نویسنده با اشاره به تاریخ علم اخلاق در اسلام به دیدگاههای گوناگون در این باره اشاره نموده و با تقسیم بندی اخلاق به اخلاق نظری,تطبیقی و عملی, به بحث پیرامون اخلاق عملی پرداخته است.
مؤلف در مقدمه کتاب نقطه های آغاز در اخلاق عملی با اشاره به تاریخ علم اخلاق در اسلام به دیدگاه های گوناگون در این باره اشاره نموده و با تقسیم بندی اخلاق به اخلاق نظری, اخلاق تطبیقی و اخلاق عملی, به بحث پیرامون اخلاق عملی پرداخته است.
ایشان اخلاق عملی را مشتمل بر آداب و دستورهای خاصی که در مسیر تزکیه و تهذیب, التزام به آن ها ضرورت دارد و از طریق عمل, ما را به هدف نزدیکی سازد دانسته اند.
همچنین مولف ضمن اینکه, اخلاق عملی را ثمره نیت مؤمن ـ که اصل و سرچشمه فضیلت های اخلاقی اوست ـ می دانند, به بیست و یک نقطه آغاز در اخلاق عملی نیز ـ که سرفصل های مختلف این اثر راتشکیل می دهند ـ اشاره کرده اند.
البته ایشان یادآور شده اند که تحدید و مرزبندی در امور معنوی و جریانات مستمر کیفیات باطنی و اخلاقی بسیار دشوار است و طبقه بندی مورد نظرـ که از معرفت فوق که از معرفت نفس آغاز شده و به زهد و قناعت ختم می شود ـ نسبت به افراد وا شخاص و شرایط, شدت و ضعف پیدا می کند و نمی توان نسخه ای و احد برای همه سالکان الی الله تجویز نمود؛ چرا که اصول کلی حاکم براخلاق و مصادیق واجب و مستحب و حرام و مکروه و مباح برای همه یکسان نیست.
معظّم له, در ذیل هر یک از عناوین مورد بحث با ذکر آیات و روایاتی به شرح و بسط موضوع پرداخته و با توضیح و تبیین هر یک سعی در روشن کردن موضوع نموده اند.
به دلیل این که این کتاب برگرفته از مجموعه سخنرانی های حضرت آیت الله مهدوی کنی می باشد, شیوه طرح مباحث آن بسیار مناسب و قابل توجه بوده و از روانی و سلاست خاصی برخوردار است؛ و از آنجا که برای جمع حاضر بیان شده است, برخلاف برخی آثار تألیفی دچار برخی تکلفات و پیچیدگی ها نشده است؛ تا آنجا که گویی خواننده, همواره خود را در محضر استاد, حاضر یافته و زیبایی کلام او را حس می کند. از این جهت, به کتاب های استاد شهید مطهری شباهت دارد که مطالب دشوار علمی را بیانی ساده و دلپذیر بیان کرده است.
متن کتاب نقطه های آغاز در اخلاق عملی بعنوان درس اخلاق به صورت محاضرات هفتگی برای دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه السّلام تهران ایراد می شده که پس از پیاده شدن از نوار با تغییراتی به چاپ رسیده است.
مقدمه این کتاب به تعریف اخلاق, بیان علم اخلاق از دیدگاه های گوناگون و بعد ارزشی در اخلاق عملی پرداخته و با تقسیم بندی غرائز یک نتیجه گیری کلی از بحث می نماید. مطلبی تحت عنوان درآمد بعد از مقدمه کتاب تالیف گشته که بیشتر به کیفیت و چگونگی تهذیب اخلاق می پردازد. در این قسمت مؤلف نکاتی را متذکر شده و عناوین نقاط آغاز اخلاق عملی را بازگو می کند.