انسان به موسیقی نیازمند است. به همین دلیل همیشه سعی کرده وسیلههایی بسازد که صدا ایجاد میکند و با آنها بخشی از نیاز خود را برای پیوند پیدا کردن با طبیعت و شنیدن موسیقی طبیعی برآورده کند. وسیلههایی که انسان ساخته «ساز» نام گرفته است.
ساز عمر و تاریخی به درازای عمر انسان دارد. انسانهای نخستین با کوبیدن سنگها بر یکدیگر، یا پایکوبی و دست افشانی، صداهای دلخواه خود را ساختهاند. ولی وقتی ساز خود را کم توان دیدهاند دست به ابتکار زدهاند تا سازهای کاملتری بسازند.
کتاب سرزمین سازها سازشناسی برای کودک و نوجوان اثر هومن باک و نگار پدرام، کتابی است برای شناختن انواع سازهایی که از گذشته تا حال به دست انسانها ساخته شدهاند.
سازهای زهی
سازهای زهی با لرزش سیمها به صدا در میآیند. نخست این سازها به وسیله قبیلههای ابتدایی آفریقا و سرخپوستان ساخته شدند. سپس مصریان باستان و سومریها این سازهای زهی را دگرگون کردند. سازهای زهی به دو گروه سازهای مضرابی و سازهای زهی آرشهای تقسیم میشوند و از نظر صدا بسیار گوناگون هستند.
بیشتر سازهای زهی مضرابی از شکم، دسته و سر ساخته شدهاند. شمار سیمها در سازهای گوناگون متفاوت است ولی همیشه در انتهای کاسه توسط سیمگیر نگه داشته میشوند و از سوی دیگر به سر ساز پیوند میخورند. برخی از این سازها با انگشت و برخی با مضراب نواخته میشوند.
سازهای زهی آرشهای گروه دیگر سازهای زهی هستند که با کشیدن آرشه به صدا در میآیند. آرشه، چوب کمانی شکلی است که بین انتها و ابتدای آن موی اسب میبندند. تار، سهتا، سنتور،تنبور شماری از سازهای زهی هستند.