کتاب نگاهی به تاریخ جهان (جلد سوم) pdf

معرفی کتاب نگاهی به تاریخ جهان (جلد سوم)

کتاب نگاهی به تاریخ جهان (سه جلدی) اثر جواهر لعل نهرو یکی از واقعی‌ترین تاریخ‌هایی است که نوشته شده است. تاریخ از زبان مردمی است که عادت کرده بودند حتی تاریخشان را غربی‌ها بنویسند. این کتاب توسط رهبر معظم انقلاب برای مطالعه به نخبگان کشور سفارش شد و سه ویژگی درباره این کتاب آو‌ردند: «اول اینکه تاریخی بومی است.

دوم اینکه تحلیلی و توضیحی است و سوم آنکه به زبان ساده نوشته شده است. گو اینکه هیچ کتاب بدون اشکال در برداشت و نوشتار نیست، اما تمام آنچه ذکر شد از این کتاب یک پیشنهاد خوب برای مطالعه تاریخ ساخته است.»

محور اصلی کتاب نگاهی به تاریخ جهان سرزمین هند است. یعنی در کتاب نگاهی به تاریخ جهان، نگاه‌کننده در هند نشسته است. ابتدا به تاریخ دور می‌نگرد و در بستر زمان جلو می‌آید تا به تاریخ معاصر خود می‌رسد. روایت و تحلیل تاریخ از این نوع که نهرو انجام داده است توجه ویژه‌ای به جغرافیای رخدادها هم دارد. بنابراین آسیا و تقابل تاریخی شرق و غرب دیگر محور اصلی کتاب است. از دیگر ارزش‌های کتاب باید به توالی و ارتباط رخدادهای جهان با یکدیگر نام برد. رویکرد تاریخی اثر درس گرفتن از تاریخ است و در این بین نویسنده هرگز ادای بی طرفی و خنثی منشی ندارد. او یک هندی اصیل است که در نقل تاریخ کشورش و جهان به استعمار و استبداد از همان ابتدا حساسیت ویژه‌ای نشان می‌دهد. می‌توان گفت «نگاهی به تاریخ جهان» یکی از واقعی‌ترین تاریخ‌هایی است که نوشته شده است. تاریخی به زبان مردمی که عادت کرده بودند حتی تاریخشان را هم غربی‌ها بنویسند. سه ویژگی اصلی کتاب عبارتند از اینکه اولا تاریخی- بومی است. دوم اینکه تحلیلی و توضیحی است و سوم آنکه به زبان ساده و برای جوانان و نوجوانان نوشته شده است.

نگاهی به تاریخ جهان در سه جلد ترجمه و بطبع رسیده است. بخش اول شامل ۹۵ نامه از «تاریخ باستان» آغاز و تا اواخر قرن هجدهم و تا آستانه انقلاب‌های بزرگ آن قرن ادامه یافته است. بخش دوم ۶۰ نامه در خود دارد و تا جنگ اول جهانی را روایت کرده است. بخش سوم هم  ۴۲ نامه شامل دنیای پس از جنگ است. این تقسیم‌بندی از سوی مترجم صورت گرفته و به جهات فنی و عملی کار انتخاب شده است، والا کتاب یک واحد متصل و به هم پیوسته است. ترجمه فارسی این کتاب از روی چاپ چهارم آن که در ژانویه ۱۹۴۹ در لندن انتشار یافت، صورت گرفته است و مستقیما از متن انگلیسی برگردانده شده است.

جلد اول کتاب نگاهی به تاریخ جهان، حاوی نامه‌های نهرو است. این کتاب تصویری از کلیات حوادث مهم در هند و جهان را در هزار ساله اخیر به ویژه دویست سال پایانی آن مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.
 
 سپس در جلد دوم وقایع اروپا قبل از جنگ اول جهانی و انقلاب فرانسه و انقلاب صنعتی انگلیس و پیامدهای آن بیان شده است. همچنین مولف گریزی نیز به دویست سال پیش از جنگ اول جهانی می‌زند و طی آن وقایع جهان را در قرن هجدهم و نوزدهم بررسی می‌کند و در فصلی مستقل به بیداری مردم هند و ایران می‌پردازد و رشد و تکوین مبارزات میهنی در ایران را تبیین می‌کند. جنگ‌های داخلی آمریکا، دست درازی انگلیس به کشورها، رشد استعمار آمریکا، زوال روسیه تزاری و وقوع انقلاب اکتبر در روسیه و جنگ‌های چین و ژاپن و بالاخره نقشه جدید اروپا از جمله سرفصل‌هایی است که در این کتاب عنوان شده است.
 
