کتاب تاریخ امامت

کتاب تاریخ امامت، با قلم اصغر منتظر القائم به رشته تحریر درآمده و توسط نشر معارف نیز منتشر شده و در دسترس علاقه مندان به کتاب های تاریخی قرار گرفته است.

• معرفی کتاب تاریخ امامت
• خلاصه کتاب تاریخ امامت
• برشی از متن کتاب تاریخ امامت
• دانلود کتاب تاریخ امامت

معرفی کتاب تاریخ امامت

درباره نظام امامت و شخصیت امامان اهل بیت (ع) می توان از منظرهای گوناگون کلامی، قرآنی، عرفانی، فقهی و.... به گفتگو پرداخت. البته هر یک از این رهیافت ها دارای پیروانی و احیاناً هر یک به تنهایی دارای ضعف هایی نیز هست. یکی از این رهیافت ها، رهیافت تاریخی است. از این منظر، اندیشمندان فرهنگ و تمدن اسلامی، امامت را نخستین مسئله سرنوشت ساز در تاریخ اسلام دانسته اند و بر اساس این نگرش کوشیده اند با ابزارها و روش های رایج در دانش تاریخ، به تحلیل آن بپردازند. مسئله اساسی دانشمندانی که با رهیافت تاریخی به تحلیل امامت پرداخته اند، این است که آیا پیامبر اسلام (ص) شخص خاصی را پس از خود برای تصدی امر امامت معین کرده است یا خیر؟ در این باره شیوه ی آن ها نه تحلیل کلامی است که منطقاً به دلیل اهمیت امر امامت در استمرار نبوت، پاسخ مثبت به سؤال، اجتناب ناپذیر است و نه تحلیل درون دینی که بر اساس آن به نقد و بررسی روایات بپردازند، بلکه شیوه آن ها، مراجعه به اسناد و دلایل تاریخی بر جای مانده از صدر اسلام است.

پرداختن به ماجرای مواجهه ی امت با مسئله خلافت پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) و نقد و تحلیل این ماجرا، یکی دیگر از عمده ترین مباحث رهیافت تاریخی است.
کتاب تاریخ امامت درصدد است با عنایت به رهیافت تاریخی، تاریخ امامت، وضعیت تشیع در سده های نخستین، شخصیت امامان اهل بیت (ع) و ابعاد فعالیت سیاسی و فرهنگی آنان را بررسی و تحلیل کند.
کتاب پیش رو، بازنمایی گوشه هایی از فراز و فرودهای تاریخ امامت و تشیع است که تا آغاز دوران غیبت کبری را دربر می گیرد.

خلاصه کتاب تاریخ امامت

امامت، یکی از ارکان اصلی اندیشه ی شیعیان اثنی عشری در ابعاد سیاسی، مذهبی و معنوی است. امام در قرآن به معنای رهبر، مقتدا و پیشوا آمده است: «قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَاماً»، «یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُنَاسِ بِإِمَامِهِمْ».
به نظر همه یا بیشتر مسلمانان، امامت عبارت است از پیشوایی و ریاست عامه بر امت مسلمان در امور دینی و دنیوی آن ها، بر اساس دیدگاه شیعه حقیقت امامت، همان ریاست عامه الهی است که بر جانشینی پیامبر، حفظ شریعت و تداوم هدایت الهی استوار است. بر این اساس، ریاست عامه و زعامت جامعه، مرجعیت دینی و ولایت الهی، مراتب کارکرد امام و امامت است.
رسول گرامی اسلام (ص) بود که خاتم رسولان بود، در مدت کوتاه رسالت خود با نفس رحمانی اش، انوار الهی را در سرزمین تفتیده و جهالت زده جزیرة العرب، تاباند، اما این درخت مقدس و شجره طوبی نیازمند زمان بیشتری بود تا به بار نشیند. 
بدین روی، دعوت مبارکش با معرفی وصی و جانشین خود همراه گشت و ندای «الْیَوْم أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ» در غدیر سر داده شد. 
نویسنده کتاب حاضر «اصغر منتظر القائم» تلاش نموده است که در نگارش این کتاب از منابع درجه اول و معتبر شیعه و اهل سنت استفاده گردد تا مطالب کتاب مستندتر شود. شایان توجه است چون این کتاب برای درس تاریخ امامت دوره کارشناسی نگاشته شده، برای جلوگیری از طولانی شدن آن بسیاری از مطالب مانند مبحث سقیفه، فرقه های شیعه و مهدویت، بسیار مختصر بیان گردیده است.
کتاب تاریخ امامت، در هفت فصل به شرح زیر تنظیم شده است:
«فصل یکم، امام علی (ع) از تولد تا خلافت؛ فصل دوم، روزگار خلافت امیر مؤمنان علی (ع)؛ فصل سوم، دوران امامت حسنین (ع)؛ فصل چهارم، دوران امام سجادی(ع)  و پیامدهای واقعه عاشورا؛ فصل پنجم، دوران شکوفایی فرهنگی امامت؛ فصل ششم، دوران امامت کاظم و رضا (ع) و فصل هفتم نیز دوران وکالت و سفارت» نامگذاری گردید. 

