ﻣﺰاج ﺷﻨﺎﺳﯽ ﯾﮑﯽ از دانش هایی اﺳﺖ ﮐﻪ از دﯾﺮزﻣﺎن ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻋﺎم و ﺧﺎص ﺑﻮده اﺳﺖ، همه اﻧﺴﺎنها ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻣﯿﺰان ﺳﻮاد و رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﮔﺮاﯾﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺰاجﺷﻨﺎﺳﯽ آﮔﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻫﺮﮐﺪام ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻣﯿﺰان ﻓﻬﻤﯽ ﮐﻪ از آن داﺷﺘﻨﺪ در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺷﺌﻮن زﻧﺪﮔﯽ از اﯾﻦ ﻋﻠﻢ بهره ﻣﯽﺑﺮدند. ﺗﻤﺎﻣﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن رشته های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺻﻨﻌﺘﯽ، ﻣﻌﻤﺎری و ﮐﺸﺎورزی و طب و نجوم، و ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ و ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﺰ به طور کامل از این علم در موضوعات مورد بحث ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ.
براساس طب اسلامی و سنتی، چهار نوع مزاج برای انسان شناسایی شده است که عبارتند از: صفراوی(دارای طبع گرم و خشک)، سوداوی(دارای طبع سرد و خشک)، بلغمی(دارای طبع سرد و تر) و دموی(دارای طبع گرم و تر). در هر فرد، یکی از این مزاجها، نسبت به دیگر مزاجها غالب تر است و خصوصیات جسمانی فرد را به طور کلی تحت الشعاع قرار میدهد.
برهمین اساس، فرایندهایی همچون تصمیم گیری، استرس، تعامل، موفقیت، کنترل احساس، رضایت و مدیریت متأثر از این ویژگی هستند و درنهایت، موفقیت و رضایتمندی از شغل را نیز تحت تأثیر خود قرار می دهند. بنابراین، مطالعه مزاج معلمان و بررسی تأثیر آن بر احساسات و هیجانات آنها می تواند نتایج اثربخشی و کارایی آنان باتوجه به اقتضائات و شرایط محیطی داشته باشد.