کتاب فلسفه در دوره تجدید حیات فرهنگی غرب pdf
از دانته تا کامپانلا
معرفی کتاب فلسفه در دوره تجدید حیات فرهنگی غرب
کتاب فلسفه در دوره تجدید حیات فرهنگی غرب که اخیرا انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آن را منتشر کرده است شامل فصلهایی است در شناخت کلی دوره تجدید حیات فرهنگی غرب (یا به اصطلاح رایج فرانسوی "رنسانس") و زمینه های تکوین آن، و دربردارنده مباحثی درباره آثار و اندیشه های چهره های مهم و نامداری مثل دانته، پترارک، بوکاچیو، نیکولائوس کوزانوس، لئوناردو داوینچی، رافائل، ماکیاول، اراسموس، مونتنی، جوردانو برونو، بویمه، کامپانلا، چهره های کمتر نامدار اما جالب توجهی مثل گئورگوس گمیستوس مشهور به پلتون، مارسیلیو فیچینو، ساونارول، پیکو دولا میراندولا، پاراسلسوس، والانتین ویگل، و چهره های ناشناخته تری مانند پمپونازی، سادوله، ژاک لوفور اتاپل، شارل بویه، ژان لودیوس، اتین دوله، میشل سروتو، پیر راموس، ژروم کاردان، برناردو تلسیو، فرانسیسکو پاتریزی، هانری آگریپا، و سباستین فرانک.
دوره مورد بحث نه فقط یکی از مهمترین و موثرترین دوره ها در تاریخ اندیشه بشر است، بلکه خواندن درباره آن برای علاقمندان به اندیشه و علم و هنر می تواند تجربه ای هیجان انگیز و لذت بخش هم باشد، دوره ای که در آن بخشی از میراث ماندگار بشر به ویژه در حوزه هنر و تاریخ علم پدید آمده و بخشی از تقدیر همه اقوام و ملل پس از آن رقم خورده است. در زبان فارسی چند کتاب دیگر هم درباره دوره تجدید حیات فرهنگی غرب هست. از جمله کتاب کلاسیک "فرهنگ رنسانس در ایتالیا" اثر یاکوب بورکهارت به ترجمه مرحوم استاد محمد حسن لطفی که هیچ پژوهشگر دوره تجدید حیات فرهنگی از رجوع به آن بی نیاز نیست.
کتاب "فرد و کیهان در فلسفه رنسانس" تالیف فیلسوف فاضل آلمانی ارنست کاسیرر با ترجمه درخور یدالله موقن که در واقع می تواند حکم مکمل کتاب بورکهارت را داشته باشد؛ چراکه در کتاب بورکهارت به جنبه های فکری و فلسفی رنسانس پرداخته نشده و کتاب کاسیرر دقیقا درباره این جنبه هاست. مجلد "رنسانس" از مجموعه خوشخوان "تاریخ تمدن غرب" ویل و آریل دورانت، با ترجمه صفدر تقی زاده و ابوطالب صارمی که برای آشنایی کلی با تاریخ و فرهنگ رنسانس راهگشاست.
"انسان و طبیعت در رنسانس" تالیف آلن جی. دیباس به ترجمه علی حقی که درباره علم و تاریخ آن، در دوره مورد بحث است. و بالاخره کتاب چشم نواز و ارزشمند "تاریخ هنر رنسانس در ایتالیا" اثر فردریک هارت با ترجمه ( و ویرایش) هرمز ریاحی، نسرین طباطبایی، فریبرز مجیدی و ناتالیا ایوانووا، درباره نقاشی و مجسمه سازی و معماری. وجه افتراق کتاب "فلسفه در دوره تجدید حیات فرهنگی غرب" با آن کتابها در این است که در آن اولا طرح جنبه های فکری و فلسفی مطمح نظر بوده (از این جهت البته در امتداد کتاب کاسیرر است) و ثانیا از آنجا که فلسفه منفک از سایر جنبه های فرهنگ نیست در کنار فلسفه در آن به سایر تجلیات اندیشه بشر مثل ادبیات و هنر و از جمله نقاشی هم توجه شده است. همچنین خواننده ای که کتاب را به دقت بخواند توجهش علاوه بر جنبه های فلسفی متعارف به تاثیر خاص اندیشه های باطنی/شرقی/غنوصی بر اندیشمندان این دوره جلب خواهد شد.
به علاوه از خواندن مقالاتی مثلا در باب اختلاف نظر اراسموس و لوتر در مساله اختیار بهره خواهد برد (قابل توجه دوستداران اصلاح دینی)، همچنانکه خواندن مقالاتی دیگر درباره اراسموس یا پیکو یا نقاشی های داوینچی و رافائل برایش لذت خواهد داشت. در حقیقت مهمترین وجه افتراق این کتاب با کتاب های پیشگفته که به جای خود بسیار خواندنی اند در این است که این کتاب تالیف استادی با تجربه در ایران است که خواه ناخواه تعامل او با جامعه و شناخت او از نیا زهای روز دانشجویان و علاقمندان بر گزینش ها و گزارش هایش تاثیر گذاشته و آن را به تالیفی دایره المعارف گونه برای مخاطبان فارسی زبان تبدیل کرده است.
گزیده کتاب فلسفه در دوره تجدید حیات فرهنگی غرب
نیکلائوس کوزانوس
افکار نیکلائوس کوزانوس را نمی توان محدود و مقید به زمان و دوره زندگی او کرد؛ موضع او با اوصاف ظاهری و شناخته شده آن عصر مطابقت نمی کند و حتی اگر افکار او را سرچشمه اولیه تحولاتی بدانیم که به تحقق تجدید حیات فرهنگی غرب منجر شده است، باز موضع او را نمی توان صرفاً بر اساس مشخصات نوعی انتقال فرهنگی از دوره ای به دوره دیگر فهم کرد.
اگر نیکلائوس کوزانوس را به فرض آخرین متفکر قرون وسطی و اولین متفکر عصر تجدید حیات فرهنگ غرب بدانیم، باز کل نظر او را نمی توانیم به گذشته مؤول سازیم، همانطور که صرفاً با توجه به آینده و تأثیری که در متفکران بعدی داشته است، نمی توانیم عمق واقعی آن را دریابیم. صرفاً با تأثیرپذیری ها و تأثیرگذاری ها حتی اگر مسلّم فرض شوند باز نمی شود یکپارچگی و عمق و استحکام یک تفکر واقعاً اصیل و ممتاز چون تفکر نیکلائوس کوزانوس را ارزیابی کرد.
