کتاب تاریخ تطبیقی هنر (جلد اول)، در یک مجموعه چهارجلدی نگاشته شده است که هر جلد آن به بررسی تاریخ تطبیقی هنر در یک دوره اشاره می کند که جلد اول آن به بررسی قرن پانزدهم و شانزدهم می پردازد. در این کتاب طبقه بندی کتاب پنج سال یک بار شرح انجام شده است و ابتدا زیرساخت های سیاسی اجتماعی و سپس ادبیات و حوزه های دیگر هنری بررسی می شود. این کتاب بررسی را از سال 1400 شروع می کند. ابتدا رنسانس و ویژگی های آن و تغییرات اجتماعی در آن دوره شرح داده می شود؛ سپس در ادامه به ادبیات، معماری، نقاشی، پیکرتراشی، موسیقی می پردازد و ویژگی هر کدام از این حوزه ها و افراد برجسته و صاحب نام هر کدام از حوزه ها را توضیح می دهد. به همین ترتیب، در بررسی هر سال، این حوزه ها نیز شرح داده می شود تا به قرن شانزدهم می رسد. در قرن شانزدهم هم شیوه بررسی به همین شکل است.
ظهور و رشد فردگرایی دنیا گرایی که از ویژگی های رنسانس ایتالیایی بود بیشتر از هر جای دیگر در قلمرو فکری و هنری به چشم می خورد. غنچه فرهنگ ایتالیا در سده چهاردهم به خوبی شکفت و این کشور به مدت ۲۰۰ سال فرهنگ اروپا را در دست گرفت این فرهنگ تازه ایتالیایی دستاورد رشد نسبی ثروت و نیز جامعه شهری غیر مذهبی بود مهم ترین نهضت ادبی که ما آن را همراه و همگام رنسانس به شمار می آوریم اومانیسم یا انسان گرایی است.
واژه اومانیسم معانی گوناگونی دارد به طوری که می توان آن را به دانش آموزان کلاسیک یا به هر موضوع بشردوستانه یا به فلسفه نسبت داد که فعالیت شهری را مهم می داند و آن را در کانون توجه قرار می دهد انسان گرایانه رنسانسی همه این تعاریف را در بر دارد اما بالاتر از هر چیز باید آن را شکلی از دستیابی به فرهنگ بر پایه مطالعه آثار کلاسیک دانست اومانیسم یا انسان گرایی آن قدر که یک برنامه تحصیلی شمرده می شد - برپایه اصول فکری یا هنر ذوقی - فلسفه زندگی به شمار نمی رفت.