کتاب فکر و خیال نکن اثر نیک ترنتون با ترجمه معصومه علیگل توسط انتشارات کهکشان دانش منتشر شدهاست.
این اثر۲۳ روش برای رهایی از استرس، متوقف کردن چرخه افکار منفی، خلوت کردن ذهن و تمرکز روی زمان حال را به ما آموزش میدهد.
فکروخیال وقتی پیش میآید که شما درباره موضوع خاصی بیشازحد تحلیل، ارزیابی و نشخوار فکری میکنید یا بابت آن نگران میشوید، به حدی که روی سلامت ذهنیتان تاثیر میگذارد، چرا که به راحتی نمیتوانید بیخیال آنها شوید.
دو منبع اصلی برای اضطراب وجود دارد که منجر به فکروخیال میشود. اولین منبع، خودمان هستیم. متاسفانه، برخی از ما نسبت به سایرین به صورت ژنتیکی بیشتر مستعد مضطرب شدن هستیم. با این حال، ژنتیک تنها فاکتور موثر نیست. شاید از سر عادت فکروخیال میکنیم، چرا که با این کار احساس کنیم با آن مشکل به نوعی داریم میجنگیم. با اینکه فکروخیال تمامی ندارد، و هیچوقت به پایان نمیرسد، اما فکر میکنیم داریم تا حدی پیشرفت میکنیم. این امر تبدیل به چرخه معیوبی میشود که به سختی از آن میتوان بیرون آمد.
ذهن، بدن و احساسات با هم در ارتباط هستند و همگی روی یکدیگر اثر میگذارند. اما احتمالاً متوجه شدهاید که وقتی صحبت از اضطراب به میان میآید، ذهن مهمترین نقش را ایفا میکند. طرز فکر، ساختار ذهنی و ادراک شناختی درونی ما از دنیاست که تجربیات ما را شکل میدهد. با دانستن این موضوع، درمان شناختیرفتاری یا CBT سعی دارد تا با راه یافتن به ریشه ادراکات ما از دنیا، افکارمان را موثرتر و سازشپذیرتر کند.
تقریباً پشتپرده تمام فکروخیالها الگویهای افکار منفی قرار دارد. با کمک درمان شناختیرفتاری به ریشه افکار اختلال یافته راه پیدا کرده و افکار بهتری خلق خواهید کرد، افکاری که کمک میکنند تا بدون مصرف دارو و فقط با آرامش و حس کنترل بیشتر در دنیا پیش بروید. از درمان شناختیرفتاری برای اختلالات اضطراب مثل اختلال پنیک، OCD یا اختلال اضطراب فراگیر استفاده میشود، اما از برخی تکنیکهای آن برای کنترل هر نوع استرسی میتوانیم بهره ببریم، بهویژه اگر منشأ آن افکار خودمان باشد.
لایه بنیادین و اساسی درمان شناختیرفتاری این است: افکار ما (نه دنیای بیرون) روی اینکه دنیا را چطور میبینیم و رفتار میکنیم تاثیر میگذارد. افکار خالق احساسات است، احساساتی که شکلدهنده ادراک و تغییردهنده باورهای ما نسبت به خودمان و عملکردمان هستند. با تغییر افکار، سایر موارد هم به دنبال آن تغییر خواهد کرد.