کتاب عملیات ضد هوایی: سند دکترین نیروی هوایی ایالات متحده، تالیف سید ابوالفضل حسینی نیک و علیرضا دانشور، به شرح عملیاتهای ضدهوایی میپردازد که فراتر از حفظ نیروها یا دفاع در مقابل حملات موشکی و هوایی دشمن است و به معنای حمله به دشمن و وادارکردن آن به پاسخگویی نیز است.
عملیات ضدهوایی تنها به معنای قدرت هوایی نبوده، بلکه یک کارگروهی است که بدست آوردن و حفظ آن از ترکیب سامانههای فرماندهی و کنترل، اطلاعات، مراقبت، شناسایی، موشکهای هوا به هوا و زمین به هوا و سامانههای پدافندی فراهم میشود. اقدامات ضدهوایی اولین اقدام برای بدست آوردن و حفظ برتری هوایی است.
ماموریت نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا، دفاع از حوزه هوایی و فضایی آمریکا است. مهمترین عملکرد نیروی هوایی آمریکا بدست آوردن و حفظ نمودن کنترل حریم هوایی است. در جنگهای مدرن امروزی کنترل آسمان امری ضروری است. از جنگ جهانی دوم تا کنون نیروی هوایی آمریکا در هر نبردی برتری هوایی را بدست آورده است. هنگامی که دشمن توانایی تهدیدات هوایی یا موشکی علیه نیروهای آمریکایی را داشته باشد، طبیعتاً برتری هوایی به عنوان اولین اولویت جنگی نیروهای آمریکایی شناخته میشود.
برتری هوایی به تنهایی پایان کار نیست. برتری هوایی فواید نظامی فراوانی را ایجاد کرده و به سایر نیروها، آزادی عمل بیشتری میدهد تا ماموریتهای محوله خود را به خوبی انجام دهند تا سبب کاهش آسیبپذیری این نیروها در مقابل شناسایی و حمله دشمن شوند. موفقیت هر عملیات مهم زمینی، هوایی و یا دریایی، به میزان برتری هوایی بدست آمده بستگی دارد.
کتاب عملیات ضد هوایی، که حاوی سند دکترین نیروی هوایی ایالات متحده، در واقع دکترین نیروی هوایی را در زمینه طراحی، هماهنگی و اجرای عملیاتهای ضدهوایی مشخص میکند. این سند، دکترین عملیاتی بسیاری در زمینه مقابله با تهدیدات هوایی و موشکی دشمن و همچنین بدست آوردن و حفظ کنترل هوایی فراهم میسازد. به عنوان مثال، این سند دکترین بر چگونگی سازماندهی، تمرینات، تجهیزات و نحوه اجرای عملیاتهای ضدهوایی تمرکز میکند.
اگر کنترل آسمان در دستت نیست، بهتر است به جنگ نروی. (ژنرال چارلز هورنر)
برتری هوایی یک ضرورت است. از زمان حمله آلمان به لهستان در سال 1939، هیچ کشوری در مقابل دشمنی که دارای برتری هوایی است، نتوانسته پیروز شود و در مقابل رقیبی که کنترل بر آسمان دارد، هیچ حملهای موفقیتآمیز نبوده است و در مقابل دشمنی که دارای برتری هوایی است، هیچ دفاعی کارآمد نبوده است.
سند دکترین نیروی هوایی (AFDD) به شماره 2-1. 1 در مورد عملیاتهای ضدهوایی است و از دکترین هوا و فضای پایه حمایت میکند. این دکترین، جایگزین دکترین AFM 2-4 است. این دکترین قابل استفاده برای کلیه کارکنان نظامی، کارکنان ذخیره نیروی هوایی، گارد ملی هوایی و همچنین پرسنل غیرنظامی نیروی هوایی است. این دکترین دستوری و لازمالاجرا است و صرفاً جهت راهنمایی نیست؛ و فرماندهان برای انجام ماموریتهایشان به استفاده از این دکترین ترغیب میشوند.
در طول عملیاتهای نظامی، عملیات ضدهوایی در سطوح مختلف (از حد پایین تا حد بالا) مورد نیاز است.