کتاب ده گفتار نوشته عفیف نابلسی است که توسط انتشارات دفتر نشر معارف منتشر شده است.کتاب ده گفتار شامل ده بخش است که هرکدام یکی از جنبههای اسلام را بازگو میکند.
بخش اول: شخصیت اسلامی، بخش دوم: جنبش رد شیعه، بخش سوم: شیخ بهاالدین عاملی، بخش چهارم: نکاتی از تفسیر سوره نور، بخش پنجم: تاریخ مقاومت اسلامی، بخش ششم: وحدت اسلامی، بخش هفتم: حج، بخش هشتم: اثر حج در مبارزه با قدرتهای استکباری، بخش نهم: حکومت اسلامی و بخش دهم: صلح حدیبیه.
با رسیدن انسان به مرحلهٔ تکلیف، مرحلهٔ کودکی او تمام میشود و انسان قادر است مسئولیتپذیر باشد. از اینجا مرحلهٔ جدید و نقطهٔ آغازین حرکت بهسوی هدف آغاز میشود تا ثابت شود که انسان خلیفهٔ خدا در زمین است و میتواند مسئولیت عظیم و سختی را بهدوش بکشد که آسمانها و زمین از برداشتن آن ناتوان بودند.
تکلیف در عین حال که مسئولیتی بزرگ است، افتخار و تکریم انسان از سوی خدای سبحان است؛ چون نشان میدهد که انسان برخلاف سایر انواع حیوانات و موجودات، ویژگیهایی از قبیل عقل، توانایی خودسازی، کنترل غرایز و مسئولیتپذیری دارد. اگر انسان وظیفهٔ خود را در قبال این افتخار انجام داد و از آن اطاعت کرد، خدای متعال او را به ثوابی عظیم و ملکی مصون از آفات و نعمتی جاودان مشرف میکند و اگر عصیان کرد، سزاوار عقاب و خشم خداوند خواهد بود؛ زیرا به خود ظلم کرده و حق پروردگارش را نشناخته و وظیفهٔ خود را در مقابل امانت الهی که انسان بهواسطهٔ آن اشرف مخلوقات شده، انجام نداده است: (إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَهَا وَ أَشْفَقْنَ مِنْهَا وَ حَمَلَهَا الْإِنْسَانُ إِنَّهُ کَانَ ظَلُومًا جَهُولًا).
اسلام تاج این افتخار را همراه برنامههای کامل زندگی بر سر انسان گذاشته، او را سرگردان و تنها رها نکرده، برای تمام حرکات و رفتارها و اهداف و امیال و عواطف و اخلاق او برنامه داده و او را در دو نقطه هدایت کرده است: اصول دین و فروع دین. بر مکلف واجب است در اصول دین اجتهاد و کوشش کند تا از طریق فطرت خود به این باور و به این مسئلهٔ عظیم که با الوهیت آغاز و به معاد ختم میشود، دست یابد؛ چراکه تمام اعمال و رفتارهای انسان در دنیا تحت تأثیر عقیده به توحید و معاد قرار میگیرد و اگر اعمال او با این اصول موافق بود، اسلامی و اگر مخالف بود، نادرست و انحرافیافته است.