نهرو در جلد سوم این اثر به وقایع مهم جهان در قرن بیستم می‌پردازد و طی آن رویدادهایی چون جهان پس از جنگ اول، مبارزه ایرلند به خاطر جمهوری، ظهور کمال آتاتورک در ترکیه، نهضت گاندی در هند، نهضت فاشیسم در ایتالیا، اوضاع اقتصادی در جهان، انقلاب و ضدانقلاب در چین، اقدامات ژاپن، مشکلات شوروی، پیشرفت‌های علمی در جهان، مبارزه آمریکا و انگلیس در رهبری دنیا و جنگ دوم جهانی را مورد تحلیل قرار می‌دهد.

بدون شک خوانندگان هنگام مطالعه کتاب نگاهی به تاریخ جهان متوجه خواهند شد که با اثری منحصربه‌فرد و در سطح عالی روبرو هستند. این واقعیت که این کتاب در شرایط زندان و بدون دسترسی به هیچ کتاب مرجعی نوشته شده، نمایانگر هوش و درک باورنکردنی نهرو از تاریخ و عمق اطلاعات اوست. برخلاف بسیاری از کتاب‌های تاریخی دیگر که کم‌وبیش در مورد دوره تاریخی خاصی از فرهنگ‌های خاص صحبت می‌کنند، این کتاب نمایی همه جانبه و گسترده از تاریخ بشریت را پیش روی خواننده می‌گستراند. نهرو این کتاب را با ذکاوت فراوان نوشته که خواندن آن را جذاب کرده است. قالب انتخابی او برای تدریس تاریخ به دختر نوجوانش، از موثرترین شیوه‌های آموزشی برای همه گروه‌های سنی است که خواندن آن را ساده، سرگرم‌کننده و لذت بخش می‌کند. نهرو در این کتاب خواننده‌اش را درگیر جزییات تاریخ بسیار دور نمی‌کند. بخصوص در مورد ۵۸۰۰ سال ابتدایی او یک نمای کلی از تمدن‌ها را ارائه می‌دهد. اما با نزدیک شدن به دوره معاصر و قرن نوزدهم و بیستم، او جزییات بیشتری مطرح کرده و بحث‌های طولانی‌تری را پیش می‌کشد. از دیگر ویژگی‌های برجسته این کتاب، زاویه دید بومی و غیر غربی آن به تاریخ جهان است؛ به طوری که آن را می‌توان جزو اولین تاریخ‌نگاری‌های غیر غربی به شمار آورد. نگاه تاریخی این اثر اگرچه بی‌طرفانه نیست، اما به روشنی احساس بیزاری جامعه استعمارزده هند را نسبت به نظام‌های امپریالیستی و سرمایه‌داری نشان می‌دهد و باعث هوشیاری خواننده در برابر استعمارهای تازه می‌شود.

گزیده کتاب نگاهی به تاریخ جهان (جلد سوم)

در هفته عید پاک سال ۱۹۱۶ در شهر دوبلین پایتخت ایرلند جنوبی قیامی صورت گرفت و جمهوری ایرلند اعلام گردید. پس از چند روز جنگ این جمهوری از طرف ارتش بریتانیا سرکوب شد و چند تن از دلیرترین و بهترین جوانان ایرلندی در دادگاه‌های نظامی محاکمه گشتند و به اتهام عضویت در این قیام کوتاه تیرباران شدند. این قیام که به نام قیام عید پاک مشهور شده است، برای انگلستان خطری جدی و تهدیدآمیز نبود، بلکه بیشتر حرکت و اقدامی دلیرانه و جسورانه بود که به دنیا نشان بدهد ایرلند هنوز در فکر تشکیل جمهوری است و تسلیم شدن ارادی به تسلط بریتانیا را رد می‌کند.

جوانان دلیر ایرلند که در این قیام شرکت داشتند دانسته و تعمداً خودشان را فدا کردند تا بتوانند این مطلب را به دنیا بفهمانند. آن‌ها خوب می‌دانستند که شکست خواهند یافت و در آن وضع امید پیروزی برای ایشان نیست، اما امیدوار بودند که فداکاری و قربانی شدن آن‌ها بعدها ثمراتی به بار آورد و آزادی وطنشان را نزدیک‌تر سازد. در حدود زمان همین قیام یکی از اهالی ایرلند از طرف انگلیسی‌ها دستگیر گشت که می‌کوشید مقداری اسلحه از آلمان به ایرلند برساند.

این مرد «سر راجر کازیمنت» بود که مدت درازی در خدمات کنسولی بریتانیا کار می‌کرد. کازیمنت را در لندن محاکمه کردند و به مرگ محکوم ساختند. هنگام محاکمه‌اش از جایگاه محکومین در جلسه دادگاه بیانیه‌ای را قرائت کرد که بسیار هیجان‌انگیز بود و آتش احساسات پرشور وطن‌پرستانه را در روح ایرلند بر می‌افروخت.