کتاب شناخت استعمار نوشته نویسنده پر تلاش مصطفی اسکندری است. در این کتاب به شناخت استعمار و ویژگی های آن، بررسی تاریخچه و ادوار آن، عوامل زمینه ساز و قوام استعمار، ابعاد و شیوه های استعمار پرداخته است. گسترش فرهنگ های سلطه گر جهانی و جهانی شدن فرهنگ در سایه رسانه های فرهنگی و ارتباطی، مشکلات و نیازهای نوظهوری را پیش رو گذارده است.

رویارویی منطقی با این مشکلات، تنها در پرتو آراستن افراد به اندیشه های بارور، ارزش های متعالی و رفتارهای منطقی که در قالب موقعیّت های رسمی آموزشگاهی با ایجاد رشته های جدید، گسترش دامنه آموزش ها و مهارت ها و تربیت سازمان یافته صورت گیرد، امکان پذیر است.

در این نوشتار ضمن مفهوم شناسی استعمار و مفهوم واژه هایی چون امپریالیسم، استثمار، سیاست استعماری و استعمار داخلی، به تاریخچه استعماری کشورهایی چون پرتغال، انگلستان، اسپانیا، فرانسه، هلند، ایتالیا، آمریکا و روسیه اشاره شده و ادوار قدیم و جدید استعمار به معرفی پیشگامان استعمار جدید و ویژگی های آن پرداخته شده است.

در کتاب شناخت استعمار مصطفی اسکندری به عوامل زمینه ساز و قوام استعمار مانند اعزام هیات های تبلیغی مسیحی به نقاط مختلف جهان، شرق شناسی (استشراق)، مستشاران، روشنفکران و افراد ناآگاه اشاره نموده است.

وی آنگاه ابعاد و شیوه های استعمار مانند استعمار سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و جهانی سازی را بررسی نموده و وسایل و ابزار متنوع استعمار، آثار و پیامدهای آن و مبانی فکری استعمار را بیان نموده است.

بخش های اصلی کتاب شناخت استعمار موارد زیر است:
1. مفهوم شناسی استعمار
2. تاریخچه استعمار
3. دوره های استعمار
4. عوامل زمینه ساز و قوام استعمار
5. ابعاد و شیوه های استعمار
6. وسایل و ابزار استعمار
7. آثار و پیامدهای استعمار
8.منابع فکری استعمار