در کتاب رژیم مصرف رسانه ای اثر معصومه نصیری از سری مجموعه کتب شهروند هوشمند، خلاصه ای از آنچه در حوزه سواد رسانه ای نیاز تک تک افراد جامعه برای کسب مهارت های مواجه با محتوای تولید شده از سوی رسانه ها تهیه شده است. راه غلبه بر هر هراسی، فهم و آگاهی است. همانطور که به فرزندان مان شنا کردن را می آموزیم و دیگر از رفتنشان به استخر نمی ترسیم، به آن ها مهارت های حضور در فضای مجازی را بیاموزیم و لحظه به لحظه نگران آن ها نباشیم.

شناگران، غرق نمی شوند. در دنیایی که به هر سو روی بگردانید با انبوهی از پیام های رسانه ای مواجه می شوید که هر کدام با مقصودی خاص برای تحت تأثیر قرار دادن شما تولید و ارسال شده اند، ساده انگارانه ترین کار پذیرش بدون بررسی و تحلیل این پیام هاست. شاید برای همین باشد که تا چند سال آینده دیگر مدرک تحصیلی و توانایی خواندن و نوشتن، شما را در زمره باسوادان قرار نمی دهد و اگر مهارت یا سواد استفاده و تحیل پیام های رسانه را نداشته باشید جزو بی سوادان محسوب می شوید.

اهمیت این امر سال ها پیش برای سایر کشورها مبرهن شده است و آن ها سعی در تربیت شهروندان هوشمند در مواجه با رسانه ها داشته اند چراکه می دانستند آسیب های مترتب از ناآگاهی از این فضا چگونه می تواند سبک زندگی و فرهنگ یک کشور را تحت تأثیر قرار داده و پله پله آن را به سمت نابودی سوق دهد. ارتقاء سواد رسانه ای ارتقاء آموزشی نیست بلکه از طریق آن مهارت های مواجهه، تحلیل و مصرف رسانه تقویت شده و شما قدرت انتخاب بهتر متن رسانه ای را خواهید داشت.

ما باید یاد بگیریم در پرتو برخورد هدف مند با رسانه می توان به ایجاد ارتباط دوسویه و مشارکت جویانه با رسانه ها از یک سو و تقویت ساختارهای دموکراتیک جامعه در راستای مباحث نقد، مشارکت فعالانه در حوزه رسانه در بین شهروندان از سوی دیگر دست می یابیم، بنابراین آنچه در «سواد رسانه ای» می تواند مطرح باشد، آموزش مهارت های لازم برای برقراری ارتباطی متفکرانه و آگاهانه با رسانه ها و در عین حال به وجود آوردن نگاهی دقیق، نقاد و تحلیلی به پیام های رسانه ای (نوشتاری، دیداری و شنیداری) است.

به زبان ساده اگر بخواهیم بگوییم، سواد رسانه ای مثل یک رژیم غذایی است که هوشمندانه مراقب است که چه موادی مناسب هستند و چه موادی مضر؛ چه چیزی را باید مصرف کرد و چه چیزی را نه و یا این که میزان مصرف هر ماده بر چه مبنایی باید استوار باشد. سواد رسانه ای می تواند به مخاطبان رسانه ها بیاموزد که از حالت انفعالی و مصرفی خارج شده و به معادله متقابل و فعالانه ای وارد شوند که در نهایت به نفع خود آنان باشد.

به دیگر سخن، سواد رسانه ای کمک می کند تا از سفره رسانه ها به گونه ای هوشمندانه و مفید بهره مند شویم فرد بدون داشتن مجموعه مهارت ها، شناخت و سواد لازم در مسیر گرداب آگاهی کاذب سیل مطالبی که در طول روز به سوی او از طریق همین ابزارهای ارتباطی اینترنتی سرازیر می شود، قرار می گیرد و در کنار تشخیص ندادن صواب از ناصواب، دچار آسیب هایی همچون هدر رفتن وقت، کناره گیری از زندگی روزمره، اعتیاد به اینترنت، دامن زدن به شایعه های شکل گرفته در فضای مجازی، جایگزینی ارتباطات مجازی به جای ارتباطات چهره به چهره می شود.

نکته مهمی که باز باید بر آن تاکید کرد این است که تشخیص و اتخاذ راه کارهای نظارتی و تربیتی درباره ارتباط فرزند با فضای مجازی مانند دیگر رسانه ها و تکنولوژی های نوین ارتباطی، نیازمند آگاهی والدین به ویژه مادران درخصوص ویژگی های فضای مجازی، فرصت ها و آسیب ها و آثار حضور و فعالیت در فضای مجازی به علاوه استراتژی های نظارتی و مدیریتی مناسب و کارآمد برای هر گروه از فرزندان است.

تکنولوژی ها معمولاً مانند شمشیری دو لبه هستند که افراط و تفریط در استفاده از آن می تواند ما را اسیر و برده این دستاورد بشری کند. ما باید بدانیم تکنولوژی باید در خدمت ما باشد نه ما در خدمت تکنولوژی. برای این که به برده مدرن در عصر مدرن تبدیل نشویم باید یاد بگیریم و تکرار کنیم و بخواهیم که هوشمند باشیم و نه یک مخاطب منفعل که مثل برگی در مسیر هر بادی ممکن است تغییر مسیر داده و در نهایت هم زیر پا له شود. لطفاً به مطالب موجود در کتاب بسان واکسنی برای محافظت از بیماری بنگرید.

این نکات شما را واکسینه خواهد کرد تا قربانی بی اطلاعی خودتان در فضاهای آنلاین و مجازی نباشید. آمار هم تاکید دارد اکثر کسانی که در این فضا قربانی شده اند یا فاقد اطلاع و دانش در این زمینه بوده اند یا آنچه بلد بودند را به موقع استفاده نکردند.

صفحات کتاب :

کنگره :

‏‫‭HM851‏‫‭/ن6ر4 1396‬‬

دیویی :

‏‫‭303/4833‬

کتابشناسی ملی :

4893687

شابک :

978-600-8794-40-0‬‬‬

سال نشر :

1396