کتاب بر کرنه شرح حدیث امام خمینی (ره)، اثر جواد محدثی توسط انتشارات هاجر منتشر شده است. آثار و اندیشههای متعالی و تابناک حضرت امام خمینی(ره) مجموعهای پر ارج و والاست که فرا راه جویندگان سعادت میدرخشد.
آن حکیم سترگ، عارف وارسته، مفسر بزرگ و رهبر کبیر امت اسلامی در عصر حاضر در صحنه علم و عمل مصداق کاملی است که روز به روز زوایای بیشتری از شخصیت و افکارش بر نسلهای پس از وی روشن میشود. بهرهمندی تشنگان معارف توحیدی و زلال قرآن و اهلبیت(ع) از رهگذر دسترسی به گفتهها و نوشتههای آن عزیز سفر کرده، به گواهی اهل تحقیق رسیده و این بهرهمندی همچنان برقرار است.
کتاب بر کرنه شرح حدیث امام خمینی (ره)، اثری پرسود و دستورالعمل اخلاقی است که دل و دیده رهپویان خودسازی را به سوی خود کشیده است و همراهی و آمیختگی مباحث اخلاقی کتاب با آیات الهی و روایات معصومین(ع) یکی از ویژگیهای این اثر است که لطایف و ظرایف معرفتی و اخلاقی در ذیل آنها جلوهای فزاینده یافته است. از آن رو که این کتاب با قلمی ادیبانه و لبریز از سخنان و نظریات سنگین نگاشته شده، برقراری ارتباط علمی و معنوی نسل امروز و به ویژه جوانان با آن سخت و نیازمند به مقدمات و معلومات گستردهای است. اما این ویژگی را نباید مانع استفاده از این اثر گرانسنگ شمرد. بنابرایـن مؤسسه تنظیـم و نشر آثـار امام خمینی(ره)ـ دفتر قم، بر آن شد که با بازنویسی، روانسازی و آساننگاری آن، راهی به هدف پیشگفته بگشاید.
شرح
«اله» به معنای معبود است و اله اصلِ «الله» است که پس از دخول الف و لام، همزه را برای تخفیف حذف کردهاند. در زبان اهل الله، اغلب «الهیت» و «الوهیت» را به مقام تجلی به فعل و به مقام فیض مقدس اطلاق میکنند و «الله» را که اسم جلاله است، اغلب به مقام ذات مستجمع صفات اطلاق میکنند. احتمال است که در این حدیث به معنای لغوی عرفی باشد، یعنی من معبودم و جز من معبودی نیست. یعنی دیگری مستحق عبادت نیست، گرچه به غلط و خطای مردم معبود قرار میگیرد. شاید هم به مناسبت ذیل حدیث که خیر و شر را به خود نسبت داده، مقصود از «اله» همان مقام الوهیت باشد و اشاره به توحید افعالی که در زبان حکمای بزرگ با تعبیر «لا مؤثر فی الوجود إلاّ الله» بیان شده است.
«خیر و شر» به بیان علامه مجلسی، بر طاعت و معصیت، بر اسباب و انگیزه آنها، بر مخلوقات سودمند و زیانبار و بر نعمتها و بلیات اطلاق میشوند... . هرجا که خیر و شر اطلاق میشود، بر کمال و نقص در ذات یا صفات و در وجود و کمالات وجود اطلاق میشود و همهی خیرات به حقیقت وجود برمیگردد و به اشیای دیگر که اطلاق میشود به ملاحظه نحوه وجود آنهاست. شرّ هم عدم وجود یا عدم کمال وجود است و اطلاق آن بر اشیای دیگر مثل موجودات موذی و مضر بالعرض است و این از ضروریات است.