در عرصه «فلسفه علم معاصر» دو جریان قابل تشخیص است: (۱) جریان ضدذات‌گرایی و ضدواقع‌گرایی، و (۲) جریان ذات‌گرایی و واقع‌گرایی، جریان نخست از زمان بارکلی تا قبل از چهل سال اخیر یکه‌تاز میدان فلسفه و فلسفه علم بود. جریان دوم در چهل سال اخیر به ظهور رسیده و در تقابل با مابعدالطبیعه هیومی به توسعه و تقویت مابعدالطبیعه ذات گرایانه همت گماشته است.

ایران معاصر از جریان دوم بی‌خبر است. و همین بی‌خبری عمدتا منشاء سیطره نسبی غیرذات‌گرایی و غیرواقع‌گرایی بر مجامع علمی است. این کتاب درصدد شناساندن جریان دوم است و نویسنده نشان می‌دهد که فلسفه اسلامی که در بنیاد خود واقع‌گرا است، به جریان دوم نیازمند است.

گزیده کتاب ذات گرایی جدید در فلسفه علم معاصر

ذات گرایی جدید جریان جدیدی است که به تعبیر امثال الیس ١ و سنکی، ٢ خود را در تقابل با جریانی میداند که آن را ما بعدالطبیعه غالب فلسفه انگلیسی- آمریکایی معاصر می نامند و آن را با اوصاف مکانیستی و هیومی توصیف می کنند. ذات گرایی، همانطور که الکساندر برد تصریح داشت به لطف غلبه فلسفه های تحلیلی قائم به تجربه گرایی منطقی ضدما بعدالطبیعی و به لطف غلبه فلسفه های زبان به فراموشی سپرده شده بود، اما در دهه های آخر قرن بیستم با الهام گرفتن از برخی مباحث پاتنم، در کتاب معنای ((معنا ٤)) و کریپکی، در کتاب نام‌گذاری و ضرورت در قالب ((ذات گرایی جدید )) احیاء شد.

ذات گرایی جدید در علومی همچون فیزیک و شیمی در ارتباط با افراد و انواع ذرات بنیادین و در علومی‌همچون زیست شناسی در ارتباط با افراد و انواع جانداران و در ارتباط با نظریه تکامل انواع است. مباحثاتی که کریپکی راجع به ذات‌گرایی در افراد و ذات گرایی در انواع طبیعی داشت و با کارهای پاتنم شدت یافت بر وسعت اهمیت فلسفی ذات‌گرایی افزود. ذاتگرایی در مورد انواع طبیعی بر این ادعاست که انواع طبیعی دارای خواص ذاتی اند و این سخن که نوع طبیعی دارای خاصیتی است که جزوی از ذات آن نوع طبیعی است حکایت از این دارد که تک‌تک افراد یک نوع بالضروره دارای آن خاصیت ذاتی اند.

ذات گرایی در مورد افراد در ارتباط با ذات گرایی در مورد انواع است و بر این ادعاست که هر خاصیت ذاتی فرد عبارت از همان خاصیتی است که به نوعی که فرد به آن تعلق دارد متعلق است.

صفحات کتاب :

400

کنگره :

‭Q۱۷۵

دیویی :

‭۵۰۱

کتابشناسی ملی :

8765480

شابک :

978-600-108-517-8

سال نشر :

1400