سفر از دیرباز یکی از راه های انسان برای پاسخ گویی به نیاز فطری او برای دانستن و کشف ناشناخته ها بوده است. سفر بهترین راه برای آشنایی با ملت ها، فرهنگ و تمدن اقوا دیگر، زدودن خستگی و فرسودگی جسمی و روحی، پی بردن به عتمت آفرینش، پافیش نفد و خودسازی است. مهم ترین انگیزه های سفر از گذشته تاکنون عبارت بوده اند از: انگیزه های علمی، سیاسی، دینی، فرهنگی، گردشگری و درمانی. رونق سفرها و علاقه مندی انسان به سفر، دستاورد فرهنگی ادبی ارزنده ای به نا ادبیات سفرنامه ای را درپی داشته است.
به فراخور تنوع سفرها، طبیعی است که سفرنامه های گوناگونی نیز به وجود آمده باشد، مانند سفرنامه های علمی، گردشگری و دینی. یکی از انواع سفرها سفرهای دینی است که پیشینه ای بسیار دیرینه دارد. امروزه سفر حج به عنوان یکی از مهم ترین و، درعین حال، باشکوه ترین سفرهای دینی به شمار می آید که، افزون بر بعد دینی، با مسائل سیاسی، فرهنگی و حتی اقتصادی نیز پیوند خورده است.
حج همچنین یکی از بزر ترین جریان های ارتباطی میان فردی و میان فرهنگی امت اسلامی است که برپایۀ صل و امنیت و فار از همۀ ملاک های مادی مانند نا، شغل، تابعیت، ملیت، نژاد، لباس، ثروت و قدرت برگزار می شود. ازآنیایی که یکی از مهم ترین دستاوردهای این سفر تحقق بخشیدن به آرمان وحدت امت اسلامی است، سفر حج همواره در کانون توجه جوامع اسلامی قرار داشته و، به تبع آن، بخشی از تولیدات فرهنگی و ادبی آنان را به خود اختصاص داده است.