کتاب روانشناسی و دین که از معروفترین آثار کارل گوستاو یونگ (C. G.Jung)، روانشناس و پزشک و فیلسوف سوئیسی است، محتوی سه سخنرانی است که در سال ۱۹۳۷ در دانشگاه ییل (Yale) امریکا ایراد گردید و بعداً با اصلاحات و اضافات و تعلیقاتی با عنوان دین و روانشناسی به چاپ رسید، اما در لحن ساده و بیان گفتگووار آن تغییری داده نشد و بنابراین این کتاب را از زمره آسانفهمترین آثار یونگ میتوان شمرد که درعینحال تا عمق پیچیدهترین عقاید او پیش میرود و چکیده نظریات فلسفی او را به سادهترین شکل عرضه میکند.
یونگ در ده ساله آخر عمر خود بیش از پیش معتقد گردید که علم روانشناسی باید توجه خاصی به مسائل دینی مبذول دارد و در اقوال و عقاید مربوط به مابعدالطبیعه غور کند و رموز و کنایات و مکاشفاتی را که از هزاران سال پیش جزو مناسک و مراسم مذهبی بوده اند و حتی خوابهای انسان امروزی را از لحاظ مضامین دینی آنها مورد تعبیر و تفسیر قرار دهد. یونگ در کتاب دیگر خود «پاسخ به ایوب» میگوید: «پزشک بر اثر اشکالاتی که در معالجه بیماران روانی پیش میآید، غالباً برخلاف میل خود مجبور است با دقت بیشتری وارد محیط مسائل مذهبی شود. بیسبب نیست که من خود تازه به هنگام رسیدن به سن کهولت این جرئت را به خود دادهام که درباره اصول والایی که بر اخلاق ما حاکمند و نفوذ بینهایت مهمی در زندگی روزانه ما دارند به تحقیق بپردازم.» کتاب روانشناسی و دین یکی از تألیفات عمده او درباره همین مسائل است.
مسلکهای مختلف مجموعههای مدون و منظم تجربیاتی هستند که در اصل مذهبی بودهاند. مضمون و محتویات تجربه اصلی در این مسلکها صورت متبرک به خود میگیرند و به طور کلی در قالب ساختمان فکری خشک و پیچیدهای منجمد میشوند.
تمرین و تکرار تجربه اصلی مبدل به یک رسم و آیین تغییرناپذیر میشود. منظور این نیست که این رسم الزاماً متحجر و بیروح است، بلکه بر عکس ممکن است به این ترتیب افرادی بیشمار طی هزاران سال شکل و صورتی برای تأمین حوایج مذهبی خود پیدا کنند که هیچ احتیاج حیاتی به تغییر نداشته باشد. کلیسای کاتولیک هر چند غالباً متهم به یک خشکی خاصی میشود ولیکن این اصل را تصدیق دارد که اصول دین زندهاند و بنابراین تا اندازهای پذیرای تغییر و تحولاند. حتی تعداد اصول دین محدود نیست و در طی زمان ممکن است افزایش یابد و این اصل شامل رسوم و مناسک نیز میشود.