کتاب گزیده غزلیات شمس اثری است که در آن قسمتی از زیباترین غزلیات سروده شده توسط «مولانا جلالالدین محمد بلخی» به چاپ رسیده است. این گزیده که به کوشش محمدرضا شفیعیکدکنی تدوین شده، در انتشارات امیرکبیر منتشر گشته است.
نویسنده در مورد روند انتخاب ابیات، اظهار داشته که کوشیده غزلهایی و از غزلهای بلند، ابیاتی را برگزیند که از نظر پیوند عاطفی و زمینه احساسی در یکی از اقالیم ذهن مولانا درخشش بیشتری یافتهاند، از لحاظ موسیقی و آهنگ که یکی از عناصر اصلی غزلهای مولاناست، تشخص بیشتری دارند، از جهت زبان و واژگان شعری، از هماهنگی و امتیاز بیشتری بهرهورند، از حیث شکل و نوآوری در قوالب شعری، ویژگیهای مولانا را بیشتر منعکس میسازند و از رهگذر تصاویر بدیعتر و ممتازترند.
ناگفته پیداست که جمع همه این مزایا در یک غزل کمتر مصداق مییابد، این قدر هست که همه این معیارها همواره در مدنظر بوده است. مطلب دیگر اینکه در میان آثار مشهور به نام مولانا، غزلهایی هست که به دلایل علمی (سبکشناسی زبانی و نسخهشناسی) نمیتوانند از آن مولانا باشند، ولی اهل ذوق این شعرها را دوست دارند و چهبسا کسانی فقط همین غزلها را به تصور تعلق آنها به مولانا خوانده یا شنیده باشند، ازاینرو در بخش دیگر کتاب زیر عنوان غزلیات منسوب به مولانا چند تا از مشهورترین آنها آورده شده است.
ای یوسف خوشنام ما، خوش میروی بر بام ما
ای در شکسته جام ما، ای بردریده دام ما
ای نور ما، ای سور ما، ای دولت منصور ما
جوشی بنه در شور ما، تا میشود انگور ما
ای دلبر و مقصود ما، ای قبله و معبود ما
آتش زدی در عود ما، نظاره کن در دود ما
ای یار ما عیار ما، دام دل خمار ما
پا وا مکش از کار ما، بستان گرو دستار ما
در گل بمانده پای دل، جان میدهم چه جای دل!
وز آتش سودای دل، ای وای دل ای وای ما!