصوصاً به افقهای وحدت و یکپارچگی آتی «مدلهای محاسباتی و انتزاعی علوم شناختی» با «کاوشهای زیرلایه های فیزیکی زبان و شناخت در مغز» نظر میکند. نسخة مقدماتی این متن را چامسکی در سخنرانی افتتاحیة گردهمایی علومشناختی اروپا قرائت کردهبود
فصلهای دوم و سوم این کتاب میتواند مورد توجه پژوهندگان در علومطبیعی، بهویژه در رشتههای شیمی، فیزیک، زیستشناسی و مغز و اعصاب قرارگیرد. به همین میزان، علاقهمندان به فلسفة ذهن و زبان، ادبیات، و روانشناسی میتوانند از مطالب این فصول منتفع شوند.
در فصل چهارم، گفتوگویی مفصل و پرچالش میان چامسکی، و بلتی و ریتزی"ویراستاران مجموعه- در میگیرد. مطالب مطرحشده در این فصل بسیار متنوع است، چنانکه از مسائل عمومی زبانشناختی، گذشته، حال و آیندة زبانشناسی، ریزهکاریهای نظریهپردازی، تکامل، تاریخ علوم، و خیلی چیزهای دیگر سخن به میان میآید، ولی محور بحث، برنامة کمینهگرا است. پرسشوپاسخها در این دیدار، گاه عمومی میشود، و گاه به موضوعات فنی و تخصصی روی می آورد.
فصل پنجم نیز از حیث تاریخی و اجتماعی سندی گیرا محسوب میشود و برای همگان، فارغ از میزان تحصیلات، یا رشته و فن، قابلاستفاده است. چامسکی در سخنرانی «آخوند مسلکیِ سکولارها و مخاطرات دموکراسی» از دیگر کانونِ علاقه و تلاشش، یعنی «مسئولیت رسانهها و روشنفکران در جامعة مدرن» سخن می گوید.
کنگره :
P106/چ2د4 1392
شابک :
978-964-8175-98-1