کتاب خلاصه کتاب چهل حدیث، به بررسی چهل حدیث اخلاقی و عرفانی پرداخته است و در واقع تلخیصی از کتاب چهل حدیث حضرت امام خمینی (ره) میباشد.
چهل حدیث یکی دیگر از آثار عارف و عالم ربانی، حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران، است. معظمله این کتاب را در شرح و بیان چهل حدیث از احادیث معصومان (ع) نگاشتهاند. سنت «اربعین» نویسی از قدیمالایام در میان علمای دین معمول بوده است، که حضرت امام نیز بر طبق این سنت اقدام به نگارش کتابی این چنین کردهاند که شرح احادیثی که در این کتاب آمده است، سرشار از حقیقت اخباری از پیشوایان معصوم دین (ع) میباشد و مملو از تذکرات اخلاقی و نکات عرفانی و حکمتهایی گرانبها است.
اصل کتاب چهل حدیث در واقع تقریرات امام خمینی (ره) بوده است که مضامین آن را در مدرسه فیضیه و ملاصادق در قم برای شاگردان خود ایراد فرموده بودند، سپس تصمیم گرفتند کتابی در همین زمینه تألیف کنند، و این کتاب را در 1358 ه. ق. به پایان آوردند. 33 حدیث از احادیث این دفتر مربوط به اخلاقیات و مهلکات و منجیات، و 7 حدیث آخر در باب اعتقادات و معارف میباشد.
در تلخیص این کتاب توسط آقای اصغر مددی سعی وافری شده است که مطالب اصلی حفظ گردیده و عبارتهایی که از اغلاق برخوردار است، ترجمه ای ساده و روان گردد تا خوانندهی محترم به آسانی از آن بهرهی کافی را ببرد و روح تشنهی خود را از این احادیث ناب و شرح عالمانه حضرت امام (ره) سیراب کند؛ اما از آنجا که 7 حدیث آخر کتاب و بالخصوص 5 حدیث انتهایی، در شرح مطالبی است که از سنگینترین و در عین حال عالیترین و نفیسترین مطالب و مباحث عرفانی محسوب میشود، مباحثی از قبیل جبر و تفویض عرفانی، بحث ذات و اسماء و صفات حقتعالی، شناخت باری و آفرینش آدم بر صورت او، و مانند آن؛ که بهرهبرداری کامل از این مباحث نیازمند سطوح بالایی از معارف در نزد خوانند میباشد و برای مخاطبان اصلی این کتاب یعنی جوانان انقلابی و در مسیر خودسازی از سنگینی بیش از حد توان، برخوردار است، لذا در تلخیصی که از کتاب به عمل آمد، در مجموع احادیث در کتاب اصلی که شامل چهل حدیث میباشد، 5 حدیث آخر که از جهت ذکر شده دارای ویژگی بیشتر و بالاتری هستند، حذف گردید تا سطح کتاب برای بهرهبرداری عموم حفظ گردد.
و بدان ای عزیز که عزم و اراده قویه در آن عالم خیلی لازم است و کارکن است. میزان یکی از مراتب بهشت، که از بهترین بهشتهاست، اراده و عزم است که انسان تا دارای اراده نافذه و عزم قوی نباشد، دارای آن بهشت و مقام عالی نشود. در حدیث است که وقتی اهل بهشت در آن مستقر گردند، یک مرقومه از ساحت قدس الهی جلت عظمته صادر گردد برای آنها به این مضمون: «این کتاب از زنده پایدار جاویدان است به سوی زنده پایدار جاویدان. من چنانم که به هرچه بفرمایم بشو میشود، تو را نیز امروز چنان کردم که به هرچه امر کنی بشود میشود.» ملاحظه کن این چه مقامی و سلطنتی است و این چه قدرتی است الهی که اراده او مظهر اراده الله شود. کسی که ارادهاش تابع شهوات حیوانی باشد و عزمش مرده و خمود باشد، به این مقام نرسد.