کتاب مردان مجنون، زنان لیلی (جلد دوم) سعی دارد مفاهیم رفتارشناسی زناشویی را با تکیه بر ادبیات و نماد و نشانهی «لیلی و مجنون» با زبان ادبیات و ترکیب آن با روانشناسی امروز بیان کند.
روابط زناشویی جای بحث بسیار دارد، علی شمیسا در این اثر، در هر بخش به جنبهای از روابط زناشویی پرداخته است و برای درک بهتر آن، حکایتی مرتبط با آن موضوع ارائه کرده است و با تکیه بر مفاهیم تحلیل رفتار متقابل (TA) (من کودک، من بالغ و من والد) به تحلیل کوتاه این حکایتهای خردمندانه و عاشقانه میپردازد.
کتاب مردان مجنون، زنان لیلی قصد دارد بیشتر در راستای روانشناسی فرهنگ (Culture-psy) گام بردارد. روانشناسی فرهنگ با زاویهی دید روانشناسی امروز، به تحلیل نمادها و نشانههای ادبیات و فرهنگ و هنر میپردازد. تلفیق فضای «روانشناسی زناشویی و خانواده، با هنر و ادبیات» شکل و فرمی نو میآفریند و با فرهنگ ایرانی ما که زبان احساسات نرم و شاعرانه را بیشتر میپسندد، همخوانی بیشتری دارد. هر حکایتی، پیامی خاص خود را دارد و میتواند هر زن و شوهری را به تأمل وادارد.
مردی که از صبح تا شب وقتش را بیثمر به ماهیگیری گذرانده بود، هنگام برگشتن به خانه تصمیم گرفت، چند ماهی بزرگ بخرد. او به مغازۀ ماهی فروش وارد شد و چند ماهی انتخاب کرد، هنگام دادن سفارش آن ها به فروشنده گفت: قبل از این که اینها را در نایلون بگذاری، از شما خواهش میکنم یکیشان را به سمت من بینداز تا آن را بگیرم!
ماهی فروش پرسید: چرا؟
مرد در جواب گفت: این طوری میتوانم با خیال راحت به خانه برگردم و به همسرم بگویم که آنها را گرفتهام و این هم چیزی جز بیان واقعیت نیست.. .