مرجعی برای مهندسین و نقشه برداران
کتاب نقشه برداری به روش تعیین موقعیت ماهواره ای نوشته هوبرت جان لیکرکرک است. این کتاب درباره تمام سیستمهای توسعهیافته (یا در حال توسعه) برای ناوبری یا موقعیتیابی پیشنهادی بر اساس ماهوارهها صحبت میکند.
این اثر را با ترجمه سعید فرزانه و کمال پروازی در دست دارید.
هوبرت جان لیکرکرک در کتاب نقشه برداری به روش تعیین موقعیت ماهواره ای از تمام سیستمهای توسعه یافته (یا در حال توسعه) برای ناوبری یا موقعیتیابی پیشنهادی بر اساس ماهوارهها صحبت میکند. در این کتاب، بیشتر مثالها مربوط به کاربردهای ساخت و ساز و حوزه مهندسی نقشهبرداری است.
چهار فصل آغازین این کتاب به طرح کلی GNSS، خطاها و استفاده عملی از آن میپردازد. این بخش مناسب کاربران حرفهای همه روزه GNSS در هر حوزهای است، بنابراین پیش زمینه نظری عمیقی ارائه نمیکند.
در چهار فصل بعدی آن
درباره موضوعاتی از قبیل ژئودزی، سیگنالهای ماهوارهای و تئوری تعیین
موقعیت صحبت میشود. با تکمیل پیش زمینه موضوعات در قسمت اول، این قسمت به
طور تخصصیتر، کاربران حرفهای یا دانشجویانی را که بطور تخصصی در زمینه
تعیین موقعیت به روش GNSS فعالیت دارند، مخاطب قرار میدهد.
هوبرت جان لیکرکرک دارای مدرک کارشناسی نقشه برداری هیدروگرافی و الکترونیک دریایی و مدرک کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات جغرافیایی است. او در زمینههای هیدروگرافی و استاندارد سازی، تجزیه و تحلیل، پردازش و نشر دادههای جغرافیایی برای دولت هلند فعالیت میکند.
هر سیستم تعیین موقعیتی بر اساس اندازه گیری فاصله، اندازه گیری زاویهای و یا ترکیبی از این دو است. در زمانهای گذشته، روش زاویهای، روش موقعیت یابی رایج بوده به طوریکه در آن زمان از دوربینهای نقشه برداری استفاده میگردید. با معرفی طول یاب الکترونیکی در جنگ جهانی دوم، اندازه گیری فاصله نسبت به زاویه ترجیح داده شد، به طوریکه همچنان در موقعیتیابی GNSS از آن استفاده میشود. مراحل موجود در محاسبه موقعیت توسط سیستم GNSS را میتوان به صورت زیر خلاصه نمود:
اندازه گیری فاصله بین گیرنده و حداقل چهار ماهواره
چون اندازه گیری فاصله مستقیم بین گیرنده و ماهوارهها غیرممکن است، فاصله زمانی بین ماهواره و گیرنده نیز اندازه گیری میشود. برای این منظور، ماهوارهها دارای ساعتهای بسیار دقیقی (اتمی) هستند. زمان جابجایی با استفاده از سرعت سیر سیگنال (سرعت نور) به فاصله تبدیل میشود.
ماهوارهها به عنوان نقاط مرجع «ثابت» برای اندازه گیری فاصله عمل میکنند. از آنجایی که ماهوارهها در موقعیت ثابتی باقی نمیمانند، موقعیتهای ماهواره باید در تمام لحظات مشخص باشند.
در طول مسیر از ماهواره به گیرنده، سیگنال از اتمسفر زمین عبور میکند و این باعث بروز انواع خطاهای بزرگ و کوچک شده که زمان جابجایی و فاصله اندازه گیری شده را تحت تاثیر قرار میدهد.
محاسبه ترفیع فضایی با حداقل چهار فاصله، منجر به یک موقعیت چهاربعدی (طول و عرض جغرافیایی، ارتفاع و زمان) میشود.