کتاب آموزش مهارتهای زندگی از دیدگاه اسلام و روانشناسان غربی نوشته جابر آقایی توسط انتشارات میراث ماندگار منتشر شده است. نیل به سعادت و خوشبختی واقعی بشر در بُعد فردی، خانوادگی و اجتماعی مرهون سبک زندگی صحیح او و کسب توانمندی و موفقیت در این پنج نوع تربیت جهت «شکوفاسازی شخصیت خود و اداره زندگی» و «برقراری ارتباطات موفق جمعی تا حدّ تأثیرگذاری مثبت» و «ارتباط عمیق با خداست».
کارشناسان تربیتی به بخشی از آگاهیها و تواناییهای انسان که برای دستیابی به یک زندگی موفق مورد نیاز است، «مهارتهای زندگی» میگویند. در این کتاب ابتدا با تبیین مهمترین این مهارتها هم از لحاظ روانشناسی روز و هم با الهام از آموزههای دینی خواهیم پرداخت.
راههای شناخت خویشتن (به صورت خلاصه)
۱- تجزیه و تحلیل رؤیاها: آدمها در طول زندگیشان به طور مداوم به رؤیاپردازی درباره آینده خود میپردازند. نگاه جدی به رؤیاهایی که در گذشته داشتهایم و یا در زمان حال به آنها میپردازیم، میتواند روش ارزشمندی برای آشنایی با مسائلی که واقعاً برایمان مهم است، باشد.
رؤیاها حاوی سرنخهای خوبی در مورد اینکه چه مواردی به شما انگیزه میدهند و موجب به وجود آمدن علاقه در شما میشوند، می باشند.
۲- شناسایی ارزشها: ارزشها را میتوان ایدهها، اصول، استانداردها و آرمانهایی دانست که برای شما اهمیت دارند. آنها دلیل شما برای نحوه رفتار کردن شما هستند.
3- شناسایی علائق:علائق انسانها در انجام کارهایی که باعث لذت آنها میشود، نهفته است. بسیاری از افراد توانستهاند با تعقیب و پرداختن به علایق خود، به زندگی ایدهآل دست پیدا کنند.
4- شناسایی عقاید: آیا تا به حال شنیدهاید که فردی بگوید: «من ذاتاً بدشانس به دنیا آمدهام» یا «من ذاتاً آدم خوششانسی هستم.»؟ معمولاً چیزی که به آن اعتقاد داریم و مرتباً بر زبان می آوریم رفته رفته به «پیشگویی حقیقی» (نوعی پیشگویی که به صرف طبعات ناشی از گفتن آن به وقوع خواهد پیوست) بدل میگردد. آدمهایی که میگویند بدشانس هستند و به قول معروف همیشه بد میآوردند، اعتقاد دارند که کنترل حوادث زندگی از دست آنها خارج است. این آدمها اغلب مسئولیت و عواقب اعمال و رفتارشان را با دیگران بر عهده نمیگیرند و همواره انتظار دارند بدترین چیزها اتفاق بیفتد.
مهارت خودآگاهی از دیدگاه دینی
قرآن کریم میفرماید:
{یا ایُّها الذینَ آمنوا علیکُم انفسکُم}
(ای کسانی که ایمان آوردید! مراقب خود باشید...)
از جمله مهارتهای لازم و از سودمندترین، کلیدیترین و با فضیلتترین شناختها، معرفت نفس و کسب مهارت خودآگاهی و توانایی ارتباط با خود میباشد.
خودآگاهی به معنای شناخت ویژگیها، توانمندیها، استعدادها، علایق و نیازمندیهای جسمی و روحی و درک صحیح از خود با توجه به نقاط ضعف و قوت خود میباشد و به تعبیر دیگر خودشناسی عبارت است از شناخت ویژگیهای عمومی انسان به همراه شناخت ویژگیهای خصوصی خود با هدف خودسازی و مدیریت بر خود.