اخلاق اقتصادی

معرفی کتاب اخلاق اقتصادی

کتاب اخلاق اقتصادی نوشته جواد ایروانی توسط انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی منتشر شده است. رشد و پیشرفت اقتصادی در کنار سالم سازی فعالیت ها و مقابله با مفاسد از یک سو، و ایجاد و گسترش عدالت اجتماعی، و برخورداری همة مردم از رفاه نسبی از سوی دیگر، از مهم ترین دغدغه های عصر حاضر در بیشتر جوامع است.

سوگمندانه باید گفت امروز، بسیاری از جوامع اسلامی، کم و بیش، با مشکلات ناشی از فقر، عقب ماندگی و توزیع نابرابر امکانات، رویارویند؛ در حالی که مهمترین عناصر رشد و توسعه اقتصادی و مؤثرترین شیوه های سالم سازی فعالیت ها و گسترش عدالت اجتماعی اقتصادی، در آموزه های اسلامی، به روشنی و فراوانی مطرح شده است، به طوری که توجه به آن در برنامه ریزی های اقتصادی، و نهادینه کردن آن در فرهنگ عمومی، به درستی می تواند تمدّن شکوهمند اسلامی را احیا کند و رفاه و آسایش همگانی را ارزانی دارد.

گزیده کتاب اخلاق اقتصادی

پیشتر بیان داشتیم که در مقابل اندیشة «خویش‌مالکیِ فردی» در نظام سرمایه‌داری و «دولت‌مالکی» در نظام سوسیالیستی، در بینش اسلامی، خداوند، مالک همه چیز است. از این رو در اندیشة اسلامی، انسان، تنها جانشین و نمایندة خدا در زمین است . خداوند از میان تمام موجودات، انسان را برگزید ، از روح خود در او دمید  و او را امانتدار خویش قرار داد  و با دین و آموزه‌های وحیانی راه و رسم جانشینی و حمل امانت الهی را برای وی روشن ساخت.

بنابراین، طبیعت با تمام ثروت ها و منابعش به عنوان «امانت» به دست بشر سپرده شده است که باید بر اساس آموزه‌های دینی، حق امانتداری را به جا آورد و تصرّفاتش در چارچوبه‌ای باشد که خداوند مشخص کرده است. این نگرش، از یک‌سو هرگونه آزادیِ بی‌قید و شرط در مسائل اقتصادی را نفی می‌کند و در واقع، یکی از مبانی انسان‌شناختیِ محدودیت ها و اخلاق اقتصادی در بینش اسلامی به شمار می‌رود، و از دیگرسو، نقش مؤثری در خودشناسی و خودسازی بازی می‌کند که زمینة فکری و روانی برای پذیرش و عمل به احکام و اخلاق اسلامی در زمینة اقتصاد را فراهم می‌سازد.