کتاب سیر اسلامشناسی در اروپا نوشته یوهان فوک و ترجمه زینب سرحدی از سوی انتشارات امیرکبیر به بازار کتاب آمده است. یوهان فوک در کتاب سیر اسلامشناسی در اروپا که پیش از انتشار «شرقشناسی» ادوارد سعید نگاشته شده، با رویکردی زبانشناسانه، مطالعات تاریخ اسلامشناسی را آغاز و در ادامه، نقش عوامل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را بررسی میکند.
یوهان فوک (۱۸۹۴-۱۹۷۴) شرقشناس آلمانی بوده است. از سال ۱۹۱۳، فوک در دانشگاه مارتین لوتر و دانشگاه گوته به تحصیل در رشته فلسفه کلاسیک و سامی پرداخت. از سال ۱۹۱۹ تا ۱۹۲۱ او عضو حزب ملی خلق آلمان بود. وی در زبان عبری و مطالعات اسلامی تخصص داشت. در سال ۱۹۴۴، مقالهای از یوهان فوک در اثری با عنوان «مقالاتی درباره زبان و ادبیات عرب، سامیشناسی و اسلامشناسی» چاپ شد. این مقاله که «مطالعات اسلامی در اروپا از قرن دوازدهم تا آغاز قرن نوزدهم» نام داشت، تلاشی بود برای ارائه دیدی کلی از اسلامشناسی و معرفی اسلامشناسانی که به مطالعه اسلام پرداختهاند. بعدها، این مقاله همراه با مقدمهای مفصل و بسط مطالعات اسلامشناسی او تا دوران معاصر، در قالب اثری مستقل منتشر شد.
در این کتاب فوک با رویکردی زبانشناسانه، مطالعات تاریخ اسلامشناسی را آغاز و در ادامه، نقش عوامل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را بررسی میکند. یوهان فوک به ویژه بر تأثیر وقایعی همچون نهضت اصلاح دینی، عصر روشنگری، انقلاب فرانسه و رخدادها و چهرههای قرن نوزدهم بر مطالعات تاریخشناسی متمرکز است.
کتاب سیر اسلامشناسی در اروپا در واقع ارائه دیدی کلی از اسلامشناسی و شرقشناسی غربیها و معرفی اسلامشناسان و صاحبنظرانی که به شرقشناسی و مطالعه اسلام پرداختهاند، شرح آثار آن ها، اقدامات سفرها و نیز نسخ خطی شرقی و انتشار آن ها، شرایط حاکم در آن زمان تا اوایل قرن بیستم است. در اینجا لازم است به درک غلط غربیها از اسلام اشاره کرد که بخشی از آن ریشه در تاریخ اسلامشناسی آنان دارد و این کتاب میتواند زوایای تاریک و روشن آن را مشخص کند.
از نظر اسلام، کتاب الله آن قدر مقدس است که مؤمنان تنها با دستان پاک و مطهر [با وضو ] اجازه لمس آن را دارند. این ترس که ممکن بود کافران به قرآن بیحرمتی کنند، به ممنوعیت بردن نسخ قرآنی به بلاد کفر منجر میشد. اعتقاد به منحصربهفردی قرآن نیز هرگونه تلاشی را برای ترجمه قرآن به زبانی بیگانه بیاثر میکرد.
ازاینرو، ترجمه قرآن هیچ نقشی در گسترش اسلام ایفا نمیکند؛ بنابراین محتوای آن در مغرب زمین قرنهای متمادی تا زمان کشف ترجمه روبرتوس کتننسیس ناشناخته باقی ماند. بیبلیاندر چهار قرن بعد از این ترجمه استفاده کرد و این امر خود گواهی است برای جایگاه رفیعی که ترجمه فوق در طی این دوره داشته است. این اثر چاپ شد و در دسترس عموم قرار گرفت و تأثیر عمیقتری در مقایسه با قبل به جا گذاشت.