کتاب نظریه نجات در الهیات شیعه اثری از بهادر نامدارپور است که به موضوع مهم نجات انسان در ادیان الهی با تمرکز بر الهیات شیعی پرداخته است. موضوع نجات انسان، مهمترین هدف ادیان الهی بوده است. افراد بشر ـ بهویژه پیروان مذاهب ـ نیز همواره به چگونگی سرانجام کار خود فکر میکنند.
آیا الهیدانان شیعه در پاسخ به این دغدغه فکری نظریهپردازی خاصی کرده و آثاری عرضه نمودهاند؟ تحقیقات کتابخانهای و جستارهای اینترنتی راقم این سطور نشان میدهد که اطلاعات خام و پراکنده مفید راجع به موضوع نجات در کتب کلامی امامیه فراوان بهچشم میخورد، ولی تعداد نوشتارهایی که ساختار نظریهای داشته باشند به عدد انگشتان یک دست هم نمیرسد.
نامدارپور در این کتاب میگوید نقطهنظرات متکلمان امامیه در باب نجات یک نظریه ساختارمند، عقلانی، منسجم و خدا ـ انسانمحور را تشکیل میدهد. او در تأیید این فرضیه دینشناختی سعی کرده است ابتدا توصیف نسبتاً کاملی از مبانی، مؤلفهها، مفاد و لوازم فکری نظریهساز امامیه در باب نجات را ارائه کند و آنگاه در ادامه به تبیین میزان عقلانیت وانسجام نظریه نجاتشناسی امامیه و جایگاه خدا و انسان در ساختار آن در مقایسه با دیدگاههای نجاتشناختی اشاعره و معتزله بپردازد.
متکلمین امامیه در ساختار تفکر کلامی/الهیاتی خود از مبانی و سازه های فکری گوناگونی در جای جای آثار و مباحث خود بهره برده اند. یکی از سازه ها و مبانی فلسفی پرکاربرد و مؤثر که در تقویت و تحکیم آراء کلامی شیعه امامیه و در گستره الهیات اسلامی نقش بسزایی ایفا کرده، اصل جهان شمول علیت است. نظام اسباب و مسببات یا قانون علت و معلول در کلام شیعه اصالت و موضوعیت پرنمودی دارد.
بدین معنا که در جهان بینی اصیل اسلامی،اصل علیت جز نوامیس و سنن الهی حاکم بر جهان آفرینش و ساری و اصل علی جاری در میان اشیاء و پدیده ها و روندها و فرایندهای حدوث و پیدایش رویدادهای جهان هستی انگاشته می شود. بر همین اساس آنها معتقدند که همه پدیده ها با اسباب و علل خاص خود مرتبط هستند؛ آب، آن است که رفع عطش کند، طعام، چیزی است که سیر کند و آتش آن است که بسوزاند.