برشی از متن کتاب تاریخ امامت

ب) اصلاحات اجتماعی

۱. عدالت اجتماعی

یکی از مهم ترین اهداف انبیا ایجاد حکومت اسلامی و برپایی قسط و عدل است. بی گمان اجرای قوانین اسلام موجب برپایی عدل و داد در جامعه می گردد. به همین رو، یکی از مسئولیت های اساسی حاکم اسلامی عدالت گستری و بازداشتن از ستمگری است. عدل هر چیزی را در جای خود قرار می دهد و هر حقی را به صاحب حق خود می رساند.
یکی از اصلاحات بنیادین امام علی (ع) اجرای عدالت اجتماعی بود. آن حضرت در خطبه ها و نامه های خود به کارگزارانش به ویژه در نامه به مالک اشتر این موضوع را به خوبی تبیین نموده؛ به گونه ای که در هیچ سند تاریخی مفهوم عدالت اجتماعی و نهادینه کردن آن، بدین زیبایی و صراحت بیان نشده است. علی (ع) این مفهوم و سیاست گذاری آن را در عمل نیز به خوبی نمایاند؛ چنان که می فرماید:
داد خداوند و مردم را از جانب خود و خویشاوندان نزدیک خود بده و نسبت به آن عده از مردمان که آنان را دوست داری، دادرسی نما که اگر حق آن ها را ندهی و دادرسی ننمایی، ستمکار خواهی بود.
کاری که باید بیش از هر امری دوست داشته باشی، میانه روی در حق است و همگانی کردن آن در برابری و دادگری، سبب خشنودی مردم می گردد.
آن حضرت عدالت را شریف تر و برتر از بخشش می دانست:
عدالت تدبیر عمومی مردم است؛ در حالی که بخشش گروه خاصی را شامل می شود.

۲. تضمین حقوق مساوی برای آحاد ملت

رکن اساسی عدالت اجتماعی امام علی (ع) مساوات کامل میان افراد جامعه است؛ آن گونه که در روز شنبه ۲۶ ذی حجه در مسجد النبی طی خطبه ای فرمود:
شما بندگان خدا و مال هم، از آنِ خداست و میان شما به طور مساوی تقسیم می شود و در این باره هیچ کس را بر دیگری مزیتی نیست و ان شاء الله فردا نزد من آیید تا مالی را که نزد ماست، میان شما قسمت کنم.
در روز یکشنبه، عبید الله بن ابی رافع به دستور آن حضرت پولی را که در بیت المال مانده بود، سه دینار سه دینار میان عرب و عجم به طور مساوی تقسیم کرد. هنگامی که عده ای به او اعتراض کردند، فرمود:
اگر این مال هم از آن خودم می بود، آن را مساوی میان شما تقسیم می کردم.
علی (ع) در دوران خلافت خود بر همه تبعیض ها و انحصار طلبی های باند اموی و اشراف قبایل خط بطلان کشید و بدین سان نور امیدی در دل مسلمانان روشن ساخت. او مردم را در عطایا برابر نهاد و کسی را بر دیگری برتری نداد و به موالی نیز همچون اعراب عطا کرد.
 روزی به یکی از زنان عرب و زنی از موالی، به تساوی، ۲۵ درهم و مقداری گندم داد. زن عرب به او اعتراض کرد. آن حضرت فرمود:

دانلود کتاب تاریخ امامت

نسخه الکترونیک کتاب تاریخ امامت را می توانید از طریق نرم افزار فراکتاب دانلود کنید و سپس در کتابخوان فراکتاب آن را مورد مطالعه قرار دهید.

مشخصات کتاب تاریخ امامت در جدول زیر آورده شده است: