کتاب طنز و رمز در الهی نامه بازنویسی «الهی نامه» منظوم عطار نیشابوری است که در بخش اول آن، عین متن داستان های الهی نامه در نه عنوان آمده است و در بخش دوم داستان های الهی نامه به نثر فارسی بازنویسی شده است. در این کتاب افراد و سوژه های مختلف الهی نامه تفکیک شده و نکات طنز آمیز و رمز گونه آن برای خوانندگان توضیح داده شده است. نویسنده از متن «الهی نامه» ای که «هلموت ریتر» تصحیح انتقادی نموده، استفاده کرده و در بخش پیشگفتار نیز شرح حال مختصری از عطار نیشابوری ارائه کرده است.
در کتاب طنز و رمز الهی نامه، پس از معرفی کامل عطار نیشابوری و نگاهی اجمالی بر وقایع تاریخی دوران عطار نیشابوری به بررسی شگردهای هنری او در این اثر می پردازد. شوریدگان، فرستادگان، راهروان مکتب عشق و عرفان، فرمانروایان، زنان، شاعران گمراه، خردمندان و کوردلان، براساس متن الهی نامه، شناسایی و روش پرداخت شخصیت آن ها شرح داده شده است.
بهروز ثروتی کتاب الهی نامه عطار را به این شکل در بخش پیشگفتار معرفی می کند: «الهی نامه فریاد شش قرن بیداد در خراسان است که از گلوی عطار نیشابوری بیرون می آید و در صفحات تاریخ ادبیات ایران ضبط می شود.»
الهی نامه فرهنگ اندیشه های عرفانی عطار است و تصویر روشنی را نیز از اوضاع اجتماعی ایران اسلامی به همراه دارد. مخصوصاً اولیای دین و پیغامبران و سلاطین زمان و کارگزاران ایشان را در عالم معنی به بوته نقد می برد.
عطار خود از نابسامانی جامعه و محیط زندگی خویش به ستوه آمده و در خلوت و گوشه نشینی خویش غم دل با کتاب و نوشته خود بازمی گوید و جز آن درمانی برای درد درون نمی بیند:
چو هر همدم که می بینم حجاب است
مرا پس هر دمی همدم کتاب است
چو کس را می نبینم همدم خویش
به آنجا می فروگویم غم خویش
(الهی نامه، ص 398)