کتاب مبانی حقوقی و مشروعیت تحریمهای یکجانبه آمریکا نوشته ناهید صمدی یامچلو می باشد و انتشارات قانون یار آن را منتشر کرده است.
در کتاب مبانی حقوقی و مشروعیت تحریمهای یکجانبه آمریکا تحریم که، بحث انگیز ترین و غیر قطعی ترین واژه میباشد مورد بررسی قرار میگیرد. این واژه بحث برانگیز شامل مجموعه اقدامات تنبیهی و تلافی جویانه بین المللی یا همان محدودیتهای سیاسی، اقتصادی و تجاری است. تحریمهای بین المللی از ساز و کارهای مهم در نظام امنیت دسته جمعی ملل متحد است که در آن عملا عنصر تنبیه دول مورد تحریم وجود دارد، در واقع هدف آن ایجاد تغییراتی در رفتار سیاسی کشور است.
به موجب منشور ملل متحد وظیفه حفظ صلح و امنیت بین الملل بر عهده شورای امنیت سازمان ملل متحد گذارده شده است و این مرجع در موارد تهدید علیه صلح و عمل تجاوز میتواند اقداماتی را علیه دولتهای ناقض صلح و امنیت بین المللی به عمل آورد. البته اگر سازمان ملل اقدامی خارج از منشورش بنماید یا سعی کند اختیاراتی غیر از آنچه بدان اعطا شده اعمال نماید، اقداماتش نامشروع و غیر قانونی خواهد بود. بسیاری از کشورها سیاست تحریم یک جانبه را محکوم میکنند و آن را ناکارآمد میدانند. به عنوان مثال در ابتدای تحریمها علیه ایران به رغم کوشش بسیار دستگاه دیپلماسی آمریکا، حتی نزدیک ترین متحدان آمریکا در اروپا و ژاپن، کانادا و کشورهای منطقه خلیج فارس از سیاست تحریم ایران حمایت نکردند و آمریکا در این سیاست تنها ماند.
در روابط میان دو یا چند کشور اگر تعهد خاص مبنی بر عدم جواز تحریم وجود نداشته باشد توسل به تحریم جایز و مشروع است، صرف توسل به تحریم به طور کلی و در هر شرایطی مجاز نیست و برای اینکه تحریم از نظر حقوق بین الملل مشروع باشد باید شرایطی فراهم باشد. بر این اساس ضرورت دارد به بررسی مبانی حقوقی مشروعیت یا عدم مشروعیت تحریمهای یکجانبه آمریکا و تحریم های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود و با تحقیق بر تحلیل سه نظریه مشروعیت مطلق، مشروعیت نسبی و عدم مشروعیت تحریمها، به هدف از انجام این مطالعه، که بررسی مبانی حقوقی و مشروعیت تحریم های یکجانبه آمریکا و سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران رسیده و در آخر نتیجه گیری میشود که تحریمهای وارده تاثیر و ضربات زیان بار و غیر قابل جبران بر کشورمان ایران وارد کردهاند که بیشتر آنان غیر قانونی و از درجه مشروعیت ساقط هستند. روش انجام تحقیق توصیفی است و ابزار گردآوری اطلاعات، روش کتابخانهای است.
تحریم بحث انگیز ترین و غیر قطعی ترین واژه ای است که در روابط بین الملل و به ویژه تحریم های اقتصادی با آن روبرو هستیم تعریفی که میتوان از تحریمهای بین المللی منع گسترش ارائه داد عبارت است از مجموعه اقدامات تنبیهی و تلافی جویانه بین المللی شامل محدودیتهای سیاسی، اقتصادی و تجاری به منظور جلوگیری از گسترش تسلیحات کشتار جمعی شامل سلاحهای شیمیایی، بیولوژیکی و هستهای که در چارچوب سازمان ملل متحد و رکن اجرایی آن سازمان شورای امنیت اعمال میشود. امروزه تحریمهای بین المللی به عنوان ابزاری برای اعمال فشار سیاسی و اقتصادی بر کشورها از سوی جامعه جهانی در جهت تعدیل در سیاستها و رفتار آن ها مطرح است.
در حال حاضر این نقش به شورای امنیت سازمان ملل متحد که مسئولیت حفظ صلح و امنیت بین المللی را بر اساس منشور ملل متحد برعهده دارد، واگذار شده است. اما استفاده از تحریمهای تجاری با هدف تأمین منافع خاص کشور تحریم کننده و بدونه توجه به منافع و خواستههای سایر اعضای جامعه جهانی و برخلاف اصول و موازین بین المللی، سیاستی است که در سالهای اخیر از سوی پارهای از قدرتها، خصوصاً ایالات متحده آمریکا علیه برخی از کشورهای در حال توسعه که سیاستها و مواضع شان با منافع آنها سازگاری نداشته اعمال شده است. ایالات متحده آمریکا یکی از طرفداران پر و پا قرص تحریمهای اقتصادی و سیاسی برای دستیابی به اهداف مورد نظر در سیاست خارجی خود بوده است.