سهگانه نگاهی به
تاریخ جهان، نامههای نهرو به دخترش است. در جلد اول تصویری از کلیات حوادث
مهم در هند و جهان را در هزار سال اخیر به ویژه دویست سال پایانی آن تحلیل
میکند. سپس در جلد دوم وقایع اروپا قبل از جنگ جهانی اول و انقلاب فرانسه
و انقلاب صنعتی انگلیس و پیامد های آن بیان شده است. همچنین نهرو گریزی
نیز به دویست سال پیش از جنگ جهانی اول میزند و طی آن وقایع جهان را در
قرن هجدهم و نوزدهم بررسی میکند و در فصلی مستقل به بیداری مردم هند و
ایران میپردازد و رشد و تکوین مبارزات میهنی در ایران را تبیین میکند.
مبارزۀ ایرلند به خاطر جمهوری
۲8 آوریل 1933
اکنون وقایع مهم سال های اخیر را با جزئیات بیشتری مورد مطالعه قرار می دهیم و از ایرلند شروع خواهیم کرد. از نظر تاریخ جهان و نیروهای جهانی این کشور کوچک که در جزیره ای در دورترین قسمت غربی اروپا قرار گرفته است اهمیت زیاد ندارد. معهذا کشوری است دلیر و شکست ناپذیر که امپراتوری بریتانیا با تمام قدرتش نتوانست روح او را خفه سازد یا به اطاعت و تسلیم وادارش کند. در آخرین نامه ای که دربارۀ ایرلند نوشتم دربارۀ قانون «هوم رول » که درست پیش از جنگ بزرگ جهانی به تصویب پارلمان انگلستان رسید مطالبی برایت گفتم.
تصویب این قانون موجب خشم رهبران پروتستان «اولستر » (ناحیۀ شمالی ایرلند) و حزب محافظه کار بریتانیا گردید و شورشی منظم برضد آن تنظیم و آغاز گشت. به این جهت ایرلندی ها هم نهضتی مخفی به نام «داوطلبان ملی » تشکیل دادند که اگر لازم باشد به جنگ برضد «اولستر » بپردازند. بدین قرار یک جنگ داخلی در ایرلند اجتناب ناپذیر به نظر می رسید. درست در همین وقت جنگ بزرگ جهانی فرا رسید و تمام توجه به میدانهای جنگ در بلژیک و شمال فرانسه معطوف گشت. رهبران ایرلندی در پارلمان بریتانیا همکاری خود را به دولت انگلستان تقدیم داشتند اما خود ایرلند نسبت به انگلیسی ها احساسات خیلی دوستانه نشان نمی داد و برای کمک دادن اشتیاقی نداشت؛ در این ضمن به اصطلاح «شورشیان » اولستر در دولت بریتانیا به مقامات عالی رسیدند. خود این موضوع هم بیشتر موجب نارضایی مردم ایرلند شد.