کتاب شرق گرایی، کی پاپ، انیمه و تیک تاک در ایران، نوشتۀ داوود طالقانی است که به همت دفتر نشر معارف به چاپ رسیده است. این اثر، در تلاش است در ۳ سطح سیاسی، هویتی و تمدنی نحوۀ عملکرد صنایع فرهنگی شرقی را در پرتو افقی به نام شرقگرایی به بحث بگذارد. کتاب، نگاهی عمیق و تحلیلی به نفوذ محصولات فرهنگی و رسانهای کشورهای شرقی، بهویژه کره جنوبی، ژاپن و چین در جامعۀ ایران دارد. این کتاب، به ۳ محور اصلی میپردازد که هر یک بازتابی از جذابیتهای فرهنگی و فناوری شرق در بین نوجوانان و جوانان ایرانی است:
1. کی پاپ (موسیقی پاپ کره جنوبی): نویسنده به چرایی محبوبیت این سبک موسیقی، استراتژیهای بازاریابی آن و تأثیرات آن بر هویت و فرهنگ نوجوانان ایرانی میپردازد.
2. انیمه (انیمیشن ژاپنی): در این بخش به دلایل جهانیشدن انیمه، ارزشهای فرهنگی نهفته در آن و تأثیر آن بر مخاطبان ایرانی و بینالمللی میپردازد.
3. تیکتاک (پلتفرم تصویری چینی): تحلیل محبوبیت سریع این شبکه اجتماعی، نقش الگوریتمهای پیشرفته در جذب کاربران و تأثیرات اجتماعی و فرهنگی آن مورد بررسی قرار گرفته است.
داوود طالقانی، با استفاده از منابع خارجی و مصاحبه با صاحبنظران داخلی، تصویری جامع از این پدیدهها ارائه میدهد. او این محصولات فرهنگی را نهتنها از منظر جذابیتهای سطحی، بلکه در چارچوب سیاستهای فرهنگی شرق و تلاش این کشورها برای ارائۀ تصویری خاص از خود به جهان تحلیل میکند. کتاب شرقگرایی در تلاش است نشان دهد چگونه کشورهای شرقی با بهرهگیری از ابزارهای فرهنگی و رسانهای توانستهاند جایگاه برجستهای در عرصه بینالمللی پیدا کنند و تأثیری عمیق بر مخاطبان جوان ایرانی بگذارند. نویسنده همچنین به بررسی راهبردهای این کشورها در جذاب کردن فرهنگ خود و بهکارگیری این جذابیتها در فضای جهانی میپردازد.
طالقانی، پیشتر کتاب سلبریتی ایرانی را نوشته است که در آن نیز با رویکردی تحقیقی به پدیدۀ شهرت و تأثیرات اجتماعی آن پرداخته بود. در شرقگرایی نیز او به بررسی یکی دیگر از تحولات فرهنگی و اجتماعی معاصر میپردازد و با ارائۀ دیدگاهی متوازن، تأثیر این محصولات فرهنگی شرقی بر نسل جوان ایران را بررسی میکند.
فرانتس فانون چهرهای آشنا در ایران است. او روانپزشکی بود که در جریان انقلاب آفریقا و رهایی الجزایر از استعمار فرانسه تلاش میکرد. متنهای پرشور و اقدامات تأثیرگذار فانون در سرتاسر جهان (از جمله ایران) زبانزد فعالیتهای انقلابی بود. او میگفت استعمارگران را باید با خشونت از مناطق بومی بیرون راند، زیرا آنها با زبان خوش از کشورهایمان بیرون نمیروند.