کتاب انسان تک ساحتی

معرفی کتاب انسان تک ساحتی

کتاب انسان تک ساحتی؛ مطالعاتی در ایدئولوژی جامعه پیشرفته صنعتی نوشتهٔ هربرت مارکوزه و ترجمهٔ محسن مویدی است و انتشارات امیرکبیر آن را منتشر کرده است.

گزیده کتاب انسان تک ساحتی

هربرت مارکوزه در انسان تک‌ساحتی به مسئله اصلی تمدن ما توجه کرده است: چگونگی آشتی‌دادن قدرت و خودانگیختگی و تمامی جوانب خلاق طبیعت انسانی؛ حرکتی که غالباً در آن عقلانیت تمایل به کاهش دارد، اما تمامی انواع خلق‌وخو و میل‌ها به یک سیستم جهانی فکری و رفتاری گرایش دارد. او ادعا نمی‌کند این مشکل را حل کرده است، اما به صورت واضح و مهم گزینه‌های مختلفی را ارائه کرده و انتخاب آن را برای هر فرد مسئولیت‌پذیر اجتماعی اجتناب‌ناپذیر می‌داند. یعنی او باعث می‌شود که درک کنیم انتخاب امروز ما باید بین زندگی و یا مرگ تمدن‌مان باشد.

هربرت مارکوزه در کتاب کلاسیک خود با عنوان «انسان تک ساحتی» که به‌طور گسترده‌ای در جهان به خصوص بین دانشجویان خوانده شد، یک مطالعه انسان‌شناسی سیاسی انجام داده که لیبرال دموکراسی قرن بیستم را بسیار بدبینانه موشکافی کرده است. این کتاب در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به‌عنوان فراخوان و راهنمای عملی برای اقدامات شورشی و عصیان‌گرایانه دانشجویان در زمینه سیاسی محسوب می‌شد. 

سه مفهوم اساسی در این کتاب عبارت‌اند از: مخدوش کردن، نیازهای کاذب و عدم پذیرش سرکوبگری. 

«انسان تک ساحتی» هربرت مارکوزه (مارکوزه ۱۹۹۱) را می‌توان به چند روش مطالعه کرد: به‌عنوان یک روایت دیستوپی از جامعه سرمایه‌داری پس از جنگ جهانی دوم؛ «انسان تک ساحتی» به‌عنوان یک تئوری سیاسی محبوب یا به‌عنوان یک متن الهام‌بخش برای فعالیت‌های شورشی است. این کتاب تأثیر عمده‌ای بر جنبش دانشجویی دهه ۱۹۶۰ در ایالات متحده و اروپا گذاشته است. با توجه به چاپ‌های متعدد این کتاب که برای اولین بار در سال ۱۹۶۴ منتشر شد که دقیقاً برخلاف روحیهٔ روزگار خود بود، از این بابت محبوبیتش در آن زمان بسیار عجیب به‌نظر می‌رسید. چپ‌گرایان سنتی که سرمایه‌داری را به‌عنوان شرور بدون کیفیت و در راه انقراض می‌دانستند به مارکوزه گفتند که «سیستم» مسلط در واقع قابل فهم ولی فاقد مخالفان واقعی است. در این میان مدافعان آزادی از نوع غربی با این ادعا روبرو شدند که آزادی غربی ابزاری برای ستم است. مارکوزه در «انسان تک ساحتی» با ترسیم ادبیات مدرن، تاریخ فلسفه که همراه با بینشی از علوم اجتماعی بودند، پیامی عمیقاً بدبینانه را منتقل می‌کند: دموکراسی پارلمانی شرم‌آور است.

این کتاب به سه بخش تقسیم شده: «جامعه تک ساحتی»، «اندیشه تک ساحتی» و «احتمال جایگزین‌ها».