کتاب مروری بر مطالعات نشانه شناختی سینما

معرفی کتاب مروری بر مطالعات نشانه شناختی سینما 

کتاب مروری بر مطالعات نشانه شناختی سینما ترجمه‌ای است از مدخل «فیلم»، نوشته تامس السیسو وا. پوپ، در دانشنامه زبان و زبان‌شناختی به اضافه یادداشت هایی که برخی از اصطلاحات به‌ویژه  زبان‌شناختی ـ داخل متن را توضیح می‌دهد. آنچه در این مجموعه آمده است مروری است تاریخی ـ تحلیلی بر مطالعات  زبان‌شناختی و نشانه‌شناختی سینما در غرب، و عمدتا‌ً اروپا. گفتنی است دو شاخه احیاشده زبان‌شناسی و نشانه‌شناسی نیز تقریبا‌ً هم‌زمان با مطرح شدن  این مباحث، ظهوری موفق و چشم‌‌گیر داشتند. بی‌شک نام اندیشمندان بزرگی چون فردینان دوسوسور، و به طور کلی ساختارگرایان اروپایی، رومن یاکوبسن و صورت‌گرایان روس و پیروان آن ها در این میان جاودانه می‌درخشند. هم‌زمانی،  تصادف و مقارنت این دو رویداد باعث شد مطالعات زبان‌شناختی و نشانه‌شناختی، به‌ویژه رویکرد ساختارگرایی، تأثیر به سزایی بر مطالعات نظری فیلم و سینما بگذارد. 

در واقع مجموعه کنونی بازتاب این برخورد، هم‌زمانی و اندرک‍نش  است. در هر کجای کتاب به نظر آمده اصطلاحی از زبان‌شناسی یا نشانه‌شناسی  وارد مطالعات سینمایی شده است، در پانویس به شرح آن پرداخته شده است. اما  به نقد و بررسی آراء اندیشمندان اشاره نشده است. در کتاب حاضر، مطالعات  زبان‌شناختی و نشانه‌شناختی سینما به سه دوره تقسیم شده است. در مرحله  نخستین سینما را فاقد نظام زبان و فقط دارای قوه ناطقه / لانگاژ یا به  عبارت بهتر «قوه فیلمی» دانستند. و یک‌بار قائل به نظام زبان یا «لانگ»  برای سینما شدند، اما در مرحله سوم از رویکرد دیگر زبان‌شناختی دستور زایشی، دستور شناختی، معنی‌شناسی، کاربردشناسی، تحلیل متن، تحلیل گفتمان و  مواردی از این دست در مطالعات سینما بهره گرفتند.

 و در پایان به پیوستار اشاره می‌شود که از طرف پیش نمونه نشر مطلق و در سوی دیگر پیشین نمونه شعر مطلق قرار دارد. این کتاب مروری است تاریخی در حوزه زبان‌شناختی و نشانه‌ شناختی در مطالعات سینمایی که برای علاقه‌مندان به مطالعات جدی سینما جدی می‌نماید.

گزیده کتاب مروری بر مطالعات نشانه شناختی سینما

آنچه برای نخستین بار مطالعات فیلم را با زبان شناسی پیوند داد این مسئله نبود که سینما (از ابتدا) تصاویر را با زبان ترکیب می کرد، چه به صورت گفتار (هنگام اجرای فیلم) و چه نوشتار (به شکل میان نوشته ها). انگیزه توجه به زبانْ برخی موضوعات نظری و فلسفی در ارتباط با مسئله دلالت بود. بازتولید عکس گونه واقعیت چگونه می تواند عبارتی معنادار درباره همان واقعیت باشد؟ همان طور که کریستین متز اظهار می کند، «باید بفهمیم فیلم ها چگونه فهمیده می شوند»؛ یا به بیان بیل نیکولز، باید «تصاویر جهان را به صورت گفتاری درباره جهان بفهمیم» (نیکولز 1985: 